Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mona Vanna (it. Monna Vanna) və ya Çılpaq Cakonda (fr. La Joconde nue) — bəzən "ikiqat erotika" da adlandırılan, 72,4 × 54 sm ölçülü ikiqat yapışdırılmış kağız üzərində kömürlə çəkilmiş çılpaq qadın portretidir. Əsər Uaza departamentindəki yerləşən saxlanılır.
| Mona Vanna | ||
|---|---|---|
| it. Monna Vanna | ||
| ||
| Rəssam | Leonardo da Vinçinin məktəbi | |
| Tarixi | 1514-1516 | |
| Üslubu | nü | |
| Texnikası | ikiqat yapışdırılmış kağız üzərində kömürlə çəkilmiş eskiz | |
| Ölçüləri | 72,4 sm × 54 sm | |
| Materialı | kağız | |
| Sifarişçi | Liza Gerardini | |
| Saxlanıldığı yer | ||
| İnventar nömrəsi | DE 32 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||
Tarixi
Mənşəyi haqqında ehtimallar
Əsərin Leonardo da Vinçiyə aid edilməsinin mənşəyi kardinal Luici d'Aragonun yazarı Antonio de Betisin məlumatlarına əsaslanır. Onun sözlərinə görə, 10 oktyabr 1517-ci ildə kardinalın Leonardonu ziyarət etməsi zamanı, rəssam ona sifarişi ilə "florensiyalı xanımın sağlığında çəkilmiş portretini" hədiyyə etmişdir. Ehtimal ki, rəssam sifarişi 1513–1516-cı illərdə Mediçinin himayəsində olduğu dövrdə almışdır. Bu əsər dövrümüə çatmasa da, onun eskizi saxlanmışdır. Ehtimal ki, qısa müddət sonra "La fornarina" əsərini işləyərkən Rafael Santi də məhz həmin portretdən ilhamlanmışdır, lakin bu nəzəriyyəni şübhə altına alan tədqiqatçılar Antonio de Betisin verdiyi məlumatda hazırda Luvrda saxlanan "Mona Liza"dan bəhs etdiyini və məlumatda istifadə edilən "au naturel" ifadəsinin "Mona Liza"ya aid edilə biləcəyini qeyd edirlər.
Əsəri təsvir edən ikincə mənbə isə Leonardoya yaxınlığı illə seçilən onun tələbəsi məxsusdur: onun 21 aprel 1525-ci ildə ölümündən sonra tərtib edilmiş invertarında yarıçılpaq "Mona Liza" portreti də qeyd edilir. Məhz bu məlumata əsasən bəzən əsərin Leonardonun orijinal işi olduğunu ehtimal edirlər, lakin Salaiyə miras qalmış Leonardonun əsəri ehtimal ki, 1518-ci ildə I Fransisk tərəfindən alınmışdır, Milan hersoqluğu isə Fransa krallığına tabe idi. Bundan başqa kral tərəfindən alınmış naməlum müəllifli əsərlərin siyahısı bəllidir və heç bir invertarizasiyada Çılpaq Mona Liza qeyd edilmir. Orta əsrlərdə Niderland rəsamı və Fransa rəssamı Mona Vannadan ilhalanaraq əsərlər yaratmışlar, lakin ehtimal ki, onlar əsərin daha qədim kopyalarını görmüşdülər.
Əsərin çoxsaylı qədim nüsxələrinin olması onun uğurlu olmasını, invertarda Salainin adının qeyd edilməsi isə, Leonardonun əsərin əsl müəllifi olması və 1513–1516-cı illərdə rəssamın əsər üzərində işləməsi ehtimalını gücləndirir.
XIX əsrdə satılması
Əsər 1862-ci ildə Omal hersoqu Orleanlı Henrix tərəfindən o zaman üçün böyük məbləğ olan 7.000 franka M. Tibo tərəfindən alınmışdır. Sonuncu isə onu on beş il əvvəl Romada almışdır. Daha sonra hersoq o zaman Leonardonun əsər üçün hazırlıq eskizi hesab edilən və hazırda Ermitajda saxlanılan rəsmi almaq istəyir.
Hersoq bütün kolleksiyasını (fr. l'Institut de France) vəsiyyət edir, nəticəsə o, 1897-ci ildə Şantiyi qəsrində təşkil edilmiş Konde muzeyinin kolleksiyasına düşür. XIX əsrin sonlarından etibarən sənət tarixçilər əsəri Leonardoya aid etmirlər.
Təsviri
Əsərin Luvrdakı "Mona Liza" ilə üz cizgiləri, ¾ oturum profili və əllərin çarpazlaşdırılması da daxil olmaqla bir çox ortaq xüsusiyyətləri var. Əsərdə rəsm həm də ilkin nisbətlərdə təsvir edilmişdir. Portret bəzi elementərinə malikdir ki, bu da onun adi kopya kimi qiymətləndirilməsinə imkan vermir: həmin elementlər "Mona Liza"ya identik olaraq sağ əlin nişan və orta barmaqlarında görünür. Eskizdə rəsm üçün yerləşdirilmiş rəngləmə xəttləri görünür. Ola bilsin ki, eskiz sənətkarın emalatxanasında tamamlanmamış əsərə aiddir.
Onda, rənglənmiş yekun versiyada görünməyə sağ əlin örtük altındakı hissələri də verilib. Şabllonların keyfiyyəti sənətkarın məhz bu eskizə istinad etdiyini güman etməyə imkan verir: buna baxmayaraq sonrakı əlavələrlə əsərin keyfiyyəti aşağı salınmış, dərinliyi isə quaşla azaldılmışdır.
Tədqiqi
Əsərin atributasiyası ilə bağlı müəmmanın həll edilməsi üçün o, 2017-ci ildə Fransa muzeyləri tədqiqat və restavrasiya mərkəzində (fr. Centre de recherche et de restauration des musées de France) ətraflı tədqiqata cəlb edilərək, infraqrımızı reflektoqrafiya, rentgen şüalanması, rentgen fluoresensiya analizlərindən keçirilmişdir. Nəticədə onun 1485–1638-ci illər arasında işlənməsi müəyyən olunmuşdur.
Replika və kopyaları
Əsərin XVI əsrdən başlayaraq müxtəlif dövrlərə aid iyirmiyə yaxın kopyası məlumdur ki, onlardan da biri aid edilir. Həmin kopyaları iki qrupa bölmək olar: onlardan bir qrupunda büst "Mona Liza" kimi ¾ nisbətində, digərlərində isə daha çox üzü izləyiciyə istiqamətlənmiş formada verilmişdir. İkinci formaya daha çox Fransa və Skandinaviya ölkələrinin rəssamlarının əsərlərində rast gəlinir.
-
![image]()
Salai - Mona Vanna, XVI əsr, Luvr. -
![image]()
Karlo Antonio Prokaççini - Flora, təxm. 1600, Karrara Akademiyası. -
![image]()
Leonardonun studiyasından naməlum rəssam - Donna Nuda, XVI əsr, Ermitaj. -
![image]()
Cian Cakomo Kaprotti - Mona Vanna, Luvr. -
![image]()
Yos van Kleve - Mona Vanna Nuda, XVI əsr, Luvr.
İstinadlar
- Joconde (fr.). 1975.
- JocondeLab. 2014.
- Laclotte, Volle, 2014. səh. 142
- Laclotte, Volle, 2014. səh. 144-145
- Laclotte, Volle, 2014. səh. 145
- "La "gioconda nuda" trasferita in gran segreto nei laboratori del Louvre: forse è di Leonardo". repubblica.it. 2017-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
Ədəbiyyat
- Caroline Lanfranc de Panthou; Benjamin Peronnet, Dessins italiens du Musée Condé à Chantilly. I, Autour de Pérugin, Filippino Lippi et Michel-Ange, éd. RMN, 1995, ISBN
- Michel Laclotte et Nathalie Volle (dir.), Fra Angelico, Botticelli… chefs-d'œuvre retrouvés, Cercles d'art — domaine de Chantilly, 2014, 165 p.,ISBN
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mona Vanna it Monna Vanna ve ya Cilpaq Cakonda fr La Joconde nue bezen ikiqat erotika da adlandirilan 72 4 54 sm olculu ikiqat yapisdirilmis kagiz uzerinde komurle cekilmis cilpaq qadin portretidir Eser Uaza departamentindeki yerlesen saxlanilir Mona Vannait Monna VannaPortretin gorunusuRessam Leonardo da Vincinin mektebiTarixi 1514 1516Uslubu nuTexnikasi ikiqat yapisdirilmis kagiz uzerinde komurle cekilmis eskizOlculeri 72 4 sm 54 smMateriali kagizSifarisci Liza GerardiniSaxlanildigi yerInventar nomresi DE 32 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMenseyi haqqinda ehtimallar Eserin Leonardo da Vinciye aid edilmesinin menseyi kardinal Luici d Aragonun yazari Antonio de Betisin melumatlarina esaslanir Onun sozlerine gore 10 oktyabr 1517 ci ilde kardinalin Leonardonu ziyaret etmesi zamani ressam ona sifarisi ile florensiyali xanimin sagliginda cekilmis portretini hediyye etmisdir Ehtimal ki ressam sifarisi 1513 1516 ci illerde Medicinin himayesinde oldugu dovrde almisdir Bu eser dovrumue catmasa da onun eskizi saxlanmisdir Ehtimal ki qisa muddet sonra La fornarina eserini isleyerken Rafael Santi de mehz hemin portretden ilhamlanmisdir lakin bu nezeriyyeni subhe altina alan tedqiqatcilar Antonio de Betisin verdiyi melumatda hazirda Luvrda saxlanan Mona Liza dan behs etdiyini ve melumatda istifade edilen au naturel ifadesinin Mona Liza ya aid edile bileceyini qeyd edirler Eseri tesvir eden ikince menbe ise Leonardoya yaxinligi ille secilen onun telebesi mexsusdur onun 21 aprel 1525 ci ilde olumunden sonra tertib edilmis invertarinda yaricilpaq Mona Liza portreti de qeyd edilir Mehz bu melumata esasen bezen eserin Leonardonun orijinal isi oldugunu ehtimal edirler lakin Salaiye miras qalmis Leonardonun eseri ehtimal ki 1518 ci ilde I Fransisk terefinden alinmisdir Milan hersoqlugu ise Fransa kralligina tabe idi Bundan basqa kral terefinden alinmis namelum muellifli eserlerin siyahisi bellidir ve hec bir invertarizasiyada Cilpaq Mona Liza qeyd edilmir Orta esrlerde Niderland resami ve Fransa ressami Mona Vannadan ilhalanaraq eserler yaratmislar lakin ehtimal ki onlar eserin daha qedim kopyalarini gormusduler Eserin coxsayli qedim nusxelerinin olmasi onun ugurlu olmasini invertarda Salainin adinin qeyd edilmesi ise Leonardonun eserin esl muellifi olmasi ve 1513 1516 ci illerde ressamin eser uzerinde islemesi ehtimalini guclendirir XIX esrde satilmasi Eser 1862 ci ilde Omal hersoqu Orleanli Henrix terefinden o zaman ucun boyuk mebleg olan 7 000 franka M Tibo terefinden alinmisdir Sonuncu ise onu on bes il evvel Romada almisdir Daha sonra hersoq o zaman Leonardonun eser ucun hazirliq eskizi hesab edilen ve hazirda Ermitajda saxlanilan resmi almaq isteyir Hersoq butun kolleksiyasini fr l Institut de France vesiyyet edir neticese o 1897 ci ilde Santiyi qesrinde teskil edilmis Konde muzeyinin kolleksiyasina dusur XIX esrin sonlarindan etibaren senet tarixciler eseri Leonardoya aid etmirler TesviriEserin Luvrdaki Mona Liza ile uz cizgileri oturum profili ve ellerin carpazlasdirilmasi da daxil olmaqla bir cox ortaq xususiyyetleri var Eserde resm hem de ilkin nisbetlerde tesvir edilmisdir Portret bezi elementerine malikdir ki bu da onun adi kopya kimi qiymetlendirilmesine imkan vermir hemin elementler Mona Liza ya identik olaraq sag elin nisan ve orta barmaqlarinda gorunur Eskizde resm ucun yerlesdirilmis rengleme xettleri gorunur Ola bilsin ki eskiz senetkarin emalatxanasinda tamamlanmamis esere aiddir Onda renglenmis yekun versiyada gorunmeye sag elin ortuk altindaki hisseleri de verilib Sabllonlarin keyfiyyeti senetkarin mehz bu eskize istinad etdiyini guman etmeye imkan verir buna baxmayaraq sonraki elavelerle eserin keyfiyyeti asagi salinmis derinliyi ise quasla azaldilmisdir TedqiqiEserin atributasiyasi ile bagli muemmanin hell edilmesi ucun o 2017 ci ilde Fransa muzeyleri tedqiqat ve restavrasiya merkezinde fr Centre de recherche et de restauration des musees de France etrafli tedqiqata celb edilerek infraqrimizi reflektoqrafiya rentgen sualanmasi rentgen fluoresensiya analizlerinden kecirilmisdir Neticede onun 1485 1638 ci iller arasinda islenmesi mueyyen olunmusdur Replika ve kopyalariEserin XVI esrden baslayaraq muxtelif dovrlere aid iyirmiye yaxin kopyasi melumdur ki onlardan da biri aid edilir Hemin kopyalari iki qrupa bolmek olar onlardan bir qrupunda bust Mona Liza kimi nisbetinde digerlerinde ise daha cox uzu izleyiciye istiqametlenmis formada verilmisdir Ikinci formaya daha cox Fransa ve Skandinaviya olkelerinin ressamlarinin eserlerinde rast gelinir Salai Mona Vanna XVI esr Luvr Karlo Antonio Prokaccini Flora texm 1600 Karrara Akademiyasi Leonardonun studiyasindan namelum ressam Donna Nuda XVI esr Ermitaj Cian Cakomo Kaprotti Mona Vanna Luvr Yos van Kleve Mona Vanna Nuda XVI esr Luvr IstinadlarJoconde fr 1975 JocondeLab 2014 Laclotte Volle 2014 seh 142 Laclotte Volle 2014 seh 144 145 Laclotte Volle 2014 seh 145 La gioconda nuda trasferita in gran segreto nei laboratori del Louvre forse e di Leonardo repubblica it 2017 09 29 tarixinde Istifade tarixi 31 yanvar 2018 EdebiyyatCaroline Lanfranc de Panthou Benjamin Peronnet Dessins italiens du Musee Conde a Chantilly I Autour de Perugin Filippino Lippi et Michel Ange ed RMN 1995 ISBN 9782711833504 Michel Laclotte et Nathalie Volle dir Fra Angelico Botticelli chefs d œuvre retrouves Cercles d art domaine de Chantilly 2014 165 p ISBN 9782702210239