Yar Çallı (tatar. Яр Чаллы; rus. Набережные Челны) — Tatarıstan Respublikasında yerləşən şəhər.
Şəhər | |||||
Yar Çallı | |||||
---|---|---|---|---|---|
Набережные Челны Яр Чаллы | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1626 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 100 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi dili | |||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +7 8552 | ||||
Poçt indeksi | 423800–423899 | ||||
Digər | |||||
nabchelny.ru | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Respublikanın şimal-şərqində Nijnekamsk su anbarının və Kama çayının sol sahilində yerləşir. Nijnekamsk ərazi istehsalat kompleksinin və Yar Çallı aqlomerasiyasının əsas şəhəri olmaqla iri sənaye mərkəzidir. Əhalisinin sayına görə respublikanın ikinci, Rusiyanın 34-cü iri şəhəri hesab edilir. "KAMAZ" avtomobil zavodu bu şəhərdə yerləşdir.
Etimologiyası
Şəhərin adı tatar (bulqar) dilində Yar Çallı sözündəndir. Tərcüməsi qırmızı sahil mənasını ifadə edir. 1982-ci ildə Leonid Brejnyev-in şərəfinə şəhərin adı dəyişdirilərək Brejnyev adlandırılmışdır. Bununla belə 1988-ci ildə şəhərin əvvəlki adı geri qaytarılmışdır.
Coğrafiyası
Şəhər Tukayev və Yelabuğ rayonları ilə sərhəddir. Əsas çayları: Kama, Çallı, Şilnadır. Nijnekamska qədər olan məsafə 35 km, Kazana kimi olan məsafə 237 km-dır.
İqlimi
İqlimi mülayim, mülayim-kontinentlar və kontinentaldır. İllik temperatur amplitudası yüksəkdir. Qışı uzun və sərt olmaqla 5 aya qədər davam edir. Noyabrdan martadək orta temperatur 0 dərəcədən aşağı olur. Yanvar ayı ən soyuq ay hesab edilir. Yayı isti olmaqla üç ay davam edir. Yayda orta temperatur +15 dərəcədən yuxarı olur. Ən isti ay iyuldur. Yağıntı il boyu bərabər paylanır. Bununla belə yayda və payızda yağıntılar qismən artır.
Nijnekamsk su anbarı şəhərin havasının daim rütubətli olmasını təmin edir. Yağıntıların orta illik miqdarı 652 mm-dır. Orta illik temperatur +4.0 °C, küləyin orta illik sürəti 4.6 m/s, havanın illik rütubətliliyi 79% təşkil edir.
Əhalisi
Əhali sayı 508 700 nəfər (2009-cu il) Tatarıstan əhalisinin 13,5 % -ni təşkil edir, Rusiya şəhərləri arasında 31-ci yerdədir.
Qardaş şəhərlər
- ÇXR, (2009).
İstinadlar
- .
- . 2010-08-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-16.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Calli Yar Calli tatar Yar Chally rus Naberezhnye Chelny Tataristan Respublikasinda yerlesen seher SeherYar CalliNaberezhnye Chelny Yar ChallyBayraq d Gerb d 55 43 sm e 52 22 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1626Sahesi 171 km Merkezin hundurluyu 100 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 533 839 nef 2020 Resmi dili Tatar dili rus diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 8552Poct indeksi 423800 423899Digernabchelny ruXeriteni goster gizle Yar Calli Vikianbarda elaqeli mediafayllar Respublikanin simal serqinde Nijnekamsk su anbarinin ve Kama cayinin sol sahilinde yerlesir Nijnekamsk erazi istehsalat kompleksinin ve Yar Calli aqlomerasiyasinin esas seheri olmaqla iri senaye merkezidir Ehalisinin sayina gore respublikanin ikinci Rusiyanin 34 cu iri seheri hesab edilir KAMAZ avtomobil zavodu bu seherde yerlesdir EtimologiyasiSeherin adi tatar bulqar dilinde Yar Calli sozundendir Tercumesi qirmizi sahil menasini ifade edir 1982 ci ilde Leonid Brejnyev in serefine seherin adi deyisdirilerek Brejnyev adlandirilmisdir Bununla bele 1988 ci ilde seherin evvelki adi geri qaytarilmisdir CografiyasiSeher Tukayev ve Yelabug rayonlari ile serheddir Esas caylari Kama Calli Silnadir Nijnekamska qeder olan mesafe 35 km Kazana kimi olan mesafe 237 km dir IqlimiIqlimi mulayim mulayim kontinentlar ve kontinentaldir Illik temperatur amplitudasi yuksekdir Qisi uzun ve sert olmaqla 5 aya qeder davam edir Noyabrdan martadek orta temperatur 0 dereceden asagi olur Yanvar ayi en soyuq ay hesab edilir Yayi isti olmaqla uc ay davam edir Yayda orta temperatur 15 dereceden yuxari olur En isti ay iyuldur Yaginti il boyu beraber paylanir Bununla bele yayda ve payizda yagintilar qismen artir Nijnekamsk su anbari seherin havasinin daim rutubetli olmasini temin edir Yagintilarin orta illik miqdari 652 mm dir Orta illik temperatur 4 0 C kuleyin orta illik sureti 4 6 m s havanin illik rutubetliliyi 79 teskil edir EhalisiEhali sayi 508 700 nefer 2009 cu il Tataristan ehalisinin 13 5 ni teskil edir Rusiya seherleri arasinda 31 ci yerdedir Qardas seherlerCXR 2009 Istinadlar 2010 08 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 16 Hemcinin bax Tataristan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin