Məhəmməd xan İshaq xan oğlu Gəraylı (1790, Türbət Heydəriyə, Rəzəvi Xorasan ostanı – 1850, Təbriz) —Qacar elinin elxanı, Xorasan hakimi.
Məhəmməd xan Gəraylı | |
---|---|
Doğum tarixi | 1790 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1850 |
Vəfat yeri | |
Atası | İshaq xan Qarayi |
Həyatı
Məhəmməd xan İshaq xan oğlu 1790-cı ildə Zeyvə kəndində anadan olmuşdu. Atasından sonra, 1816-cı ildə Gəraylı oymağının sərdarı olmuşdu. Fətəli şah Məhəmmədvəli mirzəni Xorasandan geri çağırıb, digər oğlu Həsənəli mirzəni ora vali təyin etdi. Şahzadə Məhəmməd xanın digər bacısına evlənərək Xorasanda dayaq qazandı. Məhəmməd xan da atasının ölümünü unudub, Qacarlara yaxınlaşmağına şad oldu. 1823-cü ildə Sərdar Məhəmməd xan Gəraylı Xorasanda müstəqil xanlıq qurdu. Qacarları təhdid etməyə başladı. 1832-ci ildə Fətəli şah oğlu Abbas mirzə Qovanlı-Qacarı Xorasana vali təyin etdi. Şahzadə Azərbaycandakı oğulları da Xorasana dəvət etdi. atasına köməyə gəldi. Əminə Pakrəvan yazır: "Təbəs vahələri Xosrov mirzəni yaxşı qarşılamışdı. O bölgənin kiçik xanları hətta Xosrov mirzəyə qatılıb, öz hörmətlərini Abbas mirzəyə bildirmək üçün Xorasana yola düşmüşdülər. Ancaq Təbəsin yaxınlığında olan və möhkəm qalaları ilə səciyələnən Tərşiz şəhəri düşmənlik etməyə başladı. Bu şəhərin mühasirəsi və alınması iki ay sürdü. ən sonda bu nahiyənin Məhəmməd xan Gəraylı adında bir xanının Xosrov mirzə ilə iş birliyi nəticəsində şəhər zəbt edildi. Məhəmməd xan Gəraylı özü istiqlaldan yana idi. Ancaq bəlli səbəblər üzündən 1832-ci ildə Azərbaycan ordusuna yardım etmək zorunda qalmışdı. O kiçik şəhərdə 10.000 xəlvər buğda ehtikar edilmişdi. Xosrov mirzə bu buğdanı öz əsgərləri arasında paylamaq yerinə bazarda satışa buraxıb gəlirini orduya xərclədi. Bu qədər buğdanın satışa buraxılması Tərşiz əhalisini sevindirmişdi".
Məhəmməd xan 1813–1816-cı illərdə Quryan, 1816–1832 Dövlətabad hakimi olmuşdi. Bir ara Məşhədə də başçılıq etmişdi. Tehranda iki illik həbsdən sonra Təbriz və Kərbəlada sürgündə yaşadı.
Məhəmməd xan 1850-ci ildə vəfat etdi.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Qacarlar və Qacar kəndi, Bakı, "Şuşa", 2008, 334 səh.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed xan Ishaq xan oglu Gerayli 1790 Turbet Heyderiye Rezevi Xorasan ostani 1850 Tebriz Qacar elinin elxani Xorasan hakimi Mehemmed xan GerayliDogum tarixi 1790Dogum yeri Turbet Heyderiye Turbet Heyderiye sehristani Rezevi Xorasan ostani IranVefat tarixi 1850Vefat yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranAtasi Ishaq xan QarayiHeyatiMehemmed xan Ishaq xan oglu 1790 ci ilde Zeyve kendinde anadan olmusdu Atasindan sonra 1816 ci ilde Gerayli oymaginin serdari olmusdu Feteli sah Mehemmedveli mirzeni Xorasandan geri cagirib diger oglu Heseneli mirzeni ora vali teyin etdi Sahzade Mehemmed xanin diger bacisina evlenerek Xorasanda dayaq qazandi Mehemmed xan da atasinin olumunu unudub Qacarlara yaxinlasmagina sad oldu 1823 cu ilde Serdar Mehemmed xan Gerayli Xorasanda musteqil xanliq qurdu Qacarlari tehdid etmeye basladi 1832 ci ilde Feteli sah oglu Abbas mirze Qovanli Qacari Xorasana vali teyin etdi Sahzade Azerbaycandaki ogullari da Xorasana devet etdi atasina komeye geldi Emine Pakrevan yazir Tebes vaheleri Xosrov mirzeni yaxsi qarsilamisdi O bolgenin kicik xanlari hetta Xosrov mirzeye qatilib oz hormetlerini Abbas mirzeye bildirmek ucun Xorasana yola dusmusduler Ancaq Tebesin yaxinliginda olan ve mohkem qalalari ile seciyelenen Tersiz seheri dusmenlik etmeye basladi Bu seherin muhasiresi ve alinmasi iki ay surdu en sonda bu nahiyenin Mehemmed xan Gerayli adinda bir xaninin Xosrov mirze ile is birliyi neticesinde seher zebt edildi Mehemmed xan Gerayli ozu istiqlaldan yana idi Ancaq belli sebebler uzunden 1832 ci ilde Azerbaycan ordusuna yardim etmek zorunda qalmisdi O kicik seherde 10 000 xelver bugda ehtikar edilmisdi Xosrov mirze bu bugdani oz esgerleri arasinda paylamaq yerine bazarda satisa buraxib gelirini orduya xercledi Bu qeder bugdanin satisa buraxilmasi Tersiz ehalisini sevindirmisdi Mehemmed xan 1813 1816 ci illerde Quryan 1816 1832 Dovletabad hakimi olmusdi Bir ara Meshede de basciliq etmisdi Tehranda iki illik hebsden sonra Tebriz ve Kerbelada surgunde yasadi Mehemmed xan 1850 ci ilde vefat etdi MenbeEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 334 seh IstinadlarHemcinin baxQarayiler Qaraylar Gerayli