Nərgizgülü (lat. Narcissus) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Nərgizgülü | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Nərgizgülü | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Xoş ətirli, gözəl görunuşlü nərgizin Şimal ölkələrində öz — özünə yetişən 40 növü vardır. Ana vətəni Avropa olan bu bitkiyə İspaniya və Portuqaliyada rast gəlinir. Arıların köməyilə tozlanır. Ancaq təbii olaraq bütün Ağ dəniz sahillərində də bitir. Avropa, Şimali Amerika və Şimali Afrika ölkələrində yetişdirilir.
Narcissus Poeticus növü Türkiyədə yetişdirilir. Yarpaqları və çiçək sapları eyni olsa da, çiçəkləri bəyaz, sarı, narıncı, çəhrayı rəngdə olan növlərinə rast gəlmək olar.
Növləri
- Fern.Casas
- (Haw.) Schult. & Schult.f.
- D.Müll.-Doblies & U.Müll.-Doblies
- S.Ríos, D.Rivera, Alcaraz & Obón
- Fern.Casas
- Donn.-Morg.
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- Curt.
- Dufour ex Schult. & Schult.f.
- (Romo) Barra
- (Pau) Barra
- Barra & G.López
- (Jord.) Pugsley
- Stern
- K.Richt.
- Zonn.
- Philippe
- A.Fern.
- Lag.
- (Fern.Casas) Fern.Casas
- L.
- (Gattef. & Weiller) Maire & Weiller
- Gattef. & Weiller
- A.Fern.
- K.Richt.
- Mendonça
- DC.
- (Durand) A.Fern.
- (Maire) A.Fern.
- P.Ribeiro, Paiva & H.Freitas
- (Barra & G.López) Fern.Casas
- Rozeira
- Barra & G.López
- Fern.Casas
- Salisb.
- Fern.Casas
- A.Fern.
- Haw.
- Uribe-Ech. & Urrutia
- Fern.Casas, M.Laínz & Ruíz Rejón
- (Fern.Casas) Fern.Casas
- DC.
- Fern.Casas
- Gouan
- (Haw.) Spach
- (Sánchez-Gómez & al.) Sánchez-Gómez & al.
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- (Maire) Fern.Casas
- Irwing
- Boiss. & Reut.
- Fern.Casas
- (Haw.) Steud.
- Fern.Casas
- A.Fern.
- (Webb & Heldr.) Colmeiro
- Fern.Casas
- Mill.
- Barra & G.López
- Poir.
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- L.
- (Fern.Casas) Zonn.
- (Pedro) Zonn.
- Baker
- Sánchez García & Mart.Ort.
- Amo
- Degen & Hervier ex Pugsley
- Dorda & Fern.Casas
- Fern.Casas & Susanna
- Rouy
- Nava & Fern.Casado
- Mill.
- Fern.Casas
- Fern.Casas & Rivas Ponce
- Fern.Casas
- Rivas Ponce, C.Soriano & Fern.Casas
- Pugsley
- Graells
- Haw.
- Salisb.
- (Haw.) Spach
- L.
- Ker Gawl.
- (Durieu) D.A.Webb
- (Parl.) Arcang.
- (Loisel.) Asch. & Graebn.
- Fern.Casas
- Font Quer
- Fern.Casas
- Salisb.
- L.
- (Salisb.) Baker
- (Herb.) P.D.Sell
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- (Fern.Suárez ex M.Laínz) Fern.Casas & Laínz
- Narcissus pseudonarcissus L.
- (L.) Baker
- (Fern.Casas) Fern.Casas
- (Pugsley) Fern.Casas & Laínz
- (Curtis) Baker
- (L.) Baker
- (L.) Baker
- (Haw.) A.Fern.
- (Pugsley) A.Fern.
- Narcissus pseudonarcissus subsp. pseudonarcissus
- Fern.Casas
- Font Quer
- Patino & Uribe-Ech.
- Batt. & Trab.
- Braun-Blanq. & Maire
- (Emb. & Maire) A.Fern.
- (Fern.Casas) Zonn.
- Fern.Casas
- Dufour
- (Jahand. & Maire) Maire & Weiller
- (Maire) Maire & Weiller
- Fern.Casas & Susanna
- Henriq.
- S.Ríos, D.Rivera, Alcaraz & Obón
- L.
- Fern.Casado, Nava & Suárez Pérez
- Arrigoni
- Fern.Casas
- Henriq.
- Narcissus tazetta L.
- (Jord. & Fourr.) Baker
- (Burb.) Baker
- (M.Roem.) Masam. & Yanagih.
- (Herb.) Baker
- (Ker Gawl.) Baker
- Narcissus tazetta subsp. tazetta
- Curtis
- Fern.Casas
- Fern.Casas
- L.
- Barra & G.López
- (Diaz & Fdez. Prieto) Rivas Mart. et al.
- Schousb.
- Nava & Fern.Casado
- S.Ríos, D.Rivera, Alcaraz & Obón
Əhəmiyyəti
Gözəlliyi və ətirli olması ilə çox sevilən bu çiçəklər həm də müalicəvi əhəmiyyətə malikdir. Dərman məqsədilə onun soğanaqlarından istifadə olunur. Nərgizgülü soğanaqlqrından hazırlanan duru ekstrakt heyvanlar üzərində təcrübədən keçirilmiş və onun çovdar mahmızı preparatlarına oxşar qankəsici təsirə malik olduğu müəyyənləşdirilmişdir.Yalançı nərgizgülünün çiçəklərində likorin adlı zəhərli alkoloid, karotin,flavonoid təbiətli narsissin qlikozoidi müəyyən edilmlşdir. Taset nərgizgülündə tasetin və supsenin alkoloidləri, sairi nərgizgülündə narsin-poetik alkoloidi müəyyən edilmişdir. Çiçəkləri isə xalq təbabətində işlədilir.
Şəkillər
-
-
-
- Yalançı nərgizgülü (Narcissus pseudonarcissus)
- Tazet nərgizgülü
- Narcissus bulbocodium bulbocodium
- Narcissus poeticus actaea
- Narcissus (yellow)
- Narcissus poeticus
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 141. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 289.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nergizler bura istiqametlendirir Diger istifade formalari ucun baxin Nergiz deqiqlesdirme Nergizgulu lat Narcissus bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin nergizciceyikimiler fesilesine aid bitki cinsi NergizguluElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile NergizciceyikimilerYarimfesile Triba Cins NergizguluBeynelxalq elmi adiNarcissus L 1753Sekil axtarisiITIS 500435NCBI 4697 Xos etirli gozel gorunuslu nergizin Simal olkelerinde oz ozune yetisen 40 novu vardir Ana veteni Avropa olan bu bitkiye Ispaniya ve Portuqaliyada rast gelinir Arilarin komeyile tozlanir Ancaq tebii olaraq butun Ag deniz sahillerinde de bitir Avropa Simali Amerika ve Simali Afrika olkelerinde yetisdirilir Narcissus Poeticus novu Turkiyede yetisdirilir Yarpaqlari ve cicek saplari eyni olsa da cicekleri beyaz sari narinci cehrayi rengde olan novlerine rast gelmek olar NovleriFern Casas Haw Schult amp Schult f D Mull Doblies amp U Mull Doblies S Rios D Rivera Alcaraz amp Obon Fern Casas Donn Morg Fern Casas Fern Casas Curt Dufour ex Schult amp Schult f Romo Barra Pau Barra Barra amp G Lopez Jord Pugsley Stern K Richt Zonn Philippe A Fern Lag Fern Casas Fern Casas L Gattef amp Weiller Maire amp Weiller Gattef amp Weiller A Fern K Richt Mendonca DC Durand A Fern Maire A Fern P Ribeiro Paiva amp H Freitas Barra amp G Lopez Fern Casas Rozeira Barra amp G Lopez Fern Casas Salisb Fern Casas A Fern Haw Uribe Ech amp Urrutia Fern Casas M Lainz amp Ruiz Rejon Fern Casas Fern Casas DC Fern Casas Gouan Haw Spach Sanchez Gomez amp al Sanchez Gomez amp al Fern Casas Fern Casas Maire Fern Casas Irwing Boiss amp Reut Fern Casas Haw Steud Fern Casas A Fern Webb amp Heldr Colmeiro Fern Casas Mill Barra amp G Lopez Poir Fern Casas Fern Casas Fern Casas L Fern Casas Zonn Pedro Zonn Baker Sanchez Garcia amp Mart Ort Amo Degen amp Hervier ex Pugsley Dorda amp Fern Casas Fern Casas amp Susanna Rouy Nava amp Fern Casado Mill Fern Casas Fern Casas amp Rivas Ponce Fern Casas Rivas Ponce C Soriano amp Fern Casas Pugsley Graells Haw Salisb Haw Spach L Ker Gawl Durieu D A Webb Parl Arcang Loisel Asch amp Graebn Fern Casas Font Quer Fern Casas Salisb L Salisb Baker Herb P D Sell Fern Casas Fern Casas Fern Suarez ex M Lainz Fern Casas amp Lainz Narcissus pseudonarcissus L L Baker Fern Casas Fern Casas Pugsley Fern Casas amp Lainz Curtis Baker L Baker L Baker Haw A Fern Pugsley A Fern Narcissus pseudonarcissus subsp pseudonarcissus Fern Casas Font Quer Patino amp Uribe Ech Batt amp Trab Braun Blanq amp Maire Emb amp Maire A Fern Fern Casas Zonn Fern Casas Dufour Jahand amp Maire Maire amp Weiller Maire Maire amp Weiller Fern Casas amp Susanna Henriq S Rios D Rivera Alcaraz amp Obon L Fern Casado Nava amp Suarez Perez Arrigoni Fern Casas Henriq Narcissus tazetta L Jord amp Fourr Baker Burb Baker M Roem Masam amp Yanagih Herb Baker Ker Gawl Baker Narcissus tazetta subsp tazetta Curtis Fern Casas Fern Casas L Barra amp G Lopez Diaz amp Fdez Prieto Rivas Mart et al Schousb Nava amp Fern Casado S Rios D Rivera Alcaraz amp ObonEhemiyyetiGozelliyi ve etirli olmasi ile cox sevilen bu cicekler hem de mualicevi ehemiyyete malikdir Derman meqsedile onun soganaqlarindan istifade olunur Nergizgulu soganaqlqrindan hazirlanan duru ekstrakt heyvanlar uzerinde tecrubeden kecirilmis ve onun covdar mahmizi preparatlarina oxsar qankesici tesire malik oldugu mueyyenlesdirilmisdir Yalanci nergizgulunun ciceklerinde likorin adli zeherli alkoloid karotin flavonoid tebietli narsissin qlikozoidi mueyyen edilmlsdir Taset nergizgulunde tasetin ve supsenin alkoloidleri sairi nergizgulunde narsin poetik alkoloidi mueyyen edilmisdir Cicekleri ise xalq tebabetinde isledilir Sekiller Yalanci nergizgulu Narcissus pseudonarcissus Tazet nergizgulu Narcissus bulbocodium bulbocodium Narcissus poeticus actaea Narcissus yellow Narcissus poeticusIstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 141 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 289 Hemcinin bax