Xosrov Axundzadə — pedaqoq, şair.
Xosrov Axundzadə | |
---|---|
Xosrov Mirzəli oğlu Axundzadə | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
Vəfat yeri | Şuşa, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Dəfn yeri | Şuşa, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Fəaliyyəti | şair |
Həyatı
Xosrov Mirzəli oğlu Axundzadə 1889-cu il iyul ayının 13-də Şuşa şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Mirzəli Aşiq Zeynalabdın oğlu müəllim olmaqla bərabər, şair və gözəl səsə malik məşhur musiqişünas olub, xalqımızın sevimli müğənnisi Cabbar Qaryağdı oğlunun və onun həmkarlarının müəllimi olmuşdur.
Xosrov Axundzadə Şuşada qorodskoy (şəhər (keçmiş "Nikolayski") məktəbində təhsil almışdır. O, bu məktəbdə üzeyir və Zülfüqar Hacıbəyov qardaşları ilə birlikdə oxumuşdur.
Xosrov Axundzadə şəhər məktəbində oxuyarkən atası Mirzəli Aşiq vaxtsız vəfat edir. Atasının vəfatından sonra altı nəfər ailə üzvünün ağırlığı onun üzərinə düşür. Gənc Xosrov 1905-ci ildə məktəbi bitirib, 1906-cı ildən dərs deməyə başlayır.
Xosrov Axundzadə 1906-cı ildən 1913-cü ilə kimi Şuşa "", "Nəşri-maarif" və s. məktəblərdə müəllim olmuş, 1913-1917-ci illərdə Şuşada 5 nömrəli məktəbdə müəllimlik etmişdir. 1920-ci ildə Şuşada "Nərimaniyyə" və "Haşimiyyə" məktəblərinin təşkilində , Zülfüqar Abdullayev, , və başqaları ilə bərabər Xosrov Axundzadənin də xidməti olmuşdur.
Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulan gündən Xosrov Axundzadə də başqa müəllimlər kimi, bütün varlığı ilə işə girişmiş və qarşıda duran yeni vəzifələrin həllində yaxından iştirak etmişdir.
Xosrov müəllim Şuşada savadsızlığın aradan qaldırılmasında mühüm işlər görmüşdür. O, 1936-1938-ci illərdə Şuşa rayonu üzrə FKK sıralarına hazırlıqlı getmək üçün 6 nəfər savadsız çağırışçını bir ay müddətində savadlandırmışdır. O, həmin müddətdə "çağırışçılar məntəqəsi"ndə müdir vəzifəsində işləmişdir.
Xosrov Axundzadə 1935-ci ildə Şuşa şəhər kütləvi kitabxanasına müdir təyin olunmuşdur. 1956-cı ilə kimi Şuşada 7-illik və orta məktəblərinin ibtidai siniflərində dərs demişdir. 1956-cı ildən o, şəxsi təqaüdə buraxılır. Qocaman müəllim 1960-cı il may ayının 10-da Şuşada vəfat etmişdir.
Göründüyü kimi, Xosrov müəllim ömrünün 50 ilini maarif sahəsinə həsr etmişdir. Respublikamızın görkəmli alim, ədib, şair, rəssam, musiqişünas, bəstəkar, həkim və dövlət xadimləri arasında Xosrov müəllimin yüzlərlə yetirmələri vardır.
Xosrov müəllim 50-illik pedaqoji fəaliyyəti dövründə bilavasitə metodik rəhbərlik işinin məsuliyyətini yaxşı dərk edir, öz metodik və siyasi hazırlığı üzərində yorulmadan çalışır, öyrədə-öyrədə özü də öyrənərdi. Qocaman müəllim metodik ədəbiyyatı həmişə diqqətlə izləyər, gənc müəllimlərə məsləhətini bildirər və təcrübəsini öyrədərdi.
Xosrov Axundzadənin pedaqoji fəaliyyəti, onun təcrübəsi hələ sağlığında respublikamızın pedaqoqlarının diqqətini cəlb etmişdir. 1948-ci ildə professor Əhməd Seyidov və professor Mehdi Mehdizadə Xosrov müəllimə məktub yazmış və ondan öz təcrübə və xatirələrini instituta yazıb göndərməsini xahiş etmişdilər. Xosrov Axundzadə elmi-pedaqoji fəaliyyətinə dair yazıları – "Pedaqoji təcrübə və mülahizələri" 2000-ci ildə "Maarif" nəşriyyatı, 2-ci nəşri isə 2008-ci ildə anadan olmasının 120 illiyi münasibətilə "Adiloğlu" nəşriyyatı tərəfindən çap olunmuşdur. Əsər gənc müəllimlər üçün əhəmiyyətli bir metodik vəsaitdir.
Xosrov Axundzadənin yaradıcılıq fəaliyyətinin bir sahəsi də ədəbi irsimizlə əlaqədardır. O, 54 il ədəbi yaradıcılıqla məşğul olaraq, ədəbiyyat aləmində "Şaiq" təxəllüsü ilə tanınmışdır. Xosrov Şaiq ilk şeir təlimini atası Mirzəli Aşiqdən almışdır.
XIX əsrin qabaqcıl şair və yazıçılarından olan Xurşud Banu Natəvan, Mir Möhsün Nəvvab, Süleyman Sani Axundov, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Nəcəf bəy Vəzirov, Firudin bəy Köçərli, Cəlil Məmmədquluzadə və üzeyir bəy Hacıbəyovun gənc Xosrova böyük təsiri olmuşdur.
Xosrov müəllim 1919-cu ilin fevral ayında Həmidə xanımın xahişi ilə Mirzə Cəlilin "ölülər" və "Anamın kitabı" əsərinin üzünü köçürüb Həmidə xanıma təqdim etmişdir. Bu barədə "Revolyuçiya i kultura" jurnalının 1-ci nömrəsində Həmidə Məmmədquluzadənin "Mirzə Cəlil haqqında xatirələrim"də və filologiya elmləri doktoru Abbas Zamanovun redaktorluğu ilə hazırlanan "Cəlil Məmmədquluzadə" (məqalələr və xatirələr) əsərində qeyd olunmuşdur.
Xosrov Şaiqin Şuşada XIX əsr Azərbaycan yazıçı və şairlərilə əlaqədar olan tarixi yerlər barədə "Xatirələri" bir çox cəhətdən təqdirəlayiqdir. Bu əsərlərdə Azərbaycan maarif və mədəniyyətinin inkişafında böyük rol oynayan ziyalıların fəaliyyəti şirin bir dillə təsvir edilir.
Xosrov Axundzadə, eyni zamanda "Qarabağın tarixçisi" kimi də məşhurdur. Mərhum professor Əliyar Qarabağlı "Xosrov Axundov-Şaiq haqqında" xatirəsində yazırdı: – "C.Məmmədquluzadə və Həmidə xanımla, üzeyir bəylə və S.S.Axundovla şəxsən dost və tanış olan Xosrov müəllim ümumiyyətlə Qarabağ, xüsusən Şuşa haqqında ən dərin məlumata sahib idi. Buna görə də Şuşanın tarixi ilə maraqlananlar həmişə ona müraciət edər və aydın cavab alardılar".
Xosrov Şaiq ömrünün son günlərində böyük diqqət və həvəslə qəzəllərini və şeirlərini bir yerə toplayıb "Məcmueyi-əşarı" əsərinin (şeirlər məcmuəsinin) əl yazmasını xalqımıza nümunə qoyub. Şübhə yoxdur ki, Xosrov Axundzadənin pedaqoji və ədəbi irsi gənc və gələcək nəsillər üçün dəyərli mənbədir.
Əsərləri
- Eşşək dağlıyan "Zənbur", 1909.
- "Şah İsmayıl" operasının librettosu
- "Seyfəlmülk" operası
Həmçinin bax
http://www.muallim.edu.az/arxiv/2009/n29/ardi4.html 2011-08-23 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xosrov Axundzade pedaqoq sair Xosrov AxundzadeXosrov Mirzeli oglu AxundzadeDogum tarixi 13 iyul 1889Dogum yeri Susa Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 may 1960 70 yasinda Vefat yeri Susa Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Susa Azerbaycan SSR SSRIFealiyyeti sairHeyatiXosrov Mirzeli oglu Axundzade 1889 cu il iyul ayinin 13 de Susa seherinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Onun atasi Mirzeli Asiq Zeynalabdin oglu muellim olmaqla beraber sair ve gozel sese malik meshur musiqisunas olub xalqimizin sevimli mugennisi Cabbar Qaryagdi oglunun ve onun hemkarlarinin muellimi olmusdur Xosrov Axundzade Susada qorodskoy seher kecmis Nikolayski mektebinde tehsil almisdir O bu mektebde uzeyir ve Zulfuqar Hacibeyov qardaslari ile birlikde oxumusdur Xosrov Axundzade seher mektebinde oxuyarken atasi Mirzeli Asiq vaxtsiz vefat edir Atasinin vefatindan sonra alti nefer aile uzvunun agirligi onun uzerine dusur Genc Xosrov 1905 ci ilde mektebi bitirib 1906 ci ilden ders demeye baslayir Xosrov Axundzade 1906 ci ilden 1913 cu ile kimi Susa Nesri maarif ve s mekteblerde muellim olmus 1913 1917 ci illerde Susada 5 nomreli mektebde muellimlik etmisdir 1920 ci ilde Susada Nerimaniyye ve Hasimiyye mekteblerinin teskilinde Zulfuqar Abdullayev ve basqalari ile beraber Xosrov Axundzadenin de xidmeti olmusdur Azerbaycanda Sovet hakimiyyeti qurulan gunden Xosrov Axundzade de basqa muellimler kimi butun varligi ile ise girismis ve qarsida duran yeni vezifelerin hellinde yaxindan istirak etmisdir Xosrov muellim Susada savadsizligin aradan qaldirilmasinda muhum isler gormusdur O 1936 1938 ci illerde Susa rayonu uzre FKK siralarina hazirliqli getmek ucun 6 nefer savadsiz cagiriscini bir ay muddetinde savadlandirmisdir O hemin muddetde cagiriscilar menteqesi nde mudir vezifesinde islemisdir Xosrov Axundzade 1935 ci ilde Susa seher kutlevi kitabxanasina mudir teyin olunmusdur 1956 ci ile kimi Susada 7 illik ve orta mekteblerinin ibtidai siniflerinde ders demisdir 1956 ci ilden o sexsi teqaude buraxilir Qocaman muellim 1960 ci il may ayinin 10 da Susada vefat etmisdir Gorunduyu kimi Xosrov muellim omrunun 50 ilini maarif sahesine hesr etmisdir Respublikamizin gorkemli alim edib sair ressam musiqisunas bestekar hekim ve dovlet xadimleri arasinda Xosrov muellimin yuzlerle yetirmeleri vardir Xosrov muellim 50 illik pedaqoji fealiyyeti dovrunde bilavasite metodik rehberlik isinin mesuliyyetini yaxsi derk edir oz metodik ve siyasi hazirligi uzerinde yorulmadan calisir oyrede oyrede ozu de oyrenerdi Qocaman muellim metodik edebiyyati hemise diqqetle izleyer genc muellimlere meslehetini bildirer ve tecrubesini oyrederdi Xosrov Axundzadenin pedaqoji fealiyyeti onun tecrubesi hele sagliginda respublikamizin pedaqoqlarinin diqqetini celb etmisdir 1948 ci ilde professor Ehmed Seyidov ve professor Mehdi Mehdizade Xosrov muellime mektub yazmis ve ondan oz tecrube ve xatirelerini instituta yazib gondermesini xahis etmisdiler Xosrov Axundzade elmi pedaqoji fealiyyetine dair yazilari Pedaqoji tecrube ve mulahizeleri 2000 ci ilde Maarif nesriyyati 2 ci nesri ise 2008 ci ilde anadan olmasinin 120 illiyi munasibetile Adiloglu nesriyyati terefinden cap olunmusdur Eser genc muellimler ucun ehemiyyetli bir metodik vesaitdir Xosrov Axundzadenin yaradiciliq fealiyyetinin bir sahesi de edebi irsimizle elaqedardir O 54 il edebi yaradiciliqla mesgul olaraq edebiyyat aleminde Saiq texellusu ile taninmisdir Xosrov Saiq ilk seir telimini atasi Mirzeli Asiqden almisdir XIX esrin qabaqcil sair ve yazicilarindan olan Xursud Banu Natevan Mir Mohsun Nevvab Suleyman Sani Axundov Ebdurrehim bey Haqverdiyev Necef bey Vezirov Firudin bey Kocerli Celil Memmedquluzade ve uzeyir bey Hacibeyovun genc Xosrova boyuk tesiri olmusdur Xosrov muellim 1919 cu ilin fevral ayinda Hemide xanimin xahisi ile Mirze Celilin oluler ve Anamin kitabi eserinin uzunu kocurub Hemide xanima teqdim etmisdir Bu barede Revolyuciya i kultura jurnalinin 1 ci nomresinde Hemide Memmedquluzadenin Mirze Celil haqqinda xatirelerim de ve filologiya elmleri doktoru Abbas Zamanovun redaktorlugu ile hazirlanan Celil Memmedquluzade meqaleler ve xatireler eserinde qeyd olunmusdur Xosrov Saiqin Susada XIX esr Azerbaycan yazici ve sairlerile elaqedar olan tarixi yerler barede Xatireleri bir cox cehetden teqdirelayiqdir Bu eserlerde Azerbaycan maarif ve medeniyyetinin inkisafinda boyuk rol oynayan ziyalilarin fealiyyeti sirin bir dille tesvir edilir Xosrov Axundzade eyni zamanda Qarabagin tarixcisi kimi de meshurdur Merhum professor Eliyar Qarabagli Xosrov Axundov Saiq haqqinda xatiresinde yazirdi C Memmedquluzade ve Hemide xanimla uzeyir beyle ve S S Axundovla sexsen dost ve tanis olan Xosrov muellim umumiyyetle Qarabag xususen Susa haqqinda en derin melumata sahib idi Buna gore de Susanin tarixi ile maraqlananlar hemise ona muraciet eder ve aydin cavab alardilar Xosrov Saiq omrunun son gunlerinde boyuk diqqet ve hevesle qezellerini ve seirlerini bir yere toplayib Mecmueyi esari eserinin seirler mecmuesinin el yazmasini xalqimiza numune qoyub Subhe yoxdur ki Xosrov Axundzadenin pedaqoji ve edebi irsi genc ve gelecek nesiller ucun deyerli menbedir EserleriEssek dagliyan Zenbur 1909 Sah Ismayil operasinin librettosu Seyfelmulk operasiHemcinin baxhttp www muallim edu az arxiv 2009 n29 ardi4 html 2011 08 23 at the Wayback Machine