Natrium alüminat sənayedə təsirli bir alüminium hidroksid mənbəyi kimi istifadə olunan qeyri üzvi kimyəvi maddədir Saf n

Natrium alüminat - sənayedə təsirli bir alüminium hidroksid mənbəyi kimi istifadə olunan qeyri-üzvi kimyəvi maddədir. Saf natrium alüminatı (susuz), NaAlO2, NaAl(OH)₄ (nəm), [2] Na₂O • Al₂O₃ və ya Na₂Al₂O₄ kimi verilən müxtəlif formullarına malik olan ağ kristal bərk maddədir. Natrium alüminat məhlul və ya qatı halda mövcuddur. Bəzən Na2O və Al₂O₃ reaksiyası ilə hazırlanan natrium alüminat adı verilən digər əlaqəli birləşmələr kimi diskret AlO₄-5 anionları olan Na₅AlO₄, kompleks polimer anionlardan təşkil olunan Na7 Al₃O₈ və Na₁₇ Al₅ O₁₆ və NaAl₁₁O₁₇ göstərilir. [3] [4]

Natrium alüminat

Ümumi
	Natrium alüminat
Kimyəvi formulu	AlNaO₂, NaAlO₂
Molyar kütlə	0 kq
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1.5 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	1,650 °C (3,000 °F; 1,920 K) °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	1302-42-7, 11138-49-1
PubChem	14766
ChemSpider	21243742

Quruluşu

Susuz natrium alüminat, NaAlO₂, üç ölçülü künclü AlO₄ tetrahedr çərçivəsini təşkil edir. Sulu forma NaAlO₂ • 5 / 4H₂ O, halqalara birləşdirilmiş AlO4 tetraedr qatlarına malikdir və təbəqələr AlO4 tetrahedrasında O atomlarına hidrogen bağlayan natrium onları və su molekulları ilə bir-birinə birləşir. [5] İstehsalı Natrium alüminat, alüminium hidroksidin (Al(OH)₃) kaustik soda (NaOH) məhlulunda həll edilməsi ilə istehsal olunur. Alüminium hidroksid qaynama nöqtəsinə yaxın bir temperaturda 20-25% sulu NaOH məhlulunda həll edilə bilər. Daha yüksək qatılıqlı NaOH məhlullarının tətbiqi yarı qatı bir məhsulun alınmasına səbəb olur. Proses buxarda qızdırılan nikel və ya poladdan qablarda aparılmalı və alüminium hidroksid bir sellüloza əmələ gələnə qədər təxminən 50% sulu kaustik soda ilə qaynadılmalıdır. Son qarışıq bir qaba tökülməlidir və soyudulmalıdır; sonra 70% NaAlO₂ olan qatı bir kütlə meydana gəlir. Bu məhsul əzildikdən sonra fırlanan sobada susuzlaşdırılır. Nəticədə məhsul 90% NaAlO₂ və 1 % su ilə birlikdə 1 % sərbəst NaOH-dan ibarət olur.

Alüminiumun metal və qələvi ilə reaksiyası

Natrium alüminat, amfoter metal olan alüminium elementi üzərində natrium hidroksidin təsiri ilə də əmələ gəlir. Reaksiya qurulduqdan sonra olduqca ekzotermikdir və hidrogen qazının sürətli ayrılması ilə müşayət olunur. Reaksiya bəzən belə yazılır:

2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂

Ancaq məhlulda ehtimal olunur ki, [Al(OH)₄]− və [Al(H₂O)2(OH)₄]− ionları mövcuddur.[6]

Alınma reaksiyaları

${\mathsf {Na_{2}O+Al_{2}O_{3}\ {\xrightarrow {1200^{o}C}}\ 2NaAlO_{2}}}$
${\mathsf {2NaOH+Al_{2}O_{3}\ {\xrightarrow {900^{o}C}}\ 2NaAlO_{2}+H_{2}O}}$
${\mathsf {Na_{2}CO_{3}+Al_{2}O_{3}\ {\xrightarrow {1000^{o}C}}\ 2NaAlO_{2}+CO_{2}}}$
${\mathsf {2(NaOH\cdot H_{2}O)+2Al\ {\xrightarrow {400^{o}C}}\ 2NaAlO_{2}+3H_{2}}}$
${\mathsf {Na[Al(OH)_{4}]\ {\xrightarrow {800^{o}C}}\ NaAlO_{2}+2H_{2}O}}$

Tətbiqi

Suyun təmizlənməsində suyun yumşaldılması sistemlərinə əlavə olaraq və həll olmuş silisium və fosfatları təmizləmək üçün istifadə olunur. İnşaat texnologiyasında, əsasən şaxtada iş zamanı işləyərkən betonun bərkiməsini sürətləndirmək üçün natrium alüminat istifadə olunur. Natrium alüminat ayrıca kağız sənayesində, kərpic istehsalı, alüminium istehsalı və s. üçün istifadə olunur. Natrium alüminat məhlulları seolitlərin istehsalında aralıq maddələrdəndir. [7] [8]

Həmçinin baxın

Alüminium hidroksid
Bayer prosesi

İstinadlar

SODIUM ALUMINATE (ing.).

Ədəbiyyat

The Merck Index. 10th ed. Rahway, New Jersey: Merck Co., Inc., 1983., p. 1229
"Aluminium". chemguide.co.uk.
"Identification and characterisation of three novel compounds in the sodium–aluminium–oxygen system", Marten G. Barker, Paul G. Gadd and Michael J. Begley, J. Chem. Soc., Dalton Trans., 1984, 1139–1146, doi:10.1039/DT9840001139
Egon Wiberg, Arnold Frederick Holleman (2001) Inorganic Chemistry, Elsevier
"The Crystal Structure of Hydrated Sodium Aluminate, NaAlO2•5/4H2O, and Its Dehydration Product", James A. Kaduk, Shiyou Pei, Journal of Solid State Chemistry, 115, 1, 1995, 126–139, doi:10.1006/jssc.1995.1111
Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. .
Lankapati, Henilkumar M.; Lathiya, Dharmesh R.; Choudhary, Lalita; Dalai, Ajay K.; Maheria, Kalpana C. (2020). "Mordenite-Type Zeolite from Waste Coal Fly Ash: Synthesis, Characterization and Its Application as a Sorbent in Metal Ions Removal". ChemistrySelect. pp. 1193–1198. doi:10.1002/slct.201903715.
Alan Dyer, (1994), Encyclopedia of Inorganic Chemistry, R. Bruce King (ed.), John Wiley & Sons,

[_bc148be92061a05a-1] SODIUM ALUMINATE (ing.).