Naxçıvanda idman-Naxçıvan Muxtar Respublikasında idman.
Haqqında
Güc, çeviklik və bacarıq tələb edən güləş, at çapmaq, qılınc və gürz oynatmaq, nizə və ox atmaq, üzmək, qaçmaq və s. ənənəvi idman növləri sahəsində keçirilən yarışlar hər zaman bölgədə populyar olmuş, əhali tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır.
Tarixi
Sovet dövrü
1924-cü ildə yaradılmış Naxçıvan Bədən Tərbiyəsi Şurası 1930-cu ilədək futbol, yüngül atletika, cıdır, akrobatika, ağır atletika, güləş, voleybol yarışlarının və başqa idman oyunlarının təşkilatçısı olmuşdur. 1937-ci ildə ağır atletika üzrə Azərbaycan birinciliyi Naxçıvanda keçirilmişdir. Naxçıvanda bədən tərbiyəsi və idmanın inkişafında "Dinamo", "Spartak", "Burevestnik", "Məhsul" idman cəmiyyətlərinin, "Ehtiyat Əmək Qüvvələri" cəmiyyətinin (1998-ci ildən Təhsil idman mərkəzi adlanır) böyük rolu olmuşdur. 1940-cı ildə muxtar respublikada 5320 idmançı, 61 idman qurğusu mövcud olmuşdur.
1946-cı ildə Naxçıvanda idmanın 9 növünü təmsil edən 250 nəfərlik gənclər idman məktəbi, 1949-cu ildə isə Naxçıvan şəhər təhsil sistemində 10 idman növünü əhatə edən uşaq-gənclər idman məktəbi yaradılmışdır. 1950-ci ildə bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olanlarm sayı 15481 nəfər, bədən tərbiyəsi kadrlarının sayı 71 nəfər, idman qurğuların sayı 230-a (1 stadion, 12 idman zalı, 197 idman meydançası, 19 atıcılıq tiri, 10 uyğunlaşdırılmış zal və s.) çatmışdır.
1959-cu ildə Azərbaycan Respublikası "Məhsul" cəmiyyətinin Yunan-Roma güləşi (klassik güləş) yarışlarında Naxçıvanın komandası birinci yerə çıxmışdır. 1961-ci ildə Naxçıvan MR qadınlarının birinci spartakiadasında 1849, final yarışlarında isə 319 idmançı mübarizə aparmışdır. 1962-ci ildə Naxçıvan voleybol komandasıAzərbaycan birinciliyində ikinci yeri, futbol komandası isə üçüncü yeri qazanmışdır.
1970-80-ci ilərdə Naxçıvan MSSR-də idman kollektivlərinin və idmançıların sayı xeyli artmışdır. 1970-ci ildə idmançıların sayı 27390 nəfərə (4230-u qadın olmaqla), idman qurğularının sayı isə 322-yə (2 stadion, 21 idman zalı, 251 idman meydançası və s.) çatmışdır. Həmin ildə 12 uşaq-gənclər idman məktəbi və 1 güləş məktəbi fəaliyyət göstərirdi. 1980-ci ildə isə idmançıların sayı 32590-a yüksəlmişdir. İdmanın müxtəlif növləri üzrə məktəblilər arasında spartakiadalar, "Sevinc" futbol kuboku uğrunda yarışlar, "Şahin", "Cəsurlar" hərbi idman oyunları, "Şən startlar", "Möcüzəli dama", "Ağ top", "Pioner" çoxnövlülüyü üzrə yarışlar keçirilməsi ənənəvi şəkil almışdır. Naxçıvanın "Sevinc" futbol komandası 1973-cü ildə Zaqatala şəhərində 13-14 yaşlı uşaqlar arasmda keçirilmiş Azərbaycan yarışlarında birinci yerə, həmin ildə Daşkənddə keçirilmiş Ümumittifaq "Dəri top" birinciliyində isə ikinci yerə çıxmışdır.
Müstəqillik dövrü
1990-cı illərdən sonrakı dövr muxtar respublikanın bədən tərbiyəsi və idman tarixində mühüm mərhələ təşkil edir. 2004-cü ildə muxtar respublikada bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olanların sayı 30439 nəfər olmuş, idman qurğularının sayı isə 1327-yə çatdırılmışdır. 2002-ci ildə 9 idman növü üzrə federasiaya yaradılmışdır. Naxçıvan şəhərində "Dinamo" cəmiyyətinin idman kompleksi və stadionu (2001), 12000 yerlik Naxçıvam MR stadionu və inzibati binası əsaslı surətdə təmir olunmuşdur (2002). Həmçinin, muxtar respublikada İlham Əliyev adına Naxçıvan Olimpiya Kompleksi (2002), Naxçıvan süni örtüklü əl oyunları meydançası (2003) və Üzgüçülük Mərkəzi fəaliyyət göstərir.
Şərur rayon İdman-Sağlamlıq Kompleksi (2002), Süni örtüklü əl oyunları meydançası (2002), 5000 yerlik stadion (2003), Culfa şəhərində Uşaq-Gənclər idman məktəbi (2002), 500 yerlik yaşıl örtüklü stadion (2005), Uşaq-Gənclər Şahmat məktəbi (2005), Şahbuz qəsəbəsində Uşaq-Gənclər Şahmat məktəbi (2005), Sədərək rayonunda 500 yerlik yaşıl örtüklü stadion (2005) istifadəyə verilmişdir.
Naxçıvanın şahmat, sərbəst güləş, karate komandaları Azərbaycan yarışlarında, həmçinin beynəlxalq yarışlarda mükafata layiq yerlər qazanmışdır. Naxçıvan şahmat məktəbinin yetirməsi G.İsmayılov 1993-cü ildə Azərbaycan birinciliyində uğurlu nəticə qazanaraq, Avropa çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan komandasının heyətinə daxil edilmişdir. Həmin məktəbin yetirməsi V.Babayev isə Polşada keçirilən beynəlxalq turnirdə bütün rəqiblərinə qalib gəlmişdir.
2002-ci ilin və 2003-cü ilin may aylarında şahmat üzrə beynəlxalq turnir keçirilmiş, Naxçıvan şəhər uşaq-gənclər şahmat məktəbi 1-ci yerə layiq görülmüşdür. 2003-cü il 21 iyun – iyul tarixində Naxçıvan şəhərində gənclər arasında şahmat üzrə dünya çempionatı keçirilmişdir. Dünyanın 30 ölkəsindən 77 şahmatçının iştirak etdiyi çempionatda Azərbaycanı təmsil edən 20 şahmatçıdan 2-si Naxçıvan şahmatçısı olmuşdur.
Naxçıvan güləş məktəbinin yetirməsi, sərbəst güləşçi Ə.Novruzov 2002-ci il 21-27 sentyabrda Estoniyada hərbiçilər arasında keçirilmiş çempionatda qızıl medala layiq görülmüşdür. Naxçıvan voleybolunun yetirməsi N.Qasımova 2003-cü ildən Azərbaycanın qadınlardan ibarət voleybol yığma komandasının tərkibində iştirak edir. 1998-ci ildə boks üzrə Azərbaycan çempionları İ.Kərimov və T.Seyidov Avropa çempionatında yarışmış, İ.Kərimov həm də XXVI olimpiya oyunlarında iştirak etmişdir. A.Məmmədov 1998-ci ildə kikboksinq üzrə Moskvada keçirilmiş dünya çempionatında gümüş medala layiq görülmüşdür. V.Zeynalov pauerliftinq üzrə dəfələrlə Avropa və dünya birinciliyinin qızıl medalını qazanmış, 1999-cu ildə beynəlxalq dərəcəli idman ustası adına layiq görülmüşdür. R.Bağırov 2001-ci ildə həmin növdə Avropa çempionu olmuş, Avropa rekordunu təzələmişdir. Naxçıvan boks federasiyasının yetirməsi C.Sayılov 2003-cü ildə gənclər arasında Avropa çempionu adına layiq görülmüşdür.
2003-cü ildə voleybol üzrə Azərbaycan çempionatının kişilərdən ibarət zona yarışı Naxçıvan şəhərində keçirilmişdir. 2005-ci ilin aprelində Naxçıvan şəhərində futzal üzrə Azərbaycan kubokunun final mərhələsi keçirilmiş və həmin görüşdə Naxçıvanın "Araz" komandası kubokun sahibi olmuşdur. 2006-cı il əsasən fərdi idman növlərindəki nailiyyətlərlə yadda qalmışdır. Xüsuslilə, dzü-do, sambo və taekvondo üzrə keçirilən ümumrespublika yarışlarında naxçıvanlı idmançılar uğurlu nəticələr əldə etmişlər. 2007-ci ildə isə muxtar respublika idmançıları Azərbaycan, Avropa və dünya birinciliklərində 37 qızıl, 21 gümüş və 60 bürünc medal qazanmışlar. Ümumiyyətlə, Naxçıvan Muxtar Respublikasında idman hər zaman diqqət mərkəzində saxlanılan və təşviq edilən sahədir. Muxtar respublikanın idmançıları mötəbər yarışlarda müntəzəm olaraq iştirak edir və Azərbaycanın idman şərəfini layiqincə qoruyurlar.
İstinadlar
- Naxçıvanda idman 2011-08-23 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Naxcivanda idman Naxcivan Muxtar Respublikasinda idman HaqqindaGuc ceviklik ve bacariq teleb eden gules at capmaq qilinc ve gurz oynatmaq nize ve ox atmaq uzmek qacmaq ve s enenevi idman novleri sahesinde kecirilen yarislar her zaman bolgede populyar olmus ehali terefinden regbetle qarsilanmisdir TarixiSovet dovru 1924 cu ilde yaradilmis Naxcivan Beden Terbiyesi Surasi 1930 cu iledek futbol yungul atletika cidir akrobatika agir atletika gules voleybol yarislarinin ve basqa idman oyunlarinin teskilatcisi olmusdur 1937 ci ilde agir atletika uzre Azerbaycan birinciliyi Naxcivanda kecirilmisdir Naxcivanda beden terbiyesi ve idmanin inkisafinda Dinamo Spartak Burevestnik Mehsul idman cemiyyetlerinin Ehtiyat Emek Quvveleri cemiyyetinin 1998 ci ilden Tehsil idman merkezi adlanir boyuk rolu olmusdur 1940 ci ilde muxtar respublikada 5320 idmanci 61 idman qurgusu movcud olmusdur 1946 ci ilde Naxcivanda idmanin 9 novunu temsil eden 250 neferlik gencler idman mektebi 1949 cu ilde ise Naxcivan seher tehsil sisteminde 10 idman novunu ehate eden usaq gencler idman mektebi yaradilmisdir 1950 ci ilde beden terbiyesi ve idmanla mesgul olanlarm sayi 15481 nefer beden terbiyesi kadrlarinin sayi 71 nefer idman qurgularin sayi 230 a 1 stadion 12 idman zali 197 idman meydancasi 19 aticiliq tiri 10 uygunlasdirilmis zal ve s catmisdir 1959 cu ilde Azerbaycan Respublikasi Mehsul cemiyyetinin Yunan Roma gulesi klassik gules yarislarinda Naxcivanin komandasi birinci yere cixmisdir 1961 ci ilde Naxcivan MR qadinlarinin birinci spartakiadasinda 1849 final yarislarinda ise 319 idmanci mubarize aparmisdir 1962 ci ilde Naxcivan voleybol komandasiAzerbaycan birinciliyinde ikinci yeri futbol komandasi ise ucuncu yeri qazanmisdir 1970 80 ci ilerde Naxcivan MSSR de idman kollektivlerinin ve idmancilarin sayi xeyli artmisdir 1970 ci ilde idmancilarin sayi 27390 nefere 4230 u qadin olmaqla idman qurgularinin sayi ise 322 ye 2 stadion 21 idman zali 251 idman meydancasi ve s catmisdir Hemin ilde 12 usaq gencler idman mektebi ve 1 gules mektebi fealiyyet gosterirdi 1980 ci ilde ise idmancilarin sayi 32590 a yukselmisdir Idmanin muxtelif novleri uzre mektebliler arasinda spartakiadalar Sevinc futbol kuboku ugrunda yarislar Sahin Cesurlar herbi idman oyunlari Sen startlar Mocuzeli dama Ag top Pioner coxnovluluyu uzre yarislar kecirilmesi enenevi sekil almisdir Naxcivanin Sevinc futbol komandasi 1973 cu ilde Zaqatala seherinde 13 14 yasli usaqlar arasmda kecirilmis Azerbaycan yarislarinda birinci yere hemin ilde Daskendde kecirilmis Umumittifaq Deri top birinciliyinde ise ikinci yere cixmisdir Musteqillik dovru 1990 ci illerden sonraki dovr muxtar respublikanin beden terbiyesi ve idman tarixinde muhum merhele teskil edir 2004 cu ilde muxtar respublikada beden terbiyesi ve idmanla mesgul olanlarin sayi 30439 nefer olmus idman qurgularinin sayi ise 1327 ye catdirilmisdir 2002 ci ilde 9 idman novu uzre federasiaya yaradilmisdir Naxcivan seherinde Dinamo cemiyyetinin idman kompleksi ve stadionu 2001 12000 yerlik Naxcivam MR stadionu ve inzibati binasi esasli suretde temir olunmusdur 2002 Hemcinin muxtar respublikada Ilham Eliyev adina Naxcivan Olimpiya Kompleksi 2002 Naxcivan suni ortuklu el oyunlari meydancasi 2003 ve Uzguculuk Merkezi fealiyyet gosterir Serur rayon Idman Saglamliq Kompleksi 2002 Suni ortuklu el oyunlari meydancasi 2002 5000 yerlik stadion 2003 Culfa seherinde Usaq Gencler idman mektebi 2002 500 yerlik yasil ortuklu stadion 2005 Usaq Gencler Sahmat mektebi 2005 Sahbuz qesebesinde Usaq Gencler Sahmat mektebi 2005 Sederek rayonunda 500 yerlik yasil ortuklu stadion 2005 istifadeye verilmisdir Naxcivanin sahmat serbest gules karate komandalari Azerbaycan yarislarinda hemcinin beynelxalq yarislarda mukafata layiq yerler qazanmisdir Naxcivan sahmat mektebinin yetirmesi G Ismayilov 1993 cu ilde Azerbaycan birinciliyinde ugurlu netice qazanaraq Avropa cempionatinda istirak edecek Azerbaycan komandasinin heyetine daxil edilmisdir Hemin mektebin yetirmesi V Babayev ise Polsada kecirilen beynelxalq turnirde butun reqiblerine qalib gelmisdir 2002 ci ilin ve 2003 cu ilin may aylarinda sahmat uzre beynelxalq turnir kecirilmis Naxcivan seher usaq gencler sahmat mektebi 1 ci yere layiq gorulmusdur 2003 cu il 21 iyun iyul tarixinde Naxcivan seherinde gencler arasinda sahmat uzre dunya cempionati kecirilmisdir Dunyanin 30 olkesinden 77 sahmatcinin istirak etdiyi cempionatda Azerbaycani temsil eden 20 sahmatcidan 2 si Naxcivan sahmatcisi olmusdur Naxcivan gules mektebinin yetirmesi serbest gulesci E Novruzov 2002 ci il 21 27 sentyabrda Estoniyada herbiciler arasinda kecirilmis cempionatda qizil medala layiq gorulmusdur Naxcivan voleybolunun yetirmesi N Qasimova 2003 cu ilden Azerbaycanin qadinlardan ibaret voleybol yigma komandasinin terkibinde istirak edir 1998 ci ilde boks uzre Azerbaycan cempionlari I Kerimov ve T Seyidov Avropa cempionatinda yarismis I Kerimov hem de XXVI olimpiya oyunlarinda istirak etmisdir A Memmedov 1998 ci ilde kikboksinq uzre Moskvada kecirilmis dunya cempionatinda gumus medala layiq gorulmusdur V Zeynalov pauerliftinq uzre defelerle Avropa ve dunya birinciliyinin qizil medalini qazanmis 1999 cu ilde beynelxalq dereceli idman ustasi adina layiq gorulmusdur R Bagirov 2001 ci ilde hemin novde Avropa cempionu olmus Avropa rekordunu tezelemisdir Naxcivan boks federasiyasinin yetirmesi C Sayilov 2003 cu ilde gencler arasinda Avropa cempionu adina layiq gorulmusdur 2003 cu ilde voleybol uzre Azerbaycan cempionatinin kisilerden ibaret zona yarisi Naxcivan seherinde kecirilmisdir 2005 ci ilin aprelinde Naxcivan seherinde futzal uzre Azerbaycan kubokunun final merhelesi kecirilmis ve hemin gorusde Naxcivanin Araz komandasi kubokun sahibi olmusdur 2006 ci il esasen ferdi idman novlerindeki nailiyyetlerle yadda qalmisdir Xususlile dzu do sambo ve taekvondo uzre kecirilen umumrespublika yarislarinda naxcivanli idmancilar ugurlu neticeler elde etmisler 2007 ci ilde ise muxtar respublika idmancilari Azerbaycan Avropa ve dunya birinciliklerinde 37 qizil 21 gumus ve 60 burunc medal qazanmislar Umumiyyetle Naxcivan Muxtar Respublikasinda idman her zaman diqqet merkezinde saxlanilan ve tesviq edilen sahedir Muxtar respublikanin idmancilari moteber yarislarda muntezem olaraq istirak edir ve Azerbaycanin idman serefini layiqince qoruyurlar IstinadlarNaxcivanda idman 2011 08 23 at the Wayback Machine Idman ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin