Nağdsız cəmiyyət — maliyyə əməliyyatlarının fiziki əskinaslar və ya sikkələr şəklində pulla deyil, əməliyyat iştirakçıları arasında rəqəmsal məlumatların (adətən pulun elektron təqdimatı) ötürülməsi yolu ilə həyata keçirildiyi iqtisadiyyat vəziyyəti. Nağdsız cəmiyyətlər barter və digər nağdsız mübadilə üsullarından yaranmışdır. XX əsrin sonu və XXI əsrin əvvəllərində kredit kartları, debet kartları, mobil ödənişlər və bitkoin kimi rəqəmsal valyutalardan istifadə etməklə nağdsız əməliyyatlar mümkün oldu.
Dünyanın bir çox ölkələrində ticarət və investisiyalarda rəqəmsal uçot, idarəetmə və mübadilə üsullarından istifadənin artması, habelə nağd puldan istifadə edilən əməliyyatların yerdəyişməsi, onların əməliyyatlarla əvəzlənməsi ilə əlaqədar nağdsız cəmiyyət konsepsiyası elektron formada geniş müzakirə olunub. Bəzi ölkələr indi nağd puldan istifadə edilən əməliyyatlara və əməliyyatların məbləğinə məhdudiyyətlər qoyur.
Tarixi
Gündəlik həyatda nağdsız əməliyyatların və hesablaşmaların tətbiqi tendensiyası 1990-cı illərdə, elektron bankçılığın adi hal alması ilə başladı.
2010-cu illərdə PayPal, rəqəmsal pul kisəsi sistemləri, Apple Pay, elektron kart və ya smartfonla kontaktsız və NFC ödənişləri və elektron hesablar kimi rəqəmsal ödəniş üsulları bir çox ölkədə geniş yayılmışdı.
2020-ci illərə qədər əməliyyatlarda külli miqdarda nağd puldan istifadə qismən onların çirkli pulların yuyulmasında və terrorizmin maliyyələşdirilməsində istifadəsi ilə bağlı yaranan şübhələrə görə azalıb. Bəzi satıcılar və pərakəndə satıcılar nağd ödənişlərə o qədər məhdudiyyət qoyurlar ki, onlar öz hərəkətləri üçün “nağd pulla müharibə” ifadəsini işlədirlər. 2016-cı ildə ABŞ istehlak bazarı sorğusuna əsasən, respondentlərin 75%-i ödəniş üsulu kimi kredit və ya debet kartına üstünlük verdiyi halda, respondentlərin yalnız 11%-i nağd pula üstünlük verib. 2009-cu ildə Venmo və Square rəqəmsal ödənişlər sahəsində texnologiyaları inkişaf etdirmək üçün yaradılmışdır. Venmo fərdlərə nağd pul saxlamadan başqalarına birbaşa ödənişlər etməyə imkan verir. Kvadrat, ilk növbədə kiçik müəssisələrə müştərilərindən ödənişlər almağa imkan verən texnologiyadır.
2016-cı ilə qədər İsveçdə əməliyyatların dəyərinin yalnız 2%-i nağd pulla, ümumi pərakəndə əməliyyatların isə yalnız 20%-i nağd pulla olub. Ölkədəki bank filiallarının yarısından azı nağd əməliyyatlar həyata keçirib. İsveçin nağd puldan uzaqlaşması ona görədir ki, banklar 1960-cı illərdə işəgötürənləri birbaşa depozitdən istifadə etməyə inandırmışlar — 1990-cı illərdən başlayaraq çekləri doldurmuş, 2012-ci ildə smartfondan smartfona ödənişlər üçün əlverişli Swish sistemini işə salmış və 2011-ci ildə kart ödənişlərini qəbul etmək üçün IZettle-ı kiçik pərakəndə satıcılar işə salmışdır.
İsveçdə nağdsız cəmiyyət
İsveç nağdsız cəmiyyət yaratmaq səylərinin nəyə gətirib çıxardığına bir nümunədir. İsveç cəmiyyəti 2000-ci ildən 2017-ci ilə qədər bütün nağd pulları rəqəmsal ödəniş üsulları ilə əvəz etmək cəhdləri səbəbindən kəskin şəkildə dəyişdi. Nağdsız bank filialları ideyası 2000-2005-ci illər arasında İsveçdə yaranıb və nağdsız filial həmin filialın yaxınlaşan bağlanmasına doğru bir addımdır. Təxminən 2008-ci ildən başlayaraq, İsveç bankları öz müştərilərini evdən maliyyə əməliyyatlarını (məsələn, rəqəmsal hesab ödənişləri kimi) emal etmək üçün istifadə edilə bilən xüsusi avadanlıqla təmin etməyə başladılar. Bununla belə, insanların hələ də nağd puldan istifadə etmək seçimi var idi və istəyənlər bankın qalan ofislərində nağd pulla məşğul ola bilirdilər.
Bu tendensiya 2015-17-ci illərdə bütün İsveç sikkələrinin və əskinaslarının (10 tac sikkəsi istisna olmaqla) dəyişdirilməsi ilə zirvəyə çatdı. Bankın baş ofislərinin bildirdiyinə görə, artıq nağd pul tələb olunmur, çünki pul vəsaitlərinin çıxarılması və depozit qoyulması (məhdud miqdarda) maşınlar vasitəsilə mümkün idi. Amma "təhlükəsizlik qaydaları" üçün bank müştərisinin çıxara biləcəyi maksimum məbləğ həftədə 5000-10000 SEK arasında idi və depozitlər üçün də oxşar "təhlükəsizlik qaydaları" müəyyən edilmişdir. Daha sonra filialları olan bütün böyük şərti banklar filialların bağlanması və ya onların “nağdsız” filiallara çevrilməsi üçün məcburi prosesə başladılar. Bu gün nağd pulla işləyən filiallar çox azdır.
İstinadlar
- (PDF). The Fletcher School Tufts University. 1 December 2016 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 December 2016.
- Henley, Jon. "Sweden leads the race to become cashless society". June 4, 2016. 2018-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-28.
- "The UK is getting closer to becoming a completely cashless society". The Independent. May 21, 2015. 2021-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-28.
- Tompor, Susan. "A cashless society? Some retailers turn noses up at currency". USA Today. 4 September 2016. 2018-04-11 tarixində . İstifadə tarixi: 3 July 2020.
- ""Negative" Interest Rates and the War on Cash". 2016-02-08. 2018-01-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-09.
- "2016 User Consumer Study" (PDF). 2019-08-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-12-28.
- "Sedel- och myntutbytet 2015-2017 | Sveriges Riksbank". 2021-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nagdsiz cemiyyet maliyye emeliyyatlarinin fiziki eskinaslar ve ya sikkeler seklinde pulla deyil emeliyyat istirakcilari arasinda reqemsal melumatlarin adeten pulun elektron teqdimati oturulmesi yolu ile heyata kecirildiyi iqtisadiyyat veziyyeti Nagdsiz cemiyyetler barter ve diger nagdsiz mubadile usullarindan yaranmisdir XX esrin sonu ve XXI esrin evvellerinde kredit kartlari debet kartlari mobil odenisler ve bitkoin kimi reqemsal valyutalardan istifade etmekle nagdsiz emeliyyatlar mumkun oldu Alici telefonunda Apple Pay proqramindan ve Square oxuyucudan istifade ederek qehve ucun odenis edir Dunyanin bir cox olkelerinde ticaret ve investisiyalarda reqemsal ucot idareetme ve mubadile usullarindan istifadenin artmasi habele nagd puldan istifade edilen emeliyyatlarin yerdeyismesi onlarin emeliyyatlarla evezlenmesi ile elaqedar nagdsiz cemiyyet konsepsiyasi elektron formada genis muzakire olunub Bezi olkeler indi nagd puldan istifade edilen emeliyyatlara ve emeliyyatlarin meblegine mehdudiyyetler qoyur TarixiGundelik heyatda nagdsiz emeliyyatlarin ve hesablasmalarin tetbiqi tendensiyasi 1990 ci illerde elektron bankciligin adi hal almasi ile basladi 2010 cu illerde PayPal reqemsal pul kisesi sistemleri Apple Pay elektron kart ve ya smartfonla kontaktsiz ve NFC odenisleri ve elektron hesablar kimi reqemsal odenis usullari bir cox olkede genis yayilmisdi 2020 ci illere qeder emeliyyatlarda kulli miqdarda nagd puldan istifade qismen onlarin cirkli pullarin yuyulmasinda ve terrorizmin maliyyelesdirilmesinde istifadesi ile bagli yaranan subhelere gore azalib Bezi saticilar ve perakende saticilar nagd odenislere o qeder mehdudiyyet qoyurlar ki onlar oz hereketleri ucun nagd pulla muharibe ifadesini isledirler 2016 ci ilde ABS istehlak bazari sorgusuna esasen respondentlerin 75 i odenis usulu kimi kredit ve ya debet kartina ustunluk verdiyi halda respondentlerin yalniz 11 i nagd pula ustunluk verib 2009 cu ilde Venmo ve Square reqemsal odenisler sahesinde texnologiyalari inkisaf etdirmek ucun yaradilmisdir Venmo ferdlere nagd pul saxlamadan basqalarina birbasa odenisler etmeye imkan verir Kvadrat ilk novbede kicik muessiselere musterilerinden odenisler almaga imkan veren texnologiyadir 2016 ci ile qeder Isvecde emeliyyatlarin deyerinin yalniz 2 i nagd pulla umumi perakende emeliyyatlarin ise yalniz 20 i nagd pulla olub Olkedeki bank filiallarinin yarisindan azi nagd emeliyyatlar heyata kecirib Isvecin nagd puldan uzaqlasmasi ona goredir ki banklar 1960 ci illerde isegoturenleri birbasa depozitden istifade etmeye inandirmislar 1990 ci illerden baslayaraq cekleri doldurmus 2012 ci ilde smartfondan smartfona odenisler ucun elverisli Swish sistemini ise salmis ve 2011 ci ilde kart odenislerini qebul etmek ucun IZettle i kicik perakende saticilar ise salmisdir Isvecde nagdsiz cemiyyetIsvec nagdsiz cemiyyet yaratmaq seylerinin neye getirib cixardigina bir numunedir Isvec cemiyyeti 2000 ci ilden 2017 ci ile qeder butun nagd pullari reqemsal odenis usullari ile evez etmek cehdleri sebebinden keskin sekilde deyisdi Nagdsiz bank filiallari ideyasi 2000 2005 ci iller arasinda Isvecde yaranib ve nagdsiz filial hemin filialin yaxinlasan baglanmasina dogru bir addimdir Texminen 2008 ci ilden baslayaraq Isvec banklari oz musterilerini evden maliyye emeliyyatlarini meselen reqemsal hesab odenisleri kimi emal etmek ucun istifade edile bilen xususi avadanliqla temin etmeye basladilar Bununla bele insanlarin hele de nagd puldan istifade etmek secimi var idi ve isteyenler bankin qalan ofislerinde nagd pulla mesgul ola bilirdiler Bu tendensiya 2015 17 ci illerde butun Isvec sikkelerinin ve eskinaslarinin 10 tac sikkesi istisna olmaqla deyisdirilmesi ile zirveye catdi Bankin bas ofislerinin bildirdiyine gore artiq nagd pul teleb olunmur cunki pul vesaitlerinin cixarilmasi ve depozit qoyulmasi mehdud miqdarda masinlar vasitesile mumkun idi Amma tehlukesizlik qaydalari ucun bank musterisinin cixara bileceyi maksimum mebleg heftede 5000 10000 SEK arasinda idi ve depozitler ucun de oxsar tehlukesizlik qaydalari mueyyen edilmisdir Daha sonra filiallari olan butun boyuk serti banklar filiallarin baglanmasi ve ya onlarin nagdsiz filiallara cevrilmesi ucun mecburi prosese basladilar Bu gun nagd pulla isleyen filiallar cox azdir Istinadlar PDF The Fletcher School Tufts University 1 December 2016 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 December 2016 Henley Jon Sweden leads the race to become cashless society June 4 2016 2018 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 28 The UK is getting closer to becoming a completely cashless society The Independent May 21 2015 2021 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 28 Tompor Susan A cashless society Some retailers turn noses up at currency USA Today 4 September 2016 2018 04 11 tarixinde Istifade tarixi 3 July 2020 Negative Interest Rates and the War on Cash 2016 02 08 2018 01 03 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 09 2016 User Consumer Study PDF 2019 08 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 12 28 Sedel och myntutbytet 2015 2017 Sveriges Riksbank 2021 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 28