Mobil ödəniş, mobil pul, mobil pul transferi, mobil pulqabı — maliyyə qaydalarına əsasən fəaliyyət göstərən və rəqəmsal pulqabının əsas sinfi kimi mobil cihazdan və ya mobil cihaz vasitəsilə həyata keçirilən hər hansı müxtəlif ödəniş emalı xidmətləri. İstehlakçı , qəbz, debet kartı və ya kredit kartları ilə ödəmək əvəzinə, geniş çeşidli xidmətlər və rəqəmsal və ya fiziki mallar üçün ödəniş etmək məqsədilə mobil cihazda ödəniş proqramından istifadə edə bilər. Sikkələrə əsaslanmayan valyuta sistemlərindən istifadə konsepsiyasının uzun tarixi olmasına baxmayaraq, bu cür sistemləri dəstəkləyən texnologiyalar yalnız XXI əsrdə geniş yayılmışdır.
Mobil ödənişlər 2000-ci illərdə Yaponiyada və daha sonra bütün dünyada müxtəlif yollarla qəbul olunmağa başladı. Eksklüziv olaraq müəyyən edilmiş ilk patent "Mobil Ödəniş Sistemi" 2000-ci ildə təqdim edilmişdir.
Financial Access-in 2009-cu il "Dünyanın yarısı banksızdır" adlı hesabatına görə, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə mobil ödəniş həlləri "banksız" kimi tanınan cəmiyyətə maliyyə xidmətlərinin genişləndirilməsi vasitəsi kimi tətbiq edilmişdir ki, bu da dünyanın yetişkin əhalisinin 50%-ni təşkil edir. Bu ödəniş şəbəkələri tez-tez mikroödənişlər üçün istifadə olunur. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə mobil ödənişlərin istifadəsi , ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi və kimi təşkilatlar tərəfindən dövlət və özəl maliyyə vəsaitlərini cəlb etmişdir.
Avropa Ödəniş Şurasının (AÖŞ) məlumatına görə, mobil ödənişlər yeni inkişaf imkanlarına nail olmaq üçün ödəniş xidmətləri təminatçıları və digər bazar iştirakçıları üçün əsas alətə çevrilir. AÖŞ bildirir ki, "yeni texnoloji həllər əməliyyatların səmərəliliyini birbaşa təkmilləşdirir, nəticədə xərclərə qənaət və biznes həcminin artması ilə nəticələnir".
Modellər
Mobil ödənişlər üçün 4 əsas model var:
- Bank mərkəzli model
- Operator mərkəzli model
- Birgə model
- Müstəqil xidmət təminatçısı (MXT) modeli
Banka və ya operatora qoşulan modellərdə bank/operator modelin mərkəzi qovşağıdır, əməliyyatları idarə edir və mülkiyyət hüquqlarını paylayır. Birgə modeldə maliyyə vasitəçiləri və telefon operatorları vəzifələrin idarə edilməsində əməkdaşlıq edir və mülkiyyət hüquqlarını birgə paylaşırlar. MXT modelində üçüncü tərəf maliyyə agentləri və operatorlar arasında müstəqil və "neytral" vasitəçi kimi fəaliyyət göstərir. Apple Pay və ya PayPal son aylarda bu modellə ən çox əlaqəli olan MXT-dir.
Maliyyə institutları və kredit kartı şirkətləri, həmçinin Google kimi internet şirkətləri, mobil şəbəkə operatorları və Orange kimi əsas telekommunikasiya infrastrukturları, və BlackBerry kimi smartfon şirkətləri də daxil olmaqla bir sıra mobil rabitə şirkətləri mobil ödəniş həllərini tətbiq ediblər.
İstinadlar
- "Pre-1900 Utopian Visions of the 'Cashless Society'". . 20 August 2012. 8 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 22 September 2012.
- . Wireless Intelligence. 23 November 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 June 2012.
- . . 12 November 2010. 15 March 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 September 2011.
- "Mobile payment system". 11 December 2000. 23 March 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 8 June 2018.
- (PDF). Financial Access Organization. 2009. 22 December 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- Micro-payment systems and their application to mobile networks, InfoDev report, Jan 2006 accessed at [1] sentyabr 26, 2007, at the Wayback Machine
- "White Paper on Mobile Payments". European Payments Council. 2016. 5 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2 February 2017.
- Chaix, Laetitia; Torre, Dominique. . Pensilvaniya Ştat Universiteti. CiteSeerX 10.1.1.460.10. 19 March 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 January 2011.
- "Stamatis Karnouskos, IEEE Communications Surveys & Tutorials, Vol. 6, No. 4, pp. 44–66, 2004" (PDF).
- . February 2014. 2014-02-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Ericsson launches mobile phone banking services". Reuters.com. 18 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-16.
- "Ericsson Money Services brings connected mobile money to Europe". Ericsson.com. 15 March 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-16.
Xarici keçidlər
- How Mobile Payments Are Revolutionizing The Consumer Experience
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mobil odenis mobil pul mobil pul transferi mobil pulqabi maliyye qaydalarina esasen fealiyyet gosteren ve reqemsal pulqabinin esas sinfi kimi mobil cihazdan ve ya mobil cihaz vasitesile heyata kecirilen her hansi muxtelif odenis emali xidmetleri Istehlakci qebz debet karti ve ya kredit kartlari ile odemek evezine genis cesidli xidmetler ve reqemsal ve ya fiziki mallar ucun odenis etmek meqsedile mobil cihazda odenis proqramindan istifade ede biler Sikkelere esaslanmayan valyuta sistemlerinden istifade konsepsiyasinin uzun tarixi olmasina baxmayaraq bu cur sistemleri destekleyen texnologiyalar yalniz XXI esrde genis yayilmisdir Apple Pay NFC texnologiyasindan istifade eden mobil odenis numunesidir Mobil odenisler 2000 ci illerde Yaponiyada ve daha sonra butun dunyada muxtelif yollarla qebul olunmaga basladi Ekskluziv olaraq mueyyen edilmis ilk patent Mobil Odenis Sistemi 2000 ci ilde teqdim edilmisdir Financial Access in 2009 cu il Dunyanin yarisi banksizdir adli hesabatina gore inkisaf etmekde olan olkelerde mobil odenis helleri banksiz kimi taninan cemiyyete maliyye xidmetlerinin genislendirilmesi vasitesi kimi tetbiq edilmisdir ki bu da dunyanin yetiskin ehalisinin 50 ni teskil edir Bu odenis sebekeleri tez tez mikroodenisler ucun istifade olunur Inkisaf etmekde olan olkelerde mobil odenislerin istifadesi ABS Beynelxalq Inkisaf Agentliyi ve kimi teskilatlar terefinden dovlet ve ozel maliyye vesaitlerini celb etmisdir Avropa Odenis Surasinin AOS melumatina gore mobil odenisler yeni inkisaf imkanlarina nail olmaq ucun odenis xidmetleri teminatcilari ve diger bazar istirakcilari ucun esas alete cevrilir AOS bildirir ki yeni texnoloji heller emeliyyatlarin semereliliyini birbasa tekmillesdirir neticede xerclere qenaet ve biznes hecminin artmasi ile neticelenir ModellerMobil odenisler ucun 4 esas model var Bank merkezli model Operator merkezli model Birge model Musteqil xidmet teminatcisi MXT modeli Banka ve ya operatora qosulan modellerde bank operator modelin merkezi qovsagidir emeliyyatlari idare edir ve mulkiyyet huquqlarini paylayir Birge modelde maliyye vasitecileri ve telefon operatorlari vezifelerin idare edilmesinde emekdasliq edir ve mulkiyyet huquqlarini birge paylasirlar MXT modelinde ucuncu teref maliyye agentleri ve operatorlar arasinda musteqil ve neytral vasiteci kimi fealiyyet gosterir Apple Pay ve ya PayPal son aylarda bu modelle en cox elaqeli olan MXT dir Maliyye institutlari ve kredit karti sirketleri hemcinin Google kimi internet sirketleri mobil sebeke operatorlari ve Orange kimi esas telekommunikasiya infrastrukturlari ve BlackBerry kimi smartfon sirketleri de daxil olmaqla bir sira mobil rabite sirketleri mobil odenis hellerini tetbiq edibler Istinadlar Pre 1900 Utopian Visions of the Cashless Society 20 August 2012 8 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 22 September 2012 Wireless Intelligence 23 November 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 June 2012 12 November 2010 15 March 2006 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 September 2011 Mobile payment system 11 December 2000 23 March 2019 tarixinde Istifade tarixi 8 June 2018 PDF Financial Access Organization 2009 22 December 2014 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Micro payment systems and their application to mobile networks InfoDev report Jan 2006 accessed at 1 sentyabr 26 2007 at the Wayback Machine White Paper on Mobile Payments European Payments Council 2016 5 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 2 February 2017 Chaix Laetitia Torre Dominique Pensilvaniya Stat Universiteti CiteSeerX 10 1 1 460 10 19 March 2022 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 January 2011 Stamatis Karnouskos IEEE Communications Surveys amp Tutorials Vol 6 No 4 pp 44 66 2004 PDF February 2014 2014 02 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Ericsson launches mobile phone banking services Reuters com 18 June 2022 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 16 Ericsson Money Services brings connected mobile money to Europe Ericsson com 15 March 2017 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 16 Xarici kecidlerHow Mobile Payments Are Revolutionizing The Consumer Experience