Bütün bir izahla demək olar ki yer ölçmə işləri təbiətdə olan alçaq-ucaların ya da qayırma alçaq-ucaların sorğulaması və ölçməyidir.
Yer ölçmümünün iş bölmələri
- Yer ölçmə işləri bütünlükdə iki böyük bölməyə bölünür:
- Yer üzünün necə olduğu göstərmək. (plani metre).
- Yerin bəlli bir sahəsinin alçaq-ucalarını xəritə üstündə göstərmək(alti metre).
Yer düzənlik işləri
- Bir gözə alınmış yer sahəsinin alçaq-ucaları, yol və ya çayların tuşu,yolların kəsişmə nöqtaları,tikintilərin durumu və daha ayrı alçaq-ucalar bir xəritə üzərində çəkilməsidir.örnək:
(d) tuşunu plan üzərində çəkmək üçun, bir nəfər (A) nöqtəsinın üstundə durur və (AL),(AM)və ayrıca... boyları ölçür habelə bu ölçülərin (AN)-ə görə bücaqlarıda ölçülür.bu ölçülər ələ gəldikdən sonra nəqqalə və xətkeş ilə (d) tuşunu səhifə üzərinə çəkmək olar.N həman quzey tuşudur və (AN)ə Azimut ya deyilir.
Bir sahənin topoqrafiyası üçün görülən nöqtələrin durumu gərək əldə ola bu durumlar ilə (Topoqrafiya toru) ələ galir bu kanovalar özləri Geodeziya nöqtələrinə bağlıdırlar.
Topoqrafiya toru yaratmağının nədəni
- Əgər bir-birindən ayrı sahələri ölçüb və sonradan onları birləşdirsək, onların kanovası gərək bir-birinə bağlı ola, əgər olmasa Xəritələr diqqətli bir-birlərinə bağlanmazlar.
Alti metre işləri
hər bir nöqtəyə (X,Y)((coğrafiya boy,en))i verilir ki bir bəlli seçərkən nöqtələri səhifə üzərinə gətirmək olar. alçaq-ucanı(X,Y,Z)kimi göstərmək üçün ayrıca yollar var.
Alçaq-ucalari plan üzərində göstərmək yolları
- Qabarıq plan:
- alçaq-ucalar eşel ilə qabarıq şəkildə göstərilir.bu plan adi görücülər üçün aydın dır ama texniki işlər üçün işə yaramaz.
- Kölgə bağlamaq:
- Bu yöntəmdə bir alçaq-uca sahəyə bəlli bir bucaqdan işıq saçılır, kölgə işıq əsərində düzəlir. kölgə bir eşel ilə planın üzərinə çakilir bu yöntəmdə yuxari dakı kimi aydındır ama texniki işlər üçün çox işə yaramaz.
- Uyun sahələr:
- ən keçərli yöntəmdir.bu yöntəmda uyun səhifələr qabarıqlı sahələri kəsərkən yatay rəsmini sahifə üzərində çəkir.
Qaynaq
- Surveying-mühəndis şəms nobəxt
Geodeziya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Yaxınlıqdakı nöqtələr arasında tironometrik düzəldilmə 250 m-ə qədər məsafədə tətbiq olunur. İki xal İki arasında olan məsafə məlum olub-olmamasına bağlı olaraq, iki hal var: 1- İki nöqtə arasında üfüqi məsafənin vəziyyəti 2 - iki nöqtə arasında yatay məsafə görünmür . 250 m den daha uzak mesafelerde yapılan trigonometrik nivelmanı, yer küreselliği ve ışınların atmosferin farklı tabakalarından geçerken kırılması (atmosferik refraksiyon) etkiler. Bu nedenle yukarıda bahsedilen iki etki için ölçmelere düzeltme uygulanır.A və B nöqtələri arasındakı hündürlük fərqi CB'dir.A noktasından B noktasına yapılacak düşey açı ölçmesi için yatay düzlem, A da teğet olan yatay düzlemdir. Bu düzlem yarıçapı bir D noktasında keser. h = CD + DE – BE
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Butun bir izahla demek olar ki yer olcme isleri tebietde olan alcaq ucalarin ya da qayirma alcaq ucalarin sorgulamasi ve olcmeyidir Yer olcme isleriYer olcmumunun is bolmeleriYer olcme isleri butunlukde iki boyuk bolmeye bolunur Yer uzunun nece oldugu gostermek plani metre Yerin belli bir sahesinin alcaq ucalarini xerite ustunde gostermek alti metre Yer duzenlik isleriBir goze alinmis yer sahesinin alcaq ucalari yol ve ya caylarin tusu yollarin kesisme noqtalari tikintilerin durumu ve daha ayri alcaq ucalar bir xerite uzerinde cekilmesidir ornek d tusunu plan uzerinde cekmek ucun bir nefer A noqtesinin ustunde durur ve AL AM ve ayrica boylari olcur habele bu olculerin AN e gore bucaqlarida olculur bu olculer ele geldikden sonra neqqale ve xetkes ile d tusunu sehife uzerine cekmek olar N heman quzey tusudur ve AN e Azimut ya deyilir Bir sahenin topoqrafiyasi ucun gorulen noqtelerin durumu gerek elde ola bu durumlar ile Topoqrafiya toru ele galir bu kanovalar ozleri Geodeziya noqtelerine baglidirlar Topoqrafiya toru yaratmaginin nedeniEger bir birinden ayri saheleri olcub ve sonradan onlari birlesdirsek onlarin kanovasi gerek bir birine bagli ola eger olmasa Xeriteler diqqetli bir birlerine baglanmazlar Alti metre isleriher bir noqteye X Y cografiya boy en i verilir ki bir belli secerken noqteleri sehife uzerine getirmek olar alcaq ucani X Y Z kimi gostermek ucun ayrica yollar var Alcaq ucalari plan uzerinde gostermek yollariQabariq plan alcaq ucalar esel ile qabariq sekilde gosterilir bu plan adi goruculer ucun aydin dir ama texniki isler ucun ise yaramaz Kolge baglamaq Bu yontemde bir alcaq uca saheye belli bir bucaqdan isiq sacilir kolge isiq eserinde duzelir kolge bir esel ile planin uzerine cakilir bu yontemde yuxari daki kimi aydindir ama texniki isler ucun cox ise yaramaz Uyun saheler en kecerli yontemdir bu yontemda uyun sehifeler qabariqli saheleri keserken yatay resmini sahife uzerinde cekir QaynaqSurveying muhendis sems nobextGeodeziya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Yaxinliqdaki noqteler arasinda tironometrik duzeldilme 250 m e qeder mesafede tetbiq olunur Iki xal Iki arasinda olan mesafe melum olub olmamasina bagli olaraq iki hal var 1 Iki noqte arasinda ufuqi mesafenin veziyyeti 2 iki noqte arasinda yatay mesafe gorunmur 250 m den daha uzak mesafelerde yapilan trigonometrik nivelmani yer kureselligi ve isinlarin atmosferin farkli tabakalarindan gecerken kirilmasi atmosferik refraksiyon etkiler Bu nedenle yukarida bahsedilen iki etki icin olcmelere duzeltme uygulanir A ve B noqteleri arasindaki hundurluk ferqi CB dir A noktasindan B noktasina yapilacak dusey aci olcmesi icin yatay duzlem A da teget olan yatay duzlemdir Bu duzlem yaricapi bir D noktasinda keser h CD DE BE