Bu məqaləni lazımdır. |
Qlinka Nikolay Leonidovic
Həyatı
Polyak mənşəli qədim zadəgan nəslindən olan N.L.Qlinka Smolensk quberniyasının Poreçensk qəzasının Kovşır kəndində podporuçik Leonid Alekseyeviç Qlinkanın ailəsində 7 may 1887-ci ildə anadan olmuşdur. 1893-1900-cı illərdə Nikolay Qlinka Smolenskin Aleksandrovski qimnaziyasında təhsil almışdır. 1900-1902-ci illərdə Moskva universitetinin təbiət şöbəsinin fizika-riyaziyyat fakultəsində təhsilini davam etmişdir. Lakin 19 may 1902-ci ildə tələbələrin siyasi çıxışlarının iştirakçısı kimi universitetdən xaric edilmiş və 3 ay həbs olunmuşdu. Almaniyaya qetdikdə, Nikolay Hottinq universitetinə daxil olmuş və orada 1905-ci ildə kimya üzrə ibtidai elm dərəcəsi almışdır. Həmin ildə o M.D.U.-nə bərpa olundu və 1908-cu ildə I dərəcəli diplom ilə universiteti bitirdikdən sonra kimya kafedrasında saxlanılırmışdır. 1911-ci ildə öz rəhbəri N.D.Zelinski və 3 müəllim yoldaşları ilə istefa verərək universiteti tərk etdilər. Bu, onların xalq təhsili naziri L.A.Kassonun özbaşınalığına qarşı etiraz idi. 1912-1924-cü illərdə N.L.Qlinka Podolskda real kollecdə müəllimlik etmiş, orada kimya laboratoriyasını təşkil etmişdir, məktəbdə kimyanın öyrənilməsinin yeni metodikalarını inkişaf etdirmişdir və onların tətbiqi ilə çox ciddi məşqul olmuşdur. 1918-ci ildə kollec məktəb kimi fəaliyyətə başlamışdır (hal-hazırda Podolsk Bələdiyyə ümummitəhsil təşkilatı ̶ “Lisey №1”) və N.L.Qlinka onun direktoru olmuşdur. 1924-1929-cu illərdə N.L.Qlinka Moskvanın məktəb və fəhlə-əmək məktəblərində, habelə 110№li orta məktəbdə kimya və fizika dərsləri vermiş, kimya üzrə təhsil metodik şuranın işində iştirak etmişdir. 1929-cu ildən Moskvanın ali təhsil ocaqlarında, o cümlədən texniki təhsilli ümumiittifaq qiyabı institutunda, Moskva bölqə pedoqoji institututda dərs verirdi. 1930-cu ildən ömrünün sonunadək ÜQPİ-da qeyri-üzvi kimya kafedrasının rəhbəri , professor vəzifəsində işləmişdir. 1940-cı ildə “ümumi kimyanın” birinci nəşrinin önsözündə Moskva yüngül sənaye texniki institutunun professor adını almışdır. 1935-ci ildə N.L.Qlinkaya elmiu dərəcə̶ professor adı verilmişdir, 1947-ci il iyun ayında o, pedaqoji elmlər doktoru elmi dərəcə almaq üçün müdafiə etmişdir. 1957-ci ildə ona Əməkdar elmi xadimi adı verirldi. N.L. Qlinka 22 sentyabr 1965-ci ildə vəfat etdi və onu “Novodeviçye” qəbirsanlığında dəfn edilmişdir.
Elm və pedaqoji fəaliyyəti
1910-cu ildə N.l.Qlinka alman kimya professoru Emil Knövenaqelin praktikumunun tərcüməsini etmiş və 1911-ci ildə həmin tərçümə “Qeyri-üzvi kimya və miqdarı analizdə praktiki məşğələri üçün təlimat” adı altında nəşrdən çıxmışdır. MDU-də işləyən zaman o, üzvi kataliz sahəsində N.D.Zelinski ilə birqə elmi tədqiqatlar aparmışdır. N.L.Qlinkanın doktorluq dissertasiya işi qeyri-kimya ali təhsil müəssələrində kimyanın tədrisinin metodikasına, dərsliklərinin quraşdırılma prinsipinə həsr olunmuşdu. O zaman pedaqoji sahədə bu ilk dissertasiya işi idi. Müdafiə ərəfəsində onun kənd təsərüffat texnikumları üçün “Qeyri-üzvi kimya” dərsliyi artıq 3 dəfə yenidən nəşr olunmuşdu. Sonralar o dərslik kimi ali təhsil müəssələrində istifadə olundu. Ondan sonra bu dərsliyin əsasında müasir kimyanın mürəkkəb məsələrinə, sorğularına hərtərəfli izahat verən N.L.Qlinkanın daha çox tanınmış işi ̶ “Ümumi kimya” dərslik vəsaiti nəşr olundu. 1947-ci ildə Nikolay Leonidoviç “Ümumi kimyadan məsələlər və tapşırıqlar” adlı vəsait hazırladı. Həmin vəsait 27 dəfə yenidən nəşr olunması ilə yadda qaldı. Hal-hazırda bu vəsaitdə kimyanın bütün sahələrini əhatə edən 800 və daha çox məsələ və tapşırıqlar var. N.L.Qlinkanın ümumi tiraji 5 milyon nüsxədən çox olan, iki əsas kitabı keçmiş Sovetlər Birliyinə daxil olan xalqların,həmçinin Avropa, Asiya və Afrikada yerləşən ölkələrin dillərinə tərcümə olunmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, Nikolay Leonidoviç özü şəxsən tərcümə işlərində iştirak edirdi. Tədqiqat işi və dərs deməkdə böyük təçrübə ona təbiət elmlərinin dərs vermə tədrisində metodik yanaşmanın nümunəsi olan klassik bir dərsliyin yaradılmasına imkan verdi.
Əsas işləri
- Глинка Н.Л. «Неорганическая химия» Пособие для вузов, 1931. 460 с.
- Глинка Н.Л. Задачи и упражнения по общей химии:учебное пособие/под ред. В.А.Рабиновича, Х.М.Рубиной. М.:Интеграл- Пресс,2008. 240 с.
- Глинка Н.Л. Общая химия:Учебное пособие для вузов/ под ред. А.И.Ермакова-30-е изд., испр.-М:Интеграл-Пресс,2005. 728 с.:ил.-
Mənbələr
- Энциклопедия Смоленской области- 2001. Е. Пкрсоналии- с.58.
- Школьник Г.А. Наши земляки-естествоиспытатели. Смоленск,1963
- Н.Л.Глинка: Некрол//Учительская газета,1965, 23 сентября.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Qlinka Nikolay LeonidovicHeyatiPolyak menseli qedim zadegan neslinden olan N L Qlinka Smolensk quberniyasinin Porecensk qezasinin Kovsir kendinde podporucik Leonid Alekseyevic Qlinkanin ailesinde 7 may 1887 ci ilde anadan olmusdur 1893 1900 ci illerde Nikolay Qlinka Smolenskin Aleksandrovski qimnaziyasinda tehsil almisdir 1900 1902 ci illerde Moskva universitetinin tebiet sobesinin fizika riyaziyyat fakultesinde tehsilini davam etmisdir Lakin 19 may 1902 ci ilde telebelerin siyasi cixislarinin istirakcisi kimi universitetden xaric edilmis ve 3 ay hebs olunmusdu Almaniyaya qetdikde Nikolay Hottinq universitetine daxil olmus ve orada 1905 ci ilde kimya uzre ibtidai elm derecesi almisdir Hemin ilde o M D U ne berpa olundu ve 1908 cu ilde I dereceli diplom ile universiteti bitirdikden sonra kimya kafedrasinda saxlanilirmisdir 1911 ci ilde oz rehberi N D Zelinski ve 3 muellim yoldaslari ile istefa vererek universiteti terk etdiler Bu onlarin xalq tehsili naziri L A Kassonun ozbasinaligina qarsi etiraz idi 1912 1924 cu illerde N L Qlinka Podolskda real kollecde muellimlik etmis orada kimya laboratoriyasini teskil etmisdir mektebde kimyanin oyrenilmesinin yeni metodikalarini inkisaf etdirmisdir ve onlarin tetbiqi ile cox ciddi mesqul olmusdur 1918 ci ilde kollec mekteb kimi fealiyyete baslamisdir hal hazirda Podolsk Belediyye umummitehsil teskilati Lisey 1 ve N L Qlinka onun direktoru olmusdur 1924 1929 cu illerde N L Qlinka Moskvanin mekteb ve fehle emek mekteblerinde habele 110 li orta mektebde kimya ve fizika dersleri vermis kimya uzre tehsil metodik suranin isinde istirak etmisdir 1929 cu ilden Moskvanin ali tehsil ocaqlarinda o cumleden texniki tehsilli umumiittifaq qiyabi institutunda Moskva bolqe pedoqoji institututda ders verirdi 1930 cu ilden omrunun sonunadek UQPI da qeyri uzvi kimya kafedrasinin rehberi professor vezifesinde islemisdir 1940 ci ilde umumi kimyanin birinci nesrinin onsozunde Moskva yungul senaye texniki institutunun professor adini almisdir 1935 ci ilde N L Qlinkaya elmiu derece professor adi verilmisdir 1947 ci il iyun ayinda o pedaqoji elmler doktoru elmi derece almaq ucun mudafie etmisdir 1957 ci ilde ona Emekdar elmi xadimi adi verirldi N L Qlinka 22 sentyabr 1965 ci ilde vefat etdi ve onu Novodevicye qebirsanliginda defn edilmisdir Elm ve pedaqoji fealiyyeti1910 cu ilde N l Qlinka alman kimya professoru Emil Knovenaqelin praktikumunun tercumesini etmis ve 1911 ci ilde hemin tercume Qeyri uzvi kimya ve miqdari analizde praktiki mesgeleri ucun telimat adi altinda nesrden cixmisdir MDU de isleyen zaman o uzvi kataliz sahesinde N D Zelinski ile birqe elmi tedqiqatlar aparmisdir N L Qlinkanin doktorluq dissertasiya isi qeyri kimya ali tehsil muesselerinde kimyanin tedrisinin metodikasina dersliklerinin qurasdirilma prinsipine hesr olunmusdu O zaman pedaqoji sahede bu ilk dissertasiya isi idi Mudafie erefesinde onun kend teseruffat texnikumlari ucun Qeyri uzvi kimya dersliyi artiq 3 defe yeniden nesr olunmusdu Sonralar o derslik kimi ali tehsil muesselerinde istifade olundu Ondan sonra bu dersliyin esasinda muasir kimyanin murekkeb meselerine sorgularina herterefli izahat veren N L Qlinkanin daha cox taninmis isi Umumi kimya derslik vesaiti nesr olundu 1947 ci ilde Nikolay Leonidovic Umumi kimyadan meseleler ve tapsiriqlar adli vesait hazirladi Hemin vesait 27 defe yeniden nesr olunmasi ile yadda qaldi Hal hazirda bu vesaitde kimyanin butun sahelerini ehate eden 800 ve daha cox mesele ve tapsiriqlar var N L Qlinkanin umumi tiraji 5 milyon nusxeden cox olan iki esas kitabi kecmis Sovetler Birliyine daxil olan xalqlarin hemcinin Avropa Asiya ve Afrikada yerlesen olkelerin dillerine tercume olunmusdur Qeyd etmek lazimdir ki Nikolay Leonidovic ozu sexsen tercume islerinde istirak edirdi Tedqiqat isi ve ders demekde boyuk tecrube ona tebiet elmlerinin ders verme tedrisinde metodik yanasmanin numunesi olan klassik bir dersliyin yaradilmasina imkan verdi Esas isleriGlinka N L Neorganicheskaya himiya Posobie dlya vuzov 1931 460 s Glinka N L Zadachi i uprazhneniya po obshej himii uchebnoe posobie pod red V A Rabinovicha H M Rubinoj M Integral Press 2008 240 s ISBN 5 89602 015 5 Glinka N L Obshaya himiya Uchebnoe posobie dlya vuzov pod red A I Ermakova 30 e izd ispr M Integral Press 2005 728 s il ISBN 5 89602 017 1MenbelerEnciklopediya Smolenskoj oblasti 2001 E Pkrsonalii s 58 Shkolnik G A Nashi zemlyaki estestvoispytateli Smolensk 1963 N L Glinka Nekrol Uchitelskaya gazeta 1965 23 sentyabrya