Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
NTP(ing. Network Time Protocol) ― dəyişkən gecikmə şəbəkələrindən istifadə edərək kompüterin daxili saatını sinxronizasiya etmək üçün istifadə olunan bir şəbəkə protokolu. Protokol 1985-ci ildə Delaver Universitetinin professoru David L. Mills tərəfindən hazırlanmışdır. 2015-ci il versiyası NTPv4-dür.
Marzullo alqoritminə əsaslanan NTP, iş üçün UDP protokolundan istifadə edir və ötürmə vaxtını nəzərə alır. NTP sistemi ötürücü mühitdə gecikmə dəyişikliklərinə son dərəcə davamlıdır. 4-cü versiyada İnternet vasitəsilə işləyərkən 10 ms (1/100 s), yerli şəbəkələrin daxilində isə 0,2 ms (1/5000 s) və daha yaxşı nəticə əldə edə bilir.
Ən geniş tətbiq olunan NTP protokolu serverlərin dəqiq vaxt sinxronizasiyası üçündür. Microsoft Windows əməliyyat sistemi ailəsində bu W32Time-dır, Linux əməliyyat sistemi ailəsindəisə Ntpd demon və ya chronyd-dır.
Bu alqoritmin daha sadə tətbiqi SNTP, sadə bir şəbəkə vaxt protokolu olaraq bilinir. Yüksək dəqiqlik tələb etməyən əlaqədar sistemlərdə və cihazlarda, habelə dəqiq vaxt üçün istifadəçi proqramlarında istifadə olunur.
Paketin quruluşu
Paketin quruluşu RFC 5905-də təsvir edilmişdir. Paket 32 bitlik sözlərin tam sayından ibarətdir. Başlıqdakı məlumatlar müxtəlif iş rejimləri üçün fərqlənəcəkdir. Məsələn, sahələrdə istifadəçi vaxt təbəqəsini, mənbə identifikatorunu, ilkin vaxtı və qəbul vaxtını sıfır yazmalıdır.
Başlıq
| Giriş | 0 | 1 | 2 | 3 | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bit | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
| 0 | 0 | DG | Versiya | Rejim | Vaxt təbəqəsi | Sorğu intervalı | Dəqiqlik | ||||||||||||||||||||||||||
| 4 | 32 | Gecikmə | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 8 | 64 | Dispersiya | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 12 | 96 | Mənbə göstəricisi | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 16 | 128 | Yenilənmə vaxtı | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 20 | 160 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 24 | 192 | Başlama vaxtı | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 28 | 224 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 32 | 256 | Qəbul vaxtı | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 36 | 288 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 40 | 320 | Ötürmə vaxtı | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 44 | 352 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Düzəltmə göstəricisi
- Uzunluq — 2 bit, Leap Indicator-dan.
- Koordinasiya xəbərdarlığının ikincisini göstərən tam ədəddir.
Miqdar Təsvir 0 Xəbərdarlıq yoxdur 1 Günün son dəqiqəsi 61 saniyəni əhatə edir 2 Günün son dəqiqəsi 59 saniyəni əhatə edir. 3 Məlum deyil (vaxt sinxronizasiya olunmur)
Versiya nömrəsi
- Uzunluq — 3 bit, Version Number-dan.
- Rejimi təqdim edən tam ədəddir. Dəyərlər aşağıdakı cədvəldə verilmişdir.
Rejim
- Uzunluq — 3 bit, Mode-dan.
- Rejimi təmsil edən tam ədəddir. Dəyərlər aşağıdakı cədvəldə verilmişdir.
Miqdar Təsvir 0 Bronlanmış 1 Simmetrik aktiv rejim 2 Simmetrik passivrejim 3 İstifadəçi 4 Server 5 Yayım rejimi 6 Yoxlanış NTP məlumatı 7 Şəxsi istifadə üçün qorunur.
Vaxt təbəqəsi
- Uzunluq— 8 bit, Stratum-dan.
- Vaxt qatını təmsil edən tam ədəd.
Miqdar Təsvir 0 Müəyyən edilməmiş və ya yolverilməzdir. 1 Birincili server 2–15 NTP-dən istifadə etmiş ikincili server 16 Sinxronizasiya edilməmişdir 17–255 Bronlaşdırılmışdır
Sorğu intervalı
- Uzunluq — 8 bit, Poll-dan.
- Ardıcıl mesajlar arasında maksimum interval təmsil edən imzalı tam ədəddir. Dəyər saniyələrin ikili loqarifmidir. Minimum və maksimum sorğu üçün standart hədlər müvafiq olaraq 6 və 10-dur.
Dəqiqlik
- Uzunluq — 8 bit, Precision-dan.
- Sistem saatının düzgünlüyünü təmsil edən imzalı tam ədəddir. Dəyər saniyələrin ikili loqarifmidir. Məsələn, 18 dəyəri təxminən 1 μs dəqiqliyinə uyğun olardı.
Gecikmə
- Uzunluq — 32 bit, Root Delay-dan
- Qısa NTP formatında hər iki istiqamətdə siqnalın ümumi yayılma müddətidir.
Dispersiya
- Uzunluq — 32 bit, Root Dispersion-dan.
- Qısa NTP formatında vaxt mənbəyi üçün ümumi fərqdir.
Mənbə tanınması
- Uzunluq — 32 bit, Reference ID-dan.
- Sinxronizasiyanın mənbə kodudur. Zaman təbəqəsi sahəsindəki dəyərdən asılıdır.
- "0" təbəqəsi üçün, bunlar "kiss code" adlanan dörd ASCII simvoldur, diskusiya və izləmə üçün istifadə olunur.
- "1" təbəqəsi üçün, istinad nöqtəsinə təyin olunan, solda sıfırlar ilə doldurulmuş ASCII simvoldan ibarət dörd oktetdir.
ID Mənbə GOES Geostasionar peyk ətraf mühitin monitorinqi və nəzarət sistemi GPS Qlobal mövqe sistemi GAL "Qalio" yer tanıma sistemi PPS Bir saniyədə bir impuls müddəti olan ümumi bir radiosiqnal IRIG Telemetrik Standartlaşdırma Qrupu, ABŞ WWVB Aşağıtezlikli radioötürücü, 60 kHs, Fort Kollins, Kolorado, ABŞ DCF Aşağıtezlikli radioötürücü, 77.5 kHs, DCF77, Maynflinqen, FRQ HBG Aşağıtezlikli radioötürücü, 75 kHs, Parnqins, İsveçrə MSF Aşağıtezlikli radioötürücü, 60 kHs, Antxorn, Böyük Britaniya JJY Aşağıtezlikli radioötürücü, 40 kHs, Fukusima, 60 kHs, Saqa, Yaponiya LORC Ortatezlikli radioötürücü, 100 kHs, radionaviqasiya, LORAN-C TDF Ortatezlikli radioötürücü, 162 kHs, Allouis, Fransa CHU Yüksəktezlikli radioötürücü, Ottava, Ontario, Kanada WWV Yüksəktezlikli radioötürücü, Fort Kollinz, Kolorado, ABŞ WWVH Yüksəktezlikli radioötürücü, Kauai, Havai, ABŞ NIST Telefon modemi, ABŞ Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu ACTS Telefon modemi, ABŞ Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu USNO Telefon modemi, ABŞ Milli Rəsədxanası PTB Telefon modemi, ABŞ Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu
- "2 və daha yuxarı" təbəqə üçün, bu server identifikatorudur və vaxt boşluqlarını düzəltmək üçün istifadə edilə bilər. Əgər "IPv4" istifadə olunursa, identifikator özündə dörd oktet IP ünvan cəmləşdirir. Əgər "IPv6" istifadə olunursa, onda bu MD5 keş ünvanının dörd oktetidir. Qeyd etmək lazımdır ki, NTPv4 serveri və NTPv3 istifadəçisi üçün IPv6 ünvanını istifadə edən zaman, identifikator təsadüfi qiymət ala bilər, bu səbəbdəndə vaxt döngələri qeydə alınmaya bilinər.
Yenilənmə vaxtı
- Uzunluq — 64 bit, Reference Timestamp-dan
- Sistemin son təyin etdiyi və ya tənzimləndiyi vaxtdır. NTP formatı.
Başlanğıc vaxtı
- Uzunluq — 64 bit, Origin Timestamp-dan
- Sorğunun serverə göndərildiyi zaman istifadəçi vaxtıdır.
Qəbul vaxtı
- Uzunluq — 64 bit, Receive Timestamp-dan
- Sorğunun serverə göndərildiyi zaman istifadəçi vaxtıdır. NTP formatı.
Göndərmə vaxtı
- Uzunluq — 64 bit, Transmit Timestamp-dan
- Sorğunun müştəriyə göndərildiyi zaman server vaxtıdır. NTP formatı.
NTP-mesaj "Kiss-o'-Death"
Müəyyən olunmamış və ya etibarsız hesab olunan "0 səviyyə" üçün, KVS ID sahəsindən sistem statusu məlumatları və giriş nəzarəti rolunu oynayan mesajları çatdırmaq üçün istifadə edilə bilər. Bu cür mesajlara "Kiss-o'-Death" (KoD) deyilir və təqdim etdikləri ASCII məlumatları "kiss codes" ("yardım kodları") adlanır. Hazırda qəbul edilmiş "yardım" kodlarının siyahısı aşağıdakı cədvəldə verilmişdir.
KoD mesajlarını alanlardan onları yoxlamaq və aşağıdakı hərəkətləri etmək tələb olunur:
- "DENY" və "RSTR" kod birləşmələrini aldıqdan sonra istifadəçi zaman serverinə virtual bağlantıları bağlamalı və bu serverə mesaj göndərməyi dayandırmalıdır.
- "RATE" kod birləşməsini aldıqdan sonra istifadəçi dərhal bu server üçün sorğu intervalını azaltmalı və hər dəfə bu kod birləşməsi alındıqda azaltmağa davam etməlidir.
- Təcrübəli tədqiqat və sonrakı təkmilləşdirmələr üçün nəzərdə tutulmuş ASCII simvollu "X" ilə başlayan kod birləşməsini aldığı zaman tanınmadığı təqdirdə rədd edilməlidir.
- Bu protokolla müəyyən edilməmiş bütün digər kod birləşmələri və KoD mesajları təsdiqləndikdən sonra məhv edilir.
| Kod | Təsvir |
|---|---|
| ACST | Bir ünvanlı server ilə virtual əlaqə quruldu |
| AUTH | Server identifikasiyası uğursuz oldu |
| AUTO | Autokey-ardıcıllıq səhvdir |
| BCST | Genişyayımlı server ilə virtual əlaqə quruldu |
| CRYP | Kriptoqrafik identifikasiya və ya identifikasiya uğursuz oldu |
| DENY | Məsafədən server girişi rədd etdi |
| DROP | Simmetrik rejimdə məsafədən vaxt serverini itirmək |
| RSTR | Yerli Təhlükəsizlik Strategiyası səbəbindən giriş rədd edildi |
| INIT | Virtual əlaqə ilk dəfədən qurulmadı |
| MCST | Virtual sinxron əlaqə dinamik olaraq aşkar edilmiş server tərəfindən qurulur |
| NKEY | Açar tapılmadı |
| RATE | Sürət həddini aşdı. İstifadəçi sürət həddini aşdığı üçün server müvəqqəti olaraq rədd edildi |
| RMOT | Birbaşa NTP protokolundan istifadə edərək məsafədən IP qovşaq virtual əlaqəni dəyişdirmək |
| STEP | Sistem vaxtını dəyişdirmək üçün təkrarlama baş verdi, virtual sinxron əlaqə qurulmadı |
Vaxt təbəqəsi
NTP, təbəqə adlandırılan hər bir səviyyənin nömrələnmiş olduğu iyerarxik şəbəkədən istifadə edir. "1-ci təbəqə" — peyk, radio və ya telefon modemi vasitəsilə birbaşa milli vaxt xidmətləri ilə sinxronizasiya olunan ilkin serverlər. "2-ci təbəqə" — ikincili serverlər ilkin serverlərlə və b. ilə bir qayda olaraq sinxronizasiya olunur. Daha yüksək təbəqələrdə işləyən bir neçə yüz ictimai ikincili serverlər var. Onlara adətən daha çox üstünlük verirlər.
Vaxt formatı
Vaxt NTP sistemində 64 bitlik rəqəmlər ilə təşkil olunur. Burada, 32 bitlik saniyə sayğacı və 32 bitlik ikincili saniyə sayğacı olur. Buda nəzəri dəqiqliyi 2−32 saniyə olmaqla, 232 saniyə aralığında vaxt ötürməyə imkan verir. NTP-də vaxt miqyası hər 232 saniyədə (136 il) təkrarlandığından, alıcı ən azı cari vaxtı (68 il dəqiqliyi ilə) bilməlidir. Həmçinin qeyd etmək lazımdır ki, vaxt 1970-ci ildən deyil, 1 yanvar 1900-cü ildən hesablanır, bunun üçün də NTP vaxtından 70 il çıxmaq lazımdır.
| Bit | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0 | Saniyə | Saniyə kəsrləri | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Bit | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0 | Saniyə | Saniyə kəsrləri | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Bit | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0 | Era nömrəsi | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | Bir dövrün girişi | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 8 | Kəsr | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 12 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
NTP ing Network Time Protocol deyisken gecikme sebekelerinden istifade ederek komputerin daxili saatini sinxronizasiya etmek ucun istifade olunan bir sebeke protokolu Protokol 1985 ci ilde Delaver Universitetinin professoru David L Mills terefinden hazirlanmisdir 2015 ci il versiyasi NTPv4 dur Marzullo alqoritmine esaslanan NTP is ucun UDP protokolundan istifade edir ve oturme vaxtini nezere alir NTP sistemi oturucu muhitde gecikme deyisikliklerine son derece davamlidir 4 cu versiyada Internet vasitesile isleyerken 10 ms 1 100 s yerli sebekelerin daxilinde ise 0 2 ms 1 5000 s ve daha yaxsi netice elde ede bilir En genis tetbiq olunan NTP protokolu serverlerin deqiq vaxt sinxronizasiyasi ucundur Microsoft Windows emeliyyat sistemi ailesinde bu W32Time dir Linux emeliyyat sistemi ailesindeise Ntpd demon ve ya chronyd dir Bu alqoritmin daha sade tetbiqi SNTP sade bir sebeke vaxt protokolu olaraq bilinir Yuksek deqiqlik teleb etmeyen elaqedar sistemlerde ve cihazlarda habele deqiq vaxt ucun istifadeci proqramlarinda istifade olunur Paketin qurulusuPaketin qurulusu RFC 5905 de tesvir edilmisdir Paket 32 bitlik sozlerin tam sayindan ibaretdir Basliqdaki melumatlar muxtelif is rejimleri ucun ferqlenecekdir Meselen sahelerde istifadeci vaxt tebeqesini menbe identifikatorunu ilkin vaxti ve qebul vaxtini sifir yazmalidir Basliq NTP basliq Giris 0 1 2 3Bit 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 310 0 DG Versiya Rejim Vaxt tebeqesi Sorgu intervali Deqiqlik4 32 Gecikme8 64 Dispersiya12 96 Menbe gostericisi16 128 Yenilenme vaxti20 16024 192 Baslama vaxti28 22432 256 Qebul vaxti36 28840 320 Oturme vaxti44 352Duzeltme gostericisi NTP serverlerUzunluq 2 bit Leap Indicator dan Koordinasiya xeberdarliginin ikincisini gosteren tam ededdir Miqdar Tesvir0 Xeberdarliq yoxdur1 Gunun son deqiqesi 61 saniyeni ehate edir2 Gunun son deqiqesi 59 saniyeni ehate edir 3 Melum deyil vaxt sinxronizasiya olunmur dd Versiya nomresi Uzunluq 3 bit Version Number dan Rejimi teqdim eden tam ededdir Deyerler asagidaki cedvelde verilmisdir Rejim Uzunluq 3 bit Mode dan Rejimi temsil eden tam ededdir Deyerler asagidaki cedvelde verilmisdir Miqdar Tesvir0 Bronlanmis1 Simmetrik aktiv rejim2 Simmetrik passivrejim3 Istifadeci4 Server5 Yayim rejimi6 Yoxlanis NTP melumati7 Sexsi istifade ucun qorunur dd Vaxt tebeqesi NTP idareetme protokolu proqramiUzunluq 8 bit Stratum dan Vaxt qatini temsil eden tam eded Miqdar Tesvir0 Mueyyen edilmemis ve ya yolverilmezdir 1 Birincili server2 15 NTP den istifade etmis ikincili server16 Sinxronizasiya edilmemisdir17 255 Bronlasdirilmisdir dd Sorgu intervali Uzunluq 8 bit Poll dan Ardicil mesajlar arasinda maksimum interval temsil eden imzali tam ededdir Deyer saniyelerin ikili loqarifmidir Minimum ve maksimum sorgu ucun standart hedler muvafiq olaraq 6 ve 10 dur Deqiqlik Uzunluq 8 bit Precision dan Sistem saatinin duzgunluyunu temsil eden imzali tam ededdir Deyer saniyelerin ikili loqarifmidir Meselen 18 deyeri texminen 1 ms deqiqliyine uygun olardi Gecikme Uzunluq 32 bit Root Delay dan Qisa NTP formatinda her iki istiqametde siqnalin umumi yayilma muddetidir Dispersiya Uzunluq 32 bit Root Dispersion dan Qisa NTP formatinda vaxt menbeyi ucun umumi ferqdir Menbe taninmasi Uzunluq 32 bit Reference ID dan Sinxronizasiyanin menbe kodudur Zaman tebeqesi sahesindeki deyerden asilidir 0 tebeqesi ucun bunlar kiss code adlanan dord ASCII simvoldur diskusiya ve izleme ucun istifade olunur 1 tebeqesi ucun istinad noqtesine teyin olunan solda sifirlar ile doldurulmus ASCII simvoldan ibaret dord oktetdir dd ID MenbeGOES Geostasionar peyk etraf muhitin monitorinqi ve nezaret sistemiGPS Qlobal movqe sistemiGAL Qalio yer tanima sistemiPPS Bir saniyede bir impuls muddeti olan umumi bir radiosiqnalIRIG Telemetrik Standartlasdirma Qrupu ABSWWVB Asagitezlikli radiooturucu 60 kHs Fort Kollins Kolorado ABSDCF Asagitezlikli radiooturucu 77 5 kHs DCF77 Maynflinqen FRQHBG Asagitezlikli radiooturucu 75 kHs Parnqins IsvecreMSF Asagitezlikli radiooturucu 60 kHs Antxorn Boyuk BritaniyaJJY Asagitezlikli radiooturucu 40 kHs Fukusima 60 kHs Saqa YaponiyaLORC Ortatezlikli radiooturucu 100 kHs radionaviqasiya LORAN CTDF Ortatezlikli radiooturucu 162 kHs Allouis FransaCHU Yuksektezlikli radiooturucu Ottava Ontario KanadaWWV Yuksektezlikli radiooturucu Fort Kollinz Kolorado ABSWWVH Yuksektezlikli radiooturucu Kauai Havai ABSNIST Telefon modemi ABS Milli Standartlar ve Texnologiya InstitutuACTS Telefon modemi ABS Milli Standartlar ve Texnologiya InstitutuUSNO Telefon modemi ABS Milli ResedxanasiPTB Telefon modemi ABS Milli Standartlar ve Texnologiya Institutu dd dd 2 ve daha yuxari tebeqe ucun bu server identifikatorudur ve vaxt bosluqlarini duzeltmek ucun istifade edile biler Eger IPv4 istifade olunursa identifikator ozunde dord oktet IP unvan cemlesdirir Eger IPv6 istifade olunursa onda bu MD5 kes unvaninin dord oktetidir Qeyd etmek lazimdir ki NTPv4 serveri ve NTPv3 istifadecisi ucun IPv6 unvanini istifade eden zaman identifikator tesadufi qiymet ala biler bu sebebdende vaxt dongeleri qeyde alinmaya biliner dd Yenilenme vaxti Uzunluq 64 bit Reference Timestamp dan Sistemin son teyin etdiyi ve ya tenzimlendiyi vaxtdir NTP formati Baslangic vaxti Uzunluq 64 bit Origin Timestamp dan Sorgunun servere gonderildiyi zaman istifadeci vaxtidir Qebul vaxti Uzunluq 64 bit Receive Timestamp dan Sorgunun servere gonderildiyi zaman istifadeci vaxtidir NTP formati Gonderme vaxti Uzunluq 64 bit Transmit Timestamp dan Sorgunun musteriye gonderildiyi zaman server vaxtidir NTP formati NTP mesaj Kiss o Death Mueyyen olunmamis ve ya etibarsiz hesab olunan 0 seviyye ucun KVS ID sahesinden sistem statusu melumatlari ve giris nezareti rolunu oynayan mesajlari catdirmaq ucun istifade edile biler Bu cur mesajlara Kiss o Death KoD deyilir ve teqdim etdikleri ASCII melumatlari kiss codes yardim kodlari adlanir Hazirda qebul edilmis yardim kodlarinin siyahisi asagidaki cedvelde verilmisdir KoD mesajlarini alanlardan onlari yoxlamaq ve asagidaki hereketleri etmek teleb olunur DENY ve RSTR kod birlesmelerini aldiqdan sonra istifadeci zaman serverine virtual baglantilari baglamali ve bu servere mesaj gondermeyi dayandirmalidir RATE kod birlesmesini aldiqdan sonra istifadeci derhal bu server ucun sorgu intervalini azaltmali ve her defe bu kod birlesmesi alindiqda azaltmaga davam etmelidir Tecrubeli tedqiqat ve sonraki tekmillesdirmeler ucun nezerde tutulmus ASCII simvollu X ile baslayan kod birlesmesini aldigi zaman taninmadigi teqdirde redd edilmelidir Bu protokolla mueyyen edilmemis butun diger kod birlesmeleri ve KoD mesajlari tesdiqlendikden sonra mehv edilir Yardim kodlari Kod TesvirACST Bir unvanli server ile virtual elaqe qurulduAUTH Server identifikasiyasi ugursuz olduAUTO Autokey ardicilliq sehvdirBCST Genisyayimli server ile virtual elaqe qurulduCRYP Kriptoqrafik identifikasiya ve ya identifikasiya ugursuz olduDENY Mesafeden server girisi redd etdiDROP Simmetrik rejimde mesafeden vaxt serverini itirmekRSTR Yerli Tehlukesizlik Strategiyasi sebebinden giris redd edildiINIT Virtual elaqe ilk defeden qurulmadiMCST Virtual sinxron elaqe dinamik olaraq askar edilmis server terefinden qurulurNKEY Acar tapilmadiRATE Suret heddini asdi Istifadeci suret heddini asdigi ucun server muveqqeti olaraq redd edildiRMOT Birbasa NTP protokolundan istifade ederek mesafeden IP qovsaq virtual elaqeni deyisdirmekSTEP Sistem vaxtini deyisdirmek ucun tekrarlama bas verdi virtual sinxron elaqe qurulmadiVaxt tebeqesiNTP tebeqe adlandirilan her bir seviyyenin nomrelenmis oldugu iyerarxik sebekeden istifade edir 1 ci tebeqe peyk radio ve ya telefon modemi vasitesile birbasa milli vaxt xidmetleri ile sinxronizasiya olunan ilkin serverler 2 ci tebeqe ikincili serverler ilkin serverlerle ve b ile bir qayda olaraq sinxronizasiya olunur Daha yuksek tebeqelerde isleyen bir nece yuz ictimai ikincili serverler var Onlara adeten daha cox ustunluk verirler Vaxt formatiSari oxlar avadanliq baglantisini gosterir qirmizi oxlar ise sebeke elaqesini gosterir Vaxt NTP sisteminde 64 bitlik reqemler ile teskil olunur Burada 32 bitlik saniye saygaci ve 32 bitlik ikincili saniye saygaci olur Buda nezeri deqiqliyi 2 32 saniye olmaqla 232 saniye araliginda vaxt oturmeye imkan verir NTP de vaxt miqyasi her 232 saniyede 136 il tekrarlandigindan alici en azi cari vaxti 68 il deqiqliyi ile bilmelidir Hemcinin qeyd etmek lazimdir ki vaxt 1970 ci ilden deyil 1 yanvar 1900 cu ilden hesablanir bunun ucun de NTP vaxtindan 70 il cixmaq lazimdir Vaxtin qisa formati Bit 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 310 Saniye Saniye kesrleri Vaxtin qisa formati Bit 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 310 Saniye Saniye kesrleri Tarixin formati Bit 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 310 Era nomresi4 Bir dovrun girisi8 Kesr12Istinadlar