Oktan (C8H18) — Alkanlar sinfindən doymuş karbohidrogen.
Oktan | |
---|---|
Ümumi | |
Kimyəvi formulu | C8H18 |
Molyar kütlə | 114,2285 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 0,7 ± 0,01 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | −57 °S |
Qaynama nöqtəsi | 125,52 °S |
Buxarın təzyiqi | 10 ± 1 mm Hg |
Optik xüsusiyyətlər | |
1,398 | |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 111-65-9 |
PubChem | 356 |
SMILES | CCCCCCCC |
RTECS | RG8400000 |
ChEBI | 17590 |
BMT nömrəsi | 1262 |
ChemSpider | 349 |
Xassələri
Spesifik iyə malik rəngsiz mayedir, oktan ədədi 17 – 19 -dur.
Alınması
Izooktanla və digər izomerlərlə birgə neftin, birbaşa qovmadan alınan benzinin (10%-ə qədər), həmçinin az miqdarda CO və H2-dən alınan sintetik benzinin tərkibində olur. Sənayedə oktanı rektifikasiya yolu ilə ayırırlar, sonra "molekulyar ələk"lərin köməyi ilə moçevina (karbamid) ilə təmizləyirlər.
Tətbiqi
Hidrogen iştirakında alümomolibden və ya alümoxrom katalizatorları üzərindən buraxıldıqda (500oC-də və 1–2 Mn/m2 və ya 10–20 kqs/sm2 təzyiq altında) oktan aromatik karbohidrogenlərin (o-ksilol və etilbenzol) qarışığına çevrilir. Bu dehidrotsiklləşmə reaksiyası – katalitik riforminq proseslərində əsas reaksiyalardan biridir.
Izomerləri
Oktanın 18 struktur izomeri var:
- oktan (n-oktan)
- 2-metilheptan
- 3-metilheptan (+ optik izomerləşmə)
- 4 — metilheptan
- 3-etilheksan
- 2,2-dimetilheksan
- 2,3-dimetilheksan (+ optiki izomerləşmə)
- 2,4-dimetilheksan (+optiki izomerləşmə)
- 2,5-dimetilheksan
- 3,3 — dimetilheksan
- 3,4 — dimetilheksan (+optiki izomerləşmə (iki hiral mərkəz))
- 2-metil-3-etilpentan
- 3 — metil-3-etilpentan
- 2,2,3-trimetilpentan (+optiki izomerləşmə)
- 2,2,4-trimetilpentan (həmçinin izooktan kimi məlumdur)
- 2,3,3-trimetilpentan
- 2,3,4 — trimetilpentan
- 2,2,3,3-tetrametilbutan
İstinad
Mənbə
- Корольченко А. Я.,Корольченко Д.А. Пожаровзрывоопасность веществ и материалов и средства их тушения. Справочник: в 2-х ч. — 2-е изд., перераб. и доп.- М.: Асс. "Пожнаука", 2004. — Ч. II. — 713 с. — , УДК (658.345.44+658.345.43)66.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oktan C8H18 Alkanlar sinfinden doymus karbohidrogen OktanUmumiKimyevi formulu C8H18Molyar kutle 114 2285 q molFiziki xasseleriSixliq 0 7 0 01 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 57 SQaynama noqtesi 125 52 SBuxarin tezyiqi 10 1 mm HgOptik xususiyyetler1 398TesnifatiCAS da qeyd nom 111 65 9PubChem 356SMILES CCCCCCCCRTECS RG8400000ChEBI 17590BMT nomresi 1262ChemSpider 349XasseleriSpesifik iye malik rengsiz mayedir oktan ededi 17 19 dur AlinmasiIzooktanla ve diger izomerlerle birge neftin birbasa qovmadan alinan benzinin 10 e qeder hemcinin az miqdarda CO ve H2 den alinan sintetik benzinin terkibinde olur Senayede oktani rektifikasiya yolu ile ayirirlar sonra molekulyar elek lerin komeyi ile mocevina karbamid ile temizleyirler TetbiqiHidrogen istirakinda alumomolibden ve ya alumoxrom katalizatorlari uzerinden buraxildiqda 500oC de ve 1 2 Mn m2 ve ya 10 20 kqs sm2 tezyiq altinda oktan aromatik karbohidrogenlerin o ksilol ve etilbenzol qarisigina cevrilir Bu dehidrotsikllesme reaksiyasi katalitik riforminq proseslerinde esas reaksiyalardan biridir IzomerleriOktanin 18 struktur izomeri var oktan n oktan 2 metilheptan 3 metilheptan optik izomerlesme 4 metilheptan 3 etilheksan 2 2 dimetilheksan 2 3 dimetilheksan optiki izomerlesme 2 4 dimetilheksan optiki izomerlesme 2 5 dimetilheksan 3 3 dimetilheksan 3 4 dimetilheksan optiki izomerlesme iki hiral merkez 2 metil 3 etilpentan 3 metil 3 etilpentan 2 2 3 trimetilpentan optiki izomerlesme 2 2 4 trimetilpentan hemcinin izooktan kimi melumdur 2 3 3 trimetilpentan 2 3 4 trimetilpentan 2 2 3 3 tetrametilbutanIstinadhttp www cdc gov niosh npg npgd0470 htmlMenbeKorolchenko A Ya Korolchenko D A Pozharovzryvoopasnost veshestv i materialov i sredstva ih tusheniya Spravochnik v 2 h ch 2 e izd pererab i dop M Ass Pozhnauka 2004 Ch II 713 s ISBN 5 901283 02 3 UDK 658 345 44 658 345 43 66