Olimpiya akvilegiyası (lat. Aquilegia olympica) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin akvilegiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir növüdür.
Olimpiya akvilegiyası | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Olimpiya akvilegiyası | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Hündürlüyü 60 sm-ə qədər olan, yuxarı hissəsində budaqlanmış, vəzili-tükcüklü, çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 60 sm hündürlükdədir. Yarpaqları ikiqat üçərdirlər, üstdən tünd yaşıl, altdan bozumtul rəngli, kökətrafı uzun saplaqlı, gövdə qısa saplaqlı, yuxarıdakılar kiçilmiş, oturaq, üç yerə bölünmüşdür. Çiçəkləri tək, 5–10 sm diametrində, uzun vəzili çiçək saplağında yerləşmiş, göy rəngli olub, ağ büküşlü və tükcüklüdür. Ləçəklərin ayası dəyirmi, ağ, qurtaracağında ensizkonusvari,uzunluğu 1-2 sm olan, qarmaqşəkilli əyilmiş mahmızlıdır. Toxumları qara, xırda qırışlıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə və meyvə əmələgətirmə dövrü iyun və Iyul aylarına təsadüf edir. Kseromezofitdir. Toxumla çoxalır. Kolluqlarda, çəmənlərdə, meşə talalarında subalp qurşağından alp qurşağına kimi rast gəlinir. Zəhərlidir. Dərman və dekorativ bitkisidir.
Yayılması
Böyük Qafqazın Quba sahəsi və qərb hissəsi, Kiçik Qafqazın şimal hissəsi. Kolluqlarda, çəmənlərdə, meşə kənarlarında bitir. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyasının təbii bərpasında mənfi təsirlərdən asılılığı müşahidə olunur, azalma tendensiyasına meyillidir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Əhali tərəfindən dekorativ əhəmiyyətinə görə yığılması, otarılma, tapdalanma və iqlim amillərinə həssaslıq.
Mühafizə tədbirləri
Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitorinqlərin aparılması tələb olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Olimpiya akvilegiyasi lat Aquilegia olympica bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin qaymaqciceyikimiler fesilesinin akvilegiya cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir novudur Olimpiya akvilegiyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EudicotsDeste QaymaqciceklilerFesile QaymaqciceyikimilerYarimfesile Cins AkvilegiyaNov Olimpiya akvilegiyasiBeynelxalq elmi adiAquilegia olympica Boiss 1841Sekil axtarisiNCBI 349364EOL 2880045Qisa morfoloji tesviriHundurluyu 60 sm e qeder olan yuxari hissesinde budaqlanmis vezili tukcuklu coxillik ot bitkisidir Govdesi 60 sm hundurlukdedir Yarpaqlari ikiqat ucerdirler ustden tund yasil altdan bozumtul rengli koketrafi uzun saplaqli govde qisa saplaqli yuxaridakilar kicilmis oturaq uc yere bolunmusdur Cicekleri tek 5 10 sm diametrinde uzun vezili cicek saplaginda yerlesmis goy rengli olub ag bukuslu ve tukcukludur Leceklerin ayasi deyirmi ag qurtaracaginda ensizkonusvari uzunlugu 1 2 sm olan qarmaqsekilli eyilmis mahmizlidir Toxumlari qara xirda qirislidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme ve meyve emelegetirme dovru iyun ve Iyul aylarina tesaduf edir Kseromezofitdir Toxumla coxalir Kolluqlarda cemenlerde mese talalarinda subalp qursagindan alp qursagina kimi rast gelinir Zeherlidir Derman ve dekorativ bitkisidir YayilmasiBoyuk Qafqazin Quba sahesi ve qerb hissesi Kicik Qafqazin simal hissesi Kolluqlarda cemenlerde mese kenarlarinda bitir Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabina daxil edilmis nadir novdur Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyasinin tebii berpasinda menfi tesirlerden asililigi musahide olunur azalma tendensiyasina meyillidir Mehdudlasdirici amillerEhali terefinden dekorativ ehemiyyetine gore yigilmasi otarilma tapdalanma ve iqlim amillerine hessasliq Muhafize tedbirleriPopulyasiyanin nezarete goturulmesi mutemadi monitorinqlerin aparilmasi teleb olunur IstinadlarHemcinin bax