Moai — Çilinin 3600 km qərbində Pasxa adasında olan hündürlüyü 20 metrəyə çatan daş heykəllər. Heykəlləri kimin, nə vaxt və nə üçün hazırladığı bilinmir. Bir çox alimlər heykəllərin dini məna ifadə etdiyni bildirmişlər. Moai heykəllərinin çoxunun adları vardır. Kişi fiqurlu heykəllər Moai, Kavakava qadın fiqurlu heykəllər isə Moai Pæpæ adlanır. Heykəllərin 1250 və 1500-cü illər arasında inşa edildiyi ehtimal olunur. 887 heykəlin daşınmasını adi insanın edə bilməyəcəyi, elmi yolla isbat olunmuşdur. Ən hündür Moai Parodur. Onun hündürlüyü 10 metr (33 fut) və 82 tondur.
Moai | |
---|---|
Ölkə | Çili |
Şəhər | Pasxa adası |
Yerləşir | Pasxa adası |
Tikilmə tarixi | təxm. 1250-1500 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Heykəllər haqqında
Heykəllərin kim tərəfindən yaradılması haqqında heç bir məlumat yoxdur. İlk dəfə heykəlləri görmüş avropalı, Pater Sebastian Englert hesab olunur. O, apardığı araşdırmalar nəticəsində heykəllərin 638 ədədini qeyd etmiş və nömrələmişdir.Lakin alimin özü sonralarda bildirirdi ki, Pasxa adasında 1000 dən artıq Moai heykəli olmuşdur. Pasxa adasında təbii ehtiyatları az olan, insanların yaşaması üçün əlverişli olmayan bir ada sayılır. Alimləri son illər düşündürən əsas məsələrdən biridə, yaşamaq üçün münbit şəraitin olmadığı adada, daş lövhələrin kənar adalardan hansı yollarla gətirilməsi və burada kimlər tərəfindən hazırlanmasıdır. Heykəllərin ağırlığı 1 və 50 ton arası dəyişir.
Moai heykəlləri insan şəkilli formada olub, ən uzunu 12 metrdir. Heykəllərin hazırlanmasında əsas məmulat kimi, adada olan vulkanın tufundan istifadə edilmişdir. Moai heykəlləri yerindən tərpətmək çox çətin prosesdir. İlk olaraq hər bir heykəllin alt hissəsində panel lövhə olur. Bu panellər heykəlləri bir yerdən başqa bir yerə daşımaq üçün işlədilir. Və hər bir panelin alt hissəsində Ahu adlı daş yerləşir.
Ahu daşları digər daşlardan adi gözlə seçilir. Bir cox alimlər heykəllərin hansı məqsədlərlə hazırlanmasının səbəbinin ahu daşlarının köməkliyi ilə müəyyən etməyin mümkün olduğunu düşünür. Pasxa adasında heykəllər inşa olunan zaman 10 min insan yaşayırdı.Adada söz sahib olan 4 klanın yaşadığı və onların bir-birinin bəhsinə işlər gördüyü bəllidir. Böyük bir ehtimala görə, adada olan Moai heykəlləri klanlar tərəfindən tikilməsinə göstəriş verilmişdir. Avropalılar adaya gələnə kimi, meşə zolağlarının hamısı məhv edildiyindən ada əhalisi 10 min nəfərdən 750 nəfərə kimi azalmışdır. Meşələrdən əldə edilən odun parçalarını Moai heykəllərinin yerini dəyişmək üçün, onlara bəzi bəzəklər vermək üçün işlədiblər.
Pukao
Moai heykəllərinin əsas simvollarından biri hesab olunan, heykəl başlığı. Adada olan bəzi heykəllərinin üzərinə qırmızı rəngli başlıqlar yerləşdirilmişdir.Bunun əsas səbəbi kimi, həmin heykələ digərindən daha çox ehtiram və inamın olduğunu bildirməkdir. Pukao başlıqları scoria adlı vulkanik daşlardan hazırlanırmış və hər birinin ağırlığı 1 tondur. Həmin başlıqların heykəlin ən zərif hissəsinə, heç bir texnoloqiyanın köməyi olmadan yerləşdirilməsi və uzun illər pukaoların yerindən düşməməsi, böyük bir sirr olaraq qalır.
İstinadlar
- Steven R Fischer. The island at the end of the world. Reaktion Books 2005 ISBN1 86189 282 9
- "Easter Island Statue Project". 2009-05-11. 2014-10-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-16.
- "Rapa Nui National Park". 2011-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-02.
- "New Scientist, 29 July, 2006, pp. 30-34". 2015-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-02.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Məlumat Birliyi Britton Shepardson
- Pasxa adası Heykəl layihəsi
- adasının sirrləri[ölü keçid]
- Pasxa adası:İtirilmiş İmperiyanın sirləri: Pasxa adası
- Pasxa adasının heykəlləri (çex dilində)
- Pasxa adasına səyahət
- [1] 2010-08-21 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Moai Cilinin 3600 km qerbinde Pasxa adasinda olan hundurluyu 20 metreye catan das heykeller Heykelleri kimin ne vaxt ve ne ucun hazirladigi bilinmir Bir cox alimler heykellerin dini mena ifade etdiyni bildirmisler Moai heykellerinin coxunun adlari vardir Kisi fiqurlu heykeller Moai Kavakava qadin fiqurlu heykeller ise Moai Paepae adlanir Heykellerin 1250 ve 1500 cu iller arasinda insa edildiyi ehtimal olunur 887 heykelin dasinmasini adi insanin ede bilmeyeceyi elmi yolla isbat olunmusdur En hundur Moai Parodur Onun hundurluyu 10 metr 33 fut ve 82 tondur Moai27 06 51 c e 109 21 50 q u Olke CiliSeher Pasxa adasiYerlesir Pasxa adasiTikilme tarixi texm 1250 1500Abidelerin ada boyunca yerlesmesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeykeller haqqindaHeykellerin kim terefinden yaradilmasi haqqinda hec bir melumat yoxdur Ilk defe heykelleri gormus avropali Pater Sebastian Englert hesab olunur O apardigi arasdirmalar neticesinde heykellerin 638 ededini qeyd etmis ve nomrelemisdir Lakin alimin ozu sonralarda bildirirdi ki Pasxa adasinda 1000 den artiq Moai heykeli olmusdur Pasxa adasinda tebii ehtiyatlari az olan insanlarin yasamasi ucun elverisli olmayan bir ada sayilir Alimleri son iller dusunduren esas meselerden biride yasamaq ucun munbit seraitin olmadigi adada das lovhelerin kenar adalardan hansi yollarla getirilmesi ve burada kimler terefinden hazirlanmasidir Heykellerin agirligi 1 ve 50 ton arasi deyisir Moai heykelleri insan sekilli formada olub en uzunu 12 metrdir Heykellerin hazirlanmasinda esas memulat kimi adada olan vulkanin tufundan istifade edilmisdir Moai heykelleri yerinden terpetmek cox cetin prosesdir Ilk olaraq her bir heykellin alt hissesinde panel lovhe olur Bu paneller heykelleri bir yerden basqa bir yere dasimaq ucun isledilir Ve her bir panelin alt hissesinde Ahu adli das yerlesir Moai heykellerinin qorundugu haqqinda xeberdarliq tablosu Ahu daslari diger daslardan adi gozle secilir Bir cox alimler heykellerin hansi meqsedlerle hazirlanmasinin sebebinin ahu daslarinin komekliyi ile mueyyen etmeyin mumkun oldugunu dusunur Pasxa adasinda heykeller insa olunan zaman 10 min insan yasayirdi Adada soz sahib olan 4 klanin yasadigi ve onlarin bir birinin behsine isler gorduyu bellidir Boyuk bir ehtimala gore adada olan Moai heykelleri klanlar terefinden tikilmesine gosteris verilmisdir Avropalilar adaya gelene kimi mese zolaglarinin hamisi mehv edildiyinden ada ehalisi 10 min neferden 750 nefere kimi azalmisdir Meselerden elde edilen odun parcalarini Moai heykellerinin yerini deyismek ucun onlara bezi bezekler vermek ucun isledibler PukaoMoai heykellerinin esas simvollarindan biri hesab olunan heykel basligi Adada olan bezi heykellerinin uzerine qirmizi rengli basliqlar yerlesdirilmisdir Bunun esas sebebi kimi hemin heykele digerinden daha cox ehtiram ve inamin oldugunu bildirmekdir Pukao basliqlari scoria adli vulkanik daslardan hazirlanirmis ve her birinin agirligi 1 tondur Hemin basliqlarin heykelin en zerif hissesine hec bir texnoloqiyanin komeyi olmadan yerlesdirilmesi ve uzun iller pukaolarin yerinden dusmemesi boyuk bir sirr olaraq qalir IstinadlarSteven R Fischer The island at the end of the world Reaktion Books 2005 ISBN1 86189 282 9 Easter Island Statue Project 2009 05 11 2014 10 06 tarixinde Istifade tarixi 2010 10 16 Rapa Nui National Park 2011 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 02 New Scientist 29 July 2006 pp 30 34 2015 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 02 Hemcinin baxVikianbarda Moai ile elaqeli mediafayllar var Xarici kecidlerMelumat Birliyi Britton Shepardson Pasxa adasi Heykel layihesi adasinin sirrleri olu kecid Pasxa adasi Itirilmis Imperiyanin sirleri Pasxa adasi Pasxa adasinin heykelleri cex dilinde Pasxa adasina seyahet 1 2010 08 21 at the Wayback Machine