Müqəddəs Tanrı anası kilsəsi — Xocavənd rayonunun Zakirli kəndində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yerli əhəmiyyətli abidə kimi qeydiyyata alınmışdır.
Müqəddəs Tanrı anası kilsəsi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Xocavənd |
Yerləşir | Zakirli kəndi |
Tikilmə tarixi | XII əsr |
Vəziyyəti | qəzalı |
İstinad nöm. | 4325 |
Kateqoriya | Kilsə |
Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
|
Tarixi
Kilsə ərazisində ən qədim tarix xaçdaşlardan biri üzərində yazılmış və "1198-ci ilin yayı"na aiddir. Kilsə timpanndakı kitabədə XII əsrdə burada artıq monastırın fəaliyyət göstərdiyini deməyə əsas verir. Kitabədə qeyd edilir ki, vardapet Yakov 1682-ci ildə köhnə kilsəni bərpa etdirmişdir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Müqəddəs Tanrı anası kilsəsi Zakirli kəndinin mərkəzində, alma və armud bağlarının arasında yerləşir. Vaxtilə burada mövcud olmuş qədim monastır kompleksindən dövrümüzə yalnız əsas kilsə binası çatmışdır.
Kilsə xaricdən düzbucaqlı, daxildən isə günbəzli bazilikal formaya malikdir. Kilsə divarları daxildən əhəng məhlulu ilə üzlənmişdir. Tağlar, nişlər və altar karnizlərinin inşasında yaxşı yonulmuş mavi tonlu daşlar, digər divar hörgüsündə isə kobud yonulmuş yerli daşlardan istifadə edilmişdir. Divarların qalınlığı bir metrdən artıqdır. Altar yanlarında yerləşən köməkçi otaqlar, altar və onun iki tərəfindən dama qalxan pilləkənlərin inşaat detalları Ktişvəng monastırının baş kilsəsinin analoji hissələrinin memarlıq detalları ilə oxşarlıq təşkil edir.
Kilsə memarlığının ən diqqətçəkən xüsusiyyətlərindən biri sol tərəfdəki köməkçi otaöın tavanındakı ilan qabartmasıdır. Qabartmanın ilk günlərdən həmin yerdə olması şübhə doğurmur.
Fasadların səthi portal və pəncərə yerləri ilə bölünür. Kilsənin xarici görünüşü onun vaxtilə günbəzlə tamamlandığını deməyə imkan verir. İbadət zalının zal-günbəz kilsələri üçün xarakterik olan həcm-məkan həlli, həmçinin günbəzi saxlamaq üçün inşa edilən günbəzaltı kvadratın mövcudluğu da bu iddianı təsdiq edir. Kilsənin günbəzi ilə bağlı məlumatı təsdiq edən M. Barxudaryan yazır: "Tağlardan yuxarıda günbəz yerləşirdi, dövrümüzdə həmin günbəz dağılmışdır. Ola bilsin ki, burada əvvəllər monastırın başkilsəsi olmuş, sonradan o, adi kilsəyə çevrilmişdir."
Kilsənin ümumi memarlıq xüsusiyyətləri və onun portalının qabarıq dekorasiyası kontrast təşkil edir və ikincinin daha sonrakı dövrə aid olduğunu göstərir. Yarımdairəvi timpann mərkəzində kiçik xaçdaş yerləşdirilmiş, yanlarda isə kilsənin bərpası kitabələri yazılmışdır.
İstinadlar
- "Dünya əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı" (PDF). Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2 avqust 2001. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 18 iyul 2020.
- Mkrtçyan, 1989. səh. 96
- Бархударян, 1982. səh. 73
- Mkrtçyan, 1989. səh. 97
Ədəbiyyat
- Бархударян, С., Свод армянских надписей, Ереван, 1982
- Mkrtçyan, Ş. M., Историко-Архитектурные Памятники Нагорного Карабаха, İrəvan, 1989
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muqeddes Tanri anasi kilsesi Xocavend rayonunun Zakirli kendinde yerlesen tarix memarliq abidesi Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi terefinden yerli ehemiyyetli abide kimi qeydiyyata alinmisdir Muqeddes Tanri anasi kilsesiOlke AzerbaycanSeher XocavendYerlesir Zakirli kendiTikilme tarixi XII esrVeziyyeti qezaliAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4325KateqoriyaKilseEhemiyyetiYerli ehemiyyetliMuqeddes Tanri anasi kilsesi kilsesiTarixiKilse erazisinde en qedim tarix xacdaslardan biri uzerinde yazilmis ve 1198 ci ilin yayi na aiddir Kilse timpanndaki kitabede XII esrde burada artiq monastirin fealiyyet gosterdiyini demeye esas verir Kitabede qeyd edilir ki vardapet Yakov 1682 ci ilde kohne kilseni berpa etdirmisdir Memarliq xususiyyetleriMuqeddes Tanri anasi kilsesi Zakirli kendinin merkezinde alma ve armud baglarinin arasinda yerlesir Vaxtile burada movcud olmus qedim monastir kompleksinden dovrumuze yalniz esas kilse binasi catmisdir Kilse xaricden duzbucaqli daxilden ise gunbezli bazilikal formaya malikdir Kilse divarlari daxilden eheng mehlulu ile uzlenmisdir Taglar nisler ve altar karnizlerinin insasinda yaxsi yonulmus mavi tonlu daslar diger divar horgusunde ise kobud yonulmus yerli daslardan istifade edilmisdir Divarlarin qalinligi bir metrden artiqdir Altar yanlarinda yerlesen komekci otaqlar altar ve onun iki terefinden dama qalxan pillekenlerin insaat detallari Ktisveng monastirinin bas kilsesinin analoji hisselerinin memarliq detallari ile oxsarliq teskil edir Kilse memarliginin en diqqetceken xususiyyetlerinden biri sol terefdeki komekci otaoin tavanindaki ilan qabartmasidir Qabartmanin ilk gunlerden hemin yerde olmasi subhe dogurmur Fasadlarin sethi portal ve pencere yerleri ile bolunur Kilsenin xarici gorunusu onun vaxtile gunbezle tamamlandigini demeye imkan verir Ibadet zalinin zal gunbez kilseleri ucun xarakterik olan hecm mekan helli hemcinin gunbezi saxlamaq ucun insa edilen gunbezalti kvadratin movcudlugu da bu iddiani tesdiq edir Kilsenin gunbezi ile bagli melumati tesdiq eden M Barxudaryan yazir Taglardan yuxarida gunbez yerlesirdi dovrumuzde hemin gunbez dagilmisdir Ola bilsin ki burada evveller monastirin baskilsesi olmus sonradan o adi kilseye cevrilmisdir Kilsenin umumi memarliq xususiyyetleri ve onun portalinin qabariq dekorasiyasi kontrast teskil edir ve ikincinin daha sonraki dovre aid oldugunu gosterir Yarimdairevi timpann merkezinde kicik xacdas yerlesdirilmis yanlarda ise kilsenin berpasi kitabeleri yazilmisdir Istinadlar Dunya ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisi PDF Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi 2 avqust 2001 2021 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 18 iyul 2020 Mkrtcyan 1989 seh 96 Barhudaryan 1982 seh 73 Mkrtcyan 1989 seh 97EdebiyyatBarhudaryan S Svod armyanskih nadpisej Erevan 1982 Mkrtcyan S M Istoriko Arhitekturnye Pamyatniki Nagornogo Karabaha Irevan 1989