Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Mir Mustafa xan Talışlı (1747, Lənkəran – 7 avqust 1814 və ya 1814, Lənkəran) — Talış xanı (1786-1814).
| Mir Mustafa xan Talışlı | |
|---|---|
| Mir Mustafa xan Qara xan oğlu Talışlı | |
| 1786 – 1814 | |
| Əvvəlki | Qara xan |
| Sonrakı | Mir Həsən xan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Lənkəran, Talış xanlığı |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Lənkəran, Talış xanlığı |
| Dəfn yeri | Kərbəla |
| Atası | Cəmaləddin Əli Xan |
| Anası | Boradigahlı Rza bəyin qızı |
| Həyat yoldaşı | Fəxrülnisə xanım |
| Uşaqları | oğullarıMir Həsən xan, Mir Hüseyn xan, Mir Məmməd xan, Hacı Mir Abbas bəy Talışinski, Mir Hidayət xan, Mir İsmayıl xan, Mir Ələkbər xan qızlarıQəmər ağa xanım, Böyük xanım, Səkinə xanım, Bəyimağa xanım |
| Ailəsi | Talış xanlığı |
| Dini | Şiə İslam |
| Hərbi xidmət | |
| Mənsubiyyəti |  Rusiya imperiyası |
| Rütbəsi |  General-leytenant |
Həyatı
Mir Mustafa xan Talış xanı Qara xanın oğlu idi və onun vəfatından sonra Lənkəran diyarının xanı olmuşdur. O 1747–ci ildə Lənkəranda anadan olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Talış xanlığı xeyli genişlənmiş və möhkəmlənmişdir.
Mir Mustafa xan xarici siyasətdə Rusiyaya meylli idi. Bir neçə dəfə Sankt-Peterburqa səfir göndərmişdi. İran şahlığı Lənkəranı özünə tabe etmək üçün bir neçə dəfə hücum etmiş, lakin hər dəfə məğlubiyyətə düçar olmuşdu.
Dövrün bir çox tarixçiləri, salnaməçiləri, səyyahları Mir Mustafa xanın Talış xanlığını idarə etməsindən bəhs edərkən onu uzaqgörən diplomat, mahir sərkərdə və siyasətçi kimi xaraktərizə etmişlər.
Onun hakimiyyəti dövründə Lənkərana 3 dəfə (Ağa Məhəmməd şah Qacar və Fətəli şah Qacar) hücum etmişlər.
Onun Rusiayaya göndərdiyi səfir Əsadulla bəy Talışlı 1796-cı il mart ayının 12-də II Yekaterinanın qəbulunda olmuş və dostluq məktubunu ona çatdırmışdır. Talış xanlığının Rusiyaya meylini nəzərə alaraq Mir Mustafa xan Talışlını 1796-cı ildə mart ayının 12-də general mayor rütbəsi ilə təltif etmişdir. II Yekaterinanın vəfatından sonra hakimiyyətə keçən II Pavel qoşunlarını geri çağırdı. Bundan istifadə edən Qacar yenidən Talışa hücum etdi. Lakin bu hücum uğursuzluqla nəticələndi. 1800-cü ildə talış xanlığı Rusiyanın himayəsi altına keçdi. Ağa Məhəmməd şahın vəfatından sonra hakimiyyətə keçən Fətəli şah Qacar da eyni ilə Azərbaycanı özünə tabe etmək istəyirdi. Onun Lənkərana etdiyi hər üç hucum uğursuzluqla nəticələndi. 1812–ci ildə Abbas mirzə Qovanlı-Qacar başda olmaqla İran qoşunu Lənkəran və Ərkivan qalalarını ələ keçirdikdə Mir Mustafa xan yenidən öz diplomatik bacarığından istifadə etdi və rus qoşunlarını köməyə çağırdı. 1813–cü il yanvarın 1-də ruslar Lənkəran qalasını geri qaytara bildilər. I Aleksandr talış xanı və sərkərdəsi Mir Mustafa xana general-leytenant rütbəsi verdi. Mir Mustafa xan 1814-cü il iyul ayının 26-da Lənkəranda vəfat edir. Düz 105 ildən sonra 1919–cu ildə qəbri sökülmüş və sümükləri Kərbəlaya aparılmışdır.
Hazırda Lənkəranın mərkəzi küçələrindən biri xanın adını daşıyır.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
- ГЕНЕАЛОГИЯ ТАЛЫШИНСКИХ -ТАЛЫШХАНОВЫХ Arxivləşdirilib 2005-05-25 at Archive.today
- Firudin Nurullabəyli - Əsədov, "", Elmi-publisistik tarixi oçerk. Bakı: "İqtisad Universiteti" nəşriyyatı, 2007, 96 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Mir Mustafa xan Talisli 1747 Lenkeran 7 avqust 1814 ve ya 1814 Lenkeran Talis xani 1786 1814 Mir Mustafa xan TalisliMir Mustafa xan Qara xan oglu TalisliTalis xani1786 1814EvvelkiQara xanSonrakiMir Hesen xanSexsi melumatlarDogum tarixi 1747Dogum yeri Lenkeran Talis xanligiVefat tarixi 7 avqust 1814Vefat yeri Lenkeran Talis xanligiDefn yeri KerbelaAtasi Cemaleddin Eli XanAnasi Boradigahli Rza beyin qiziHeyat yoldasi Fexrulnise xanimUsaqlari ogullariMir Hesen xan Mir Huseyn xan Mir Memmed xan Haci Mir Abbas bey Talisinski Mir Hidayet xan Mir Ismayil xan Mir Elekber xan qizlariQemer aga xanim Boyuk xanim Sekine xanim Beyimaga xanimAilesi Talis xanligiDini Sie IslamHerbi xidmetMensubiyyeti Rusiya imperiyasiRutbesi General leytenantHeyatiMir Mustafa xan Talis xani Qara xanin oglu idi ve onun vefatindan sonra Lenkeran diyarinin xani olmusdur O 1747 ci ilde Lenkeranda anadan olmusdur Onun hakimiyyeti dovrunde Talis xanligi xeyli genislenmis ve mohkemlenmisdir Mir Mustafa xan xarici siyasetde Rusiyaya meylli idi Bir nece defe Sankt Peterburqa sefir gondermisdi Iran sahligi Lenkerani ozune tabe etmek ucun bir nece defe hucum etmis lakin her defe meglubiyyete ducar olmusdu Dovrun bir cox tarixcileri salnamecileri seyyahlari Mir Mustafa xanin Talis xanligini idare etmesinden behs ederken onu uzaqgoren diplomat mahir serkerde ve siyasetci kimi xarakterize etmisler Onun hakimiyyeti dovrunde Lenkerana 3 defe Aga Mehemmed sah Qacar ve Feteli sah Qacar hucum etmisler Onun Rusiayaya gonderdiyi sefir Esadulla bey Talisli 1796 ci il mart ayinin 12 de II Yekaterinanin qebulunda olmus ve dostluq mektubunu ona catdirmisdir Talis xanliginin Rusiyaya meylini nezere alaraq Mir Mustafa xan Talislini 1796 ci ilde mart ayinin 12 de general mayor rutbesi ile teltif etmisdir II Yekaterinanin vefatindan sonra hakimiyyete kecen II Pavel qosunlarini geri cagirdi Bundan istifade eden Qacar yeniden Talisa hucum etdi Lakin bu hucum ugursuzluqla neticelendi 1800 cu ilde talis xanligi Rusiyanin himayesi altina kecdi Aga Mehemmed sahin vefatindan sonra hakimiyyete kecen Feteli sah Qacar da eyni ile Azerbaycani ozune tabe etmek isteyirdi Onun Lenkerana etdiyi her uc hucum ugursuzluqla neticelendi 1812 ci ilde Abbas mirze Qovanli Qacar basda olmaqla Iran qosunu Lenkeran ve Erkivan qalalarini ele kecirdikde Mir Mustafa xan yeniden oz diplomatik bacarigindan istifade etdi ve rus qosunlarini komeye cagirdi 1813 cu il yanvarin 1 de ruslar Lenkeran qalasini geri qaytara bildiler I Aleksandr talis xani ve serkerdesi Mir Mustafa xana general leytenant rutbesi verdi Mir Mustafa xan 1814 cu il iyul ayinin 26 da Lenkeranda vefat edir Duz 105 ilden sonra 1919 cu ilde qebri sokulmus ve sumukleri Kerbelaya aparilmisdir Hazirda Lenkeranin merkezi kucelerinden biri xanin adini dasiyir Hemcinin baxTalis xanligiIstinadlarXarici kecidlerGENEALOGIYa TALYShINSKIH TALYShHANOVYH Arxivlesdirilib 2005 05 25 at Archive today Firudin Nurullabeyli Esedov Elmi publisistik tarixi ocerk Baki Iqtisad Universiteti nesriyyati 2007 96 seh