Moris Albertoviç Fabbri (it. Moris Fabbri; ən geci 1885 – ən tezi 1934, Bakı) — italyan-azərbaycan əsilli Rusiya və Sovet rəssamı, kitab illüstratoru, qrafik, muzey işçisi. İlkin rus avanqardının iştirakçısı və Mixail Larionov qrupunun üzvü olub. Osmanlı İmperiyası tərəfindən I Dünya Müharibəsi iştirakçısı idi.
Moris Fabbri | |
---|---|
it. Moris Fabbri rus. Морис Альбертович Фаббри | |
Doğum tarixi | ən geci 1885 |
Vəfat tarixi | ən tezi 1934 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
|
Moris Fabbri təxmini 1885-ci ildə italyan kişi və azərbaycanlı qadının nikahından dünyaya gəlmişdir. Fabbri çox da cəlbedici olmayan bir sifətə malik idi: arıq, uzun, qıvrım, qarasaçlı. O, rus dilində ləhcə ilə danışar və qrammatik səhvlərlə yazardı ("rus dilini bilmədən aydın fikir söyləmək mənə çox çətindir" – deyərdi). Vərəm xəstəsi idi.
1910-cu ilin əvvəllərində Fabbri Moskvada Memarlıq və Rəssamlıq məktəbinə daxil olur. O, bu məktəbdə oxuyarkən həm ödənişlə bağlı, həm də dolanışacaqla bağlı maddi sıxıntılar yaşadı. Təhsil alarkən müdiriyyət tərəfindən ödənişlə bağlı dəfələrlə xəbərdarlıqlar almışdır.
Yeni rəssamlıq forması ilə sərbəst fəaliyyətə başlayan Fabbri özünə həmfikirlər taparaq Mixail Larionovun və Natalya Qonçarovanın ətrafında birləşirdilər. O, daha çox Mixail Le-Dantyu ilə yaxınlıq edərdi və o, M. Dantyunu öz əsərlərində çox dəyərləndirirdi. 1912-ci ildə Moris Fabbri və Yanko Lavrinlə birlikdə Gürcüstan və Osetiyaya səyahətlər etmiş Le-Dantyu və İlya Zdaneviç ətrafında birləşdilər.
Müəllimlərlə Fabbri arasında qarşılıqlı anlaşma olmadığından 1912-ci ildə Fabbri məktəbi tərk etmək qərarına gəlir. O, 1913-cü ilin lap əvvələrindən Odessada Rişelye küçəsi ev 48. mənzil 11-də yaşamağa, orada müalicə olunmağa və rəssamlıq etməyə başlayır.
1914-cü ilin avqustunda İlya Zdaneviç Mixail Le-Dantyuya yazırdı:-" mən hələ də Qolovinski prospekti ilə gəzişən Febbrini müşahidə edirəm"…
I Dünya Müharibəsi zamanı Moris Fobbri siyasətə qoşulur və İrana qədər gedib çıxır, oradan Rusiya İmperiyasına qarşı vuruşan Osmanlı İmperiyasının ordusuna daxil olur. 1916-cı ilin noyabrında Olqa Leşkova cəbhəyə, Le-Dantyuya belə yazırdı: Sizi maraqlandıran Məcidül-Sultanın kolleksiyaları haqqında müəyyən bir şey öyrənmək mümkün olmadı, amma onu dəqiq demək olar ki, onlar çox səliqəli bir formada Tiflisdən çıxarılmışdır. Müharibə başlar-başlamaz şahzadələr İrana yollanmışlar, haradakı rusofil və türkofil partiyalarda parçalanmalar baş vermişdi. Məcidül-Sultan və Ərdəşir türklərin tərəfinə keçmişlər. Onların arasında uzunboylu qaraşın italyan soyadlı birisi də olmuşdur ki, onun da Fabbri olduğu aydın olur. Rus ordusunun təzyiqləri altında onlar geri çəkilmişlər. Onları Urmiyada, Təbrizdə də görmüşlər. Rus ordusu İsfahana daxil olarkən, onların hamısı Bağdada qaçmışlar.
1923-cü ildə Fabbrini Bakıya gəlir. O, 1926-cı ildən şəhər muzeylərinin birində işləməyə başlayır. Muzeydə onun həmkarı yaxın dostlarından biri Vladimir Obolinski olur. 1928-ci ildə "Bakinski raboçi" qəzetinin nəşriyyatında Boris Serebryakovun "Sayad Nova" poeması nəşr olunurdu və kitabın üz qabığındakı şəkil Moris Fabbrinin əl işi idi. Fabbri həm də Sovet Azərbaycanının 10 illik yubileyi ilə əlaqədar bədii sərginin də iştirakçısı olmuşdur. Bundan başqa o, 1933-cü ildə Moskvada keçirilən "Azərbaycan SSR Rəssamlarının əsərlərindən ibarət sərgi"nin iştirakçısı da olmuşdur və bu sərgiyə "Kənd Sovetinə seçkilər" və "Oxumaq, oxumaq və yenə də oxumaq" adlı 2 plakatı ilə qoşulmuşdur.
1933-cü ildən sonra Moris Fabbri haqda dəqiq məlumat əldə edilmişdir.
İstinadlar
- azens.az [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Moris Albertovic Fabbri it Moris Fabbri en geci 1885 en tezi 1934 Baki italyan azerbaycan esilli Rusiya ve Sovet ressami kitab illustratoru qrafik muzey iscisi Ilkin rus avanqardinin istirakcisi ve Mixail Larionov qrupunun uzvu olub Osmanli Imperiyasi terefinden I Dunya Muharibesi istirakcisi idi Moris Fabbriit Moris Fabbri rus Moris Albertovich FabbriDogum tarixi en geci 1885Vefat tarixi en tezi 1934Vefat yeri BakiFealiyyeti ressamTehsili Moskva Resm Heykelterasliq ve Memarliq Mektebi d 1910 1912 Moris Fabbri texmini 1885 ci ilde italyan kisi ve azerbaycanli qadinin nikahindan dunyaya gelmisdir Fabbri cox da celbedici olmayan bir sifete malik idi ariq uzun qivrim qarasacli O rus dilinde lehce ile danisar ve qrammatik sehvlerle yazardi rus dilini bilmeden aydin fikir soylemek mene cox cetindir deyerdi Verem xestesi idi 1910 cu ilin evvellerinde Fabbri Moskvada Memarliq ve Ressamliq mektebine daxil olur O bu mektebde oxuyarken hem odenisle bagli hem de dolanisacaqla bagli maddi sixintilar yasadi Tehsil alarken mudiriyyet terefinden odenisle bagli defelerle xeberdarliqlar almisdir Yeni ressamliq formasi ile serbest fealiyyete baslayan Fabbri ozune hemfikirler taparaq Mixail Larionovun ve Natalya Qoncarovanin etrafinda birlesirdiler O daha cox Mixail Le Dantyu ile yaxinliq ederdi ve o M Dantyunu oz eserlerinde cox deyerlendirirdi 1912 ci ilde Moris Fabbri ve Yanko Lavrinle birlikde Gurcustan ve Osetiyaya seyahetler etmis Le Dantyu ve Ilya Zdanevic etrafinda birlesdiler Muellimlerle Fabbri arasinda qarsiliqli anlasma olmadigindan 1912 ci ilde Fabbri mektebi terk etmek qerarina gelir O 1913 cu ilin lap evvelerinden Odessada Riselye kucesi ev 48 menzil 11 de yasamaga orada mualice olunmaga ve ressamliq etmeye baslayir 1914 cu ilin avqustunda Ilya Zdanevic Mixail Le Dantyuya yazirdi men hele de Qolovinski prospekti ile gezisen Febbrini musahide edirem I Dunya Muharibesi zamani Moris Fobbri siyasete qosulur ve Irana qeder gedib cixir oradan Rusiya Imperiyasina qarsi vurusan Osmanli Imperiyasinin ordusuna daxil olur 1916 ci ilin noyabrinda Olqa Leskova cebheye Le Dantyuya bele yazirdi Sizi maraqlandiran Mecidul Sultanin kolleksiyalari haqqinda mueyyen bir sey oyrenmek mumkun olmadi amma onu deqiq demek olar ki onlar cox seliqeli bir formada Tiflisden cixarilmisdir Muharibe baslar baslamaz sahzadeler Irana yollanmislar haradaki rusofil ve turkofil partiyalarda parcalanmalar bas vermisdi Mecidul Sultan ve Erdesir turklerin terefine kecmisler Onlarin arasinda uzunboylu qarasin italyan soyadli birisi de olmusdur ki onun da Fabbri oldugu aydin olur Rus ordusunun tezyiqleri altinda onlar geri cekilmisler Onlari Urmiyada Tebrizde de gormusler Rus ordusu Isfahana daxil olarken onlarin hamisi Bagdada qacmislar 1923 cu ilde Fabbrini Bakiya gelir O 1926 ci ilden seher muzeylerinin birinde islemeye baslayir Muzeyde onun hemkari yaxin dostlarindan biri Vladimir Obolinski olur 1928 ci ilde Bakinski raboci qezetinin nesriyyatinda Boris Serebryakovun Sayad Nova poemasi nesr olunurdu ve kitabin uz qabigindaki sekil Moris Fabbrinin el isi idi Fabbri hem de Sovet Azerbaycaninin 10 illik yubileyi ile elaqedar bedii serginin de istirakcisi olmusdur Bundan basqa o 1933 cu ilde Moskvada kecirilen Azerbaycan SSR Ressamlarinin eserlerinden ibaret sergi nin istirakcisi da olmusdur ve bu sergiye Kend Sovetine seckiler ve Oxumaq oxumaq ve yene de oxumaq adli 2 plakati ile qosulmusdur 1933 cu ilden sonra Moris Fabbri haqda deqiq melumat elde edilmisdir Istinadlarazens az olu kecid