Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nəhəcir — Culfa rayonunda eyni adlı kəndin ərazisində və dağın ətrafında yerləşən abidələr kompleksi.
| Nəhəcir abidələr kompleksi | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Culfa |
| Yerləşir | Nəhəcir kəndi |
| Aidiyyatı | tunc dövrü - dəmir dövrü |
| Üslubu | |
| İstinad nöm. | 1904, 1905, 1906, 1907 |
| Kateqoriya | Yaşayış yeri, Nekropol |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| | |
Nəhəcir qalası
Nəhəcir qalası Nəhəcir dağının coğrafi – strateji cəhətdən əlverişli olan hündür və sıldırım qayalı cənub hissəsi üzərindəki yastı sahədə e.ə. II minilliyə — I minilliyin əvvəllərinə aid qaladır. Qala 2001-ci ildə Naxçıvan arxeoloji ekspedisiyası tərəfindən aşkar edilmişdir.
Qala ərazisində həmin dövrə aid bazalt daşından hazırlanmış balta, kiçik həcmli daş həvəng – dibək, qara, boz və çəhrayı rəngli qab qırıqları, Nəhəcir qalası ilə həmdövr olan dağıdılmış kurqandan isə e.ə. II minilliyin əvvəllərinə aid monoxrom boyalı gil qablar əldə edilmişdir. Dağın cənub və şərq ətəklərindəki terraslarda iri qaya parçalarından siklop tipli müdafiə səddləri tikilmişdir. Divarların eni 2 – 2,5 m – dir. Qalanı Nəhəcir dağının cənub ətəyindəki düzən sahədə yaşamış və iqtisadi, mədəni cəhətdən inkişaf etmiş qədim tayfalar düşmən basqınlarından müdafiə məqsədi ilə tikmişlər.
I Nəhəcir
I Nəhəcir Culfa rayonunun Nəhəcir kəndinin şimal – şərqində Tunc dövrünə aid yaşayış yeridir. Şimaldan Nəhəcir dağı, cənubdan Nəhəcir kəndi ilə məhdudlaşır. Sahəsi 10 ha, mədənin təbəqəsinin qalınlığı 3 m olan yaşayış yerindən monoxrom boyalıboz, qara rəngli gil qab qırıqları, dən daşları sürtgəclər, həvəngdəstələr və sair aşkara çıxarılmışdır.
Yaşayış yerindən tapılmış anqoblu (şirli) monoxrom boyalı qablardan birinin üzərində qara boya ilə xırdabuynuzlu heyvanın boğazına bağlanmış ipdən tutan kişi təsvir olunmuşdur. Rəsmdə adamın duruşu elədir ki, burada bəsit təsərrüfat – məişət səhnəsini təsəvvür etmək çətindir. Ən başlıcası odur ki, kişinin əlləri yuxarıya – səmaya qalxmışdır. Bu ayin, çox güman ki, Azərbaycanın orta Tunc dövrü tayfalarının etiqadını göstərir. Bu ayin səhnəsi Gəmiqayadakı rəsmlərlə tam eyniyyət təşkil edir. Tapıntıların təhlilinə əsaslanan mütəxəssislər, əlverişli coğrafi və strateji mövqedə olan bu yaşayış yerinin ərazisində insanların e.ə. III minilliyin sonlarından məskunlaşamağa başladığını ehtimal edirlər.
I Nəhəcir nekropolu
I Nəhəcir nekropolu I Nəhəcir yaşayış yerinin şimal qurtaracağında yerləşən Tunc dövrünə aid arxeoloji qabidədir. Buradakı daş və torpaq kurqanlardan Azərbaycanın Boyalı Qablar mədəniyyətinin ilk mərhələsi (e.ə. 22 – 18-ci əsrlər) üçün səciyyəvi olan monoxrom boyalı küplər, cızma və basma naxışlı boz və qara rəngli saxsı qablar və s. əldə edilmişdir.
Monoxrom qabların üzəri dalğalı və sınıq xəttlər, həndəsi fiqurlar (üçbucaq, dairə vəs.) insan və heyvan rəsmləri ilə bəzədilmişdir. Biyalı qabların üzərindəki heyvan, quş və adam rəsmləri motivinə, ölçülərinə və sxematikliyinə görə Gəmiqaya rəsmləri ilə eyniyyət təşkil edir.
II Nəhəcir
II Nəhəcir Culfa rayonunun Nəhəcir kəndinin qərbində yerləşən orta əsrlərə aid arxeoloji abidədir. Abidə şimaldan Nəhəcir dağı ilə məhdudlaşır və onun yamacı boyunca ensiz zolaq şəklində şimaldan şərqə doğru uzanır. AMEA – nın Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzinin arxeoloji ekspedisiyası tərəfindən 1991-ci ildə, abidədə, kəşfiyyat xarakterli tədqiqatlar aparılmışdır.
Yaşayış yerində tikinti qalıqlarına, iki yerdə böyük kül təpəsinə təsadüf edilmiş, çəhrayı rəngli küpə vəkasa tipli şirsiz və şirli saxsı qab qırıqları (həndəsi və nəbati naxışlarla bəzədilmişdir) toplanmışdır.
II Nəhəcir nekropolu
Nekropol II Nəhəcir yaşayış yerinin qərb tərəfində uzunsov təpənin üzərində yerləşir. Orta əsrlərə aid olan nekropoldakı qəbirlər qərb – şərq istiqamətindədir. Nekropolda daşdan təbii böyüklükdə çoxlu qoç fiqurları (XV – XVI əsrlər) olmuşdur. Qəbirüstü abidələr olan bu fiqurların üzəri müxtəlif rəsm və işarələrlə bəzədilmişdir.
III Nəhəcir
III Nəhəcir Culfa rayonunu Nəhəcir kəndindən qərbdə, Qahab kəndi yaxınlığında yerləşən Dəmir dövrünə aid yaşayış yeridir. Abidə 1990-cı ildə AMEA – nın Elmi Mərkəzinin arxeoloji ekspedisiyası tərəfindən qeydə alınmış və kəşfiyyat xarakterli tədqiqatlar aparılmışdır. Hazırda yaşayış yerində yonulmamış qaya parçalarından iki cərgə düzbucaqlı planda inşa edilmiş böyük binanın qalıqları saxlanmışdır. Yerüstü materiallar çəhrayı və boz rəngli gil qab qırıqlarından ibarətdir. III Nəhəcir yaşayış yerinin e.ə. VI – IV əsrlərə aid olduğu güman edilir.
İstinadlar
- Həbibullayev O. H. – Kültəpədə arxeoloji qazıntılar, Bakı, 1959
- V. H. Əliyev – Tarixin izləri ilə, Bakı, 1975
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Nehecir Nehecir Culfa rayonunda eyni adli kendin erazisinde ve dagin etrafinda yerlesen abideler kompleksi Nehecir abideler kompleksiOlke AzerbaycanSeher CulfaYerlesir Nehecir kendiAidiyyati tunc dovru demir dovruUslubuAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 1904 1905 1906 1907KateqoriyaYasayis yeri NekropolEhemiyyetiOlke ehemiyyetliNehecir abideler kompleksiNehecir qalasiNehecir qalasi Nehecir daginin cografi strateji cehetden elverisli olan hundur ve sildirim qayali cenub hissesi uzerindeki yasti sahede e e II minilliye I minilliyin evvellerine aid qaladir Qala 2001 ci ilde Naxcivan arxeoloji ekspedisiyasi terefinden askar edilmisdir Qala erazisinde hemin dovre aid bazalt dasindan hazirlanmis balta kicik hecmli das heveng dibek qara boz ve cehrayi rengli qab qiriqlari Nehecir qalasi ile hemdovr olan dagidilmis kurqandan ise e e II minilliyin evvellerine aid monoxrom boyali gil qablar elde edilmisdir Dagin cenub ve serq eteklerindeki terraslarda iri qaya parcalarindan siklop tipli mudafie seddleri tikilmisdir Divarlarin eni 2 2 5 m dir Qalani Nehecir daginin cenub eteyindeki duzen sahede yasamis ve iqtisadi medeni cehetden inkisaf etmis qedim tayfalar dusmen basqinlarindan mudafie meqsedi ile tikmisler I NehecirI Nehecir Culfa rayonunun Nehecir kendinin simal serqinde Tunc dovrune aid yasayis yeridir Simaldan Nehecir dagi cenubdan Nehecir kendi ile mehdudlasir Sahesi 10 ha medenin tebeqesinin qalinligi 3 m olan yasayis yerinden monoxrom boyaliboz qara rengli gil qab qiriqlari den daslari surtgecler hevengdesteler ve sair askara cixarilmisdir Yasayis yerinden tapilmis anqoblu sirli monoxrom boyali qablardan birinin uzerinde qara boya ile xirdabuynuzlu heyvanin bogazina baglanmis ipden tutan kisi tesvir olunmusdur Resmde adamin durusu eledir ki burada besit teserrufat meiset sehnesini tesevvur etmek cetindir En baslicasi odur ki kisinin elleri yuxariya semaya qalxmisdir Bu ayin cox guman ki Azerbaycanin orta Tunc dovru tayfalarinin etiqadini gosterir Bu ayin sehnesi Gemiqayadaki resmlerle tam eyniyyet teskil edir Tapintilarin tehliline esaslanan mutexessisler elverisli cografi ve strateji movqede olan bu yasayis yerinin erazisinde insanlarin e e III minilliyin sonlarindan meskunlasamaga basladigini ehtimal edirler I Nehecir nekropolu I Nehecir nekropolu I Nehecir yasayis yerinin simal qurtaracaginda yerlesen Tunc dovrune aid arxeoloji qabidedir Buradaki das ve torpaq kurqanlardan Azerbaycanin Boyali Qablar medeniyyetinin ilk merhelesi e e 22 18 ci esrler ucun seciyyevi olan monoxrom boyali kupler cizma ve basma naxisli boz ve qara rengli saxsi qablar ve s elde edilmisdir Monoxrom qablarin uzeri dalgali ve siniq xettler hendesi fiqurlar ucbucaq daire ves insan ve heyvan resmleri ile bezedilmisdir Biyali qablarin uzerindeki heyvan qus ve adam resmleri motivine olculerine ve sxematikliyine gore Gemiqaya resmleri ile eyniyyet teskil edir II NehecirII Nehecir Culfa rayonunun Nehecir kendinin qerbinde yerlesen orta esrlere aid arxeoloji abidedir Abide simaldan Nehecir dagi ile mehdudlasir ve onun yamaci boyunca ensiz zolaq seklinde simaldan serqe dogru uzanir AMEA nin Naxcivan Regional Elmi Merkezinin arxeoloji ekspedisiyasi terefinden 1991 ci ilde abidede kesfiyyat xarakterli tedqiqatlar aparilmisdir Yasayis yerinde tikinti qaliqlarina iki yerde boyuk kul tepesine tesaduf edilmis cehrayi rengli kupe vekasa tipli sirsiz ve sirli saxsi qab qiriqlari hendesi ve nebati naxislarla bezedilmisdir toplanmisdir II Nehecir nekropolu Nekropol II Nehecir yasayis yerinin qerb terefinde uzunsov tepenin uzerinde yerlesir Orta esrlere aid olan nekropoldaki qebirler qerb serq istiqametindedir Nekropolda dasdan tebii boyuklukde coxlu qoc fiqurlari XV XVI esrler olmusdur Qebirustu abideler olan bu fiqurlarin uzeri muxtelif resm ve isarelerle bezedilmisdir III NehecirIII Nehecir Culfa rayonunu Nehecir kendinden qerbde Qahab kendi yaxinliginda yerlesen Demir dovrune aid yasayis yeridir Abide 1990 ci ilde AMEA nin Elmi Merkezinin arxeoloji ekspedisiyasi terefinden qeyde alinmis ve kesfiyyat xarakterli tedqiqatlar aparilmisdir Hazirda yasayis yerinde yonulmamis qaya parcalarindan iki cerge duzbucaqli planda insa edilmis boyuk binanin qaliqlari saxlanmisdir Yerustu materiallar cehrayi ve boz rengli gil qab qiriqlarindan ibaretdir III Nehecir yasayis yerinin e e VI IV esrlere aid oldugu guman edilir IstinadlarHebibullayev O H rus Kultepede arxeoloji qazintilar Baki 1959 V H Eliyev Tarixin izleri ile Baki 1975Hemcinin baxGemiqaya petroqlifleri