Mirzə Sadıq Axund Əsədulla oğlu - şair, maarif xadimi.
Mirzə Sadıq Fani | |
---|---|
Mirzə Sadıq Axund Əsədulla oğlu | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Təbriz |
Həyatı
Mirzə Sadıq Fani 1840-cı il fevralın 5-də Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində doğulmuşdur. İlk təhsilini atası Axund Əsədulladan almışdır. Ərəb və fars dilini mükəmməl bilməsi ona klassik Şərq ədəbiyyatını dərindən öyrənməsinə imkan vermişdir.
Gəncədə yaşamış, məktəbdarlıq etmişdir. Ona görə el arasında Mirzə adı ilə çağırılmışdır. Mollaxana və mədrəsələrdə sadə, anlaşıqlı yazmaq və oxumaq üçün Azərbaycan dilində dərslik yaratmışdır (1893). Onun "Xəmseyi-ədəbiyyə" dərsliyi də mədrəsələrdə tədris olunmuşdur. Şerlərini Fani təxəllüsü ilə qələmə almışdır. "Ağıl, bəxt və dövlət" adlı mənzum əsəri, "Divani-Fani" əlyazma şerlər toplusu, mənzum məktubu və məsnəvisi onu xoştəb maarifpərvər şair kimi səciyyələndirir.
Mirzə Sadıq Molla Əsədulla oğlu "Fani" təxəllüs əslən təbrizlidir. Bu halda qırx ildən ziyadədir ki, Gəncədə iqamət edir. Elmi Təbrizdə öz atasından təhsil edibdir. Hicrətin 1255-ci ili zilhiccə ayının 18-ci günü anadan olubdur. Əlan Gəncədə məktəbdarlıq ilə iştiğal edir və lakin məktəbin qaydası və üsuli-təlimi əski qayda üzrədir.
Fani cənabları farsca və türkcə yaxşı bilir və özünün də qüvveyi-şeriyyəsi fövqəladədir. Hər iki dildə çox gözəl şerləri var. Faninin yazdığı şerlər ələlümum tərbiyəyə, əxlaqa və həkəmiyyata dairdir. Divanı var və lakin çap olunmayıbdır, haman divan "Divani-Fani" adlanır. Faninin gözəl hüsnxətti var.
Şairin öz iddiasınca yeddinci babası məşhuri-afaq Şeyx Bəhai əleyhirrəhmədir. Gəncədə evlənibdir və iki oğlu var. Fani müsinn bir şəxs ikən yenə zövqü şövqdən düşməyibdir. Məktəb şagirdləri üçün "Xəmseyi-ədəbiyyə" adlı bir məcmuə tərtib qılıbdır. Bu məcmuə beş cüzdən ibarətdir: 1) Lazımdır, 2) Ədəbiyyə, 3) Təmsilat, 4) İqbaliyyə və idbariyyə, 5) Əxlaqiyyədir. Üç əvvəlinci mətbudur. Bundan əlavə cənab Faninin "Ağıl, bəxt və dövlət" ünvanlı mənzum bir əsəri də var. Məzkur əsərdə bu üç şeyin hansı birisinin qeyrilərinə tərcihi var isə, məlum olur.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Sadiq Axund Esedulla oglu sair maarif xadimi Mirze Sadiq FaniMirze Sadiq Axund Esedulla ogluDogum tarixi 5 fevral 1840Dogum yeri TebrizHeyatiMirze Sadiq Fani 1840 ci il fevralin 5 de Cenubi Azerbaycanin Tebriz seherinde dogulmusdur Ilk tehsilini atasi Axund Esedulladan almisdir Ereb ve fars dilini mukemmel bilmesi ona klassik Serq edebiyyatini derinden oyrenmesine imkan vermisdir Gencede yasamis mektebdarliq etmisdir Ona gore el arasinda Mirze adi ile cagirilmisdir Mollaxana ve medreselerde sade anlasiqli yazmaq ve oxumaq ucun Azerbaycan dilinde derslik yaratmisdir 1893 Onun Xemseyi edebiyye dersliyi de medreselerde tedris olunmusdur Serlerini Fani texellusu ile qeleme almisdir Agil bext ve dovlet adli menzum eseri Divani Fani elyazma serler toplusu menzum mektubu ve mesnevisi onu xosteb maarifperver sair kimi seciyyelendirir Mirze Sadiq Molla Esedulla oglu Fani texellus eslen tebrizlidir Bu halda qirx ilden ziyadedir ki Gencede iqamet edir Elmi Tebrizde oz atasindan tehsil edibdir Hicretin 1255 ci ili zilhicce ayinin 18 ci gunu anadan olubdur Elan Gencede mektebdarliq ile istigal edir ve lakin mektebin qaydasi ve usuli telimi eski qayda uzredir Fani cenablari farsca ve turkce yaxsi bilir ve ozunun de quvveyi seriyyesi fovqeladedir Her iki dilde cox gozel serleri var Faninin yazdigi serler elelumum terbiyeye exlaqa ve hekemiyyata dairdir Divani var ve lakin cap olunmayibdir haman divan Divani Fani adlanir Faninin gozel husnxetti var Sairin oz iddiasinca yeddinci babasi meshuri afaq Seyx Behai eleyhirrehmedir Gencede evlenibdir ve iki oglu var Fani musinn bir sexs iken yene zovqu sovqden dusmeyibdir Mekteb sagirdleri ucun Xemseyi edebiyye adli bir mecmue tertib qilibdir Bu mecmue bes cuzden ibaretdir 1 Lazimdir 2 Edebiyye 3 Temsilat 4 Iqbaliyye ve idbariyye 5 Exlaqiyyedir Uc evvelinci metbudur Bundan elave cenab Faninin Agil bext ve dovlet unvanli menzum bir eseri de var Mezkur eserde bu uc seyin hansi birisinin qeyrilerine tercihi var ise melum olur IstinadlarXarici kecidler 1 olu kecid 2