Bu məqaləni lazımdır. |
Azərbaycan Respublikasında yaşayış minimumunun müəyyən edilməsi üçün, ilk növbədə, minimum istehlak səbətinin tərkibinin formalaşdırılmasına ehtiyac vardır. Yaşayış minimumu və minimum istehlak səbətinin müəyyən edilməsi ilə bağlı məsələləri tənzimləmək üçün hazırda 2004-cü il 5 oktyabr tarixli "Yaşayış minimumu haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu qüvvədədir.
Adıçəkilən qanuna əsasən, minimum istehlak səbəti – insanın sağlamlığının və həyat fəaliyyətinin minimum səviyyəsi üçün zəruri olan ərzaq, qeyri – ərzaq malları və xidmətlərin elmi normalar əsasında müəyyən edilmiş toplusudur. Yaşayış minimumu – minimum istehlak səbətinin dəyəri və icbari ödənişlərin cəmindən ibarət olan sosial normadır.
Minimum istehlak səbəti əhalinin əsas sosial-demoqrafik qrupları üzrə bir nəfərin və ya ailənin xərc maddələri üzrə aşağıdakı tərkibdə formalaşdırılır:
1) ərzaq mallarının minimum toplusu;
2) fərdi və ailəvi istifadə olunan qeyri-ərzaq mallarının minimum toplusu (geyim, ayaqqabı və dəftərxana ləvazimatları, təsərrüfat, mədəni-məişət, sanitariya əşyaları, dərmanlar və s.);
3) xidmətlərin minimum toplusu ( mənzil-kommunal, nəqliyyat, rabitə, məişət, təhsil, mədəni-maarif, müalicə-istirahət xidmətləri və s.).
Minimum istehlak səbətinin tərkibi dövlət elmi müəssisə və təşkilatlarının, qeyri-hökumət təşkilatlarının iştirakı ilə Nazirlər Kabineti tərəfindən üç ildə bir dəfədən az olmayaraq müəyyənləşdirilir.
Minimum istehlak səbətinin tərkibi
"Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2005-ci il 23 iyun tarixli 118 nömrəli qərarı ilə minimum istehlak səbətinin tərkibi formalaşdırılmış, həmin orqanın 2014-cü il 6 iyun tarixli 182 nömrəli qərarı ilə də bu tərkib yeni redaksiyada əlavələrlə təsdiq edilmişdir. Qərara əsasən, yeni redaksiyada Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibi aşağıdakı kimidir:
Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibi
1. Ərzaq məhsulları (kq-la illik)
Sıra №-si | Əmək qabiliyyətli əhali | Pensiyaçılar | Uşaqlar 0-15 yaş | |
1. | Çörək və çörək məhsulları (una çevirməklə) | 136.8 | 107.9 | 100.5 |
2. | Kartof | 54.8 | 40.2 | 42.0 |
3. | Tərəvəz və bostan məhsulları | 97.2 | 85.2 | 100.7 |
4. | Meyvə və giləmeyvə | 38.0 | 32.0 | 76.0 |
5. | Ət və ət məhsulları | 32.9 | 25.6 | 29.6 |
6. | Süd və süd məhsulları (südə çevirməklə) | 223.6 | 233.8 | 258.6 |
7. | Balıq və balıq məhsulları | 7.7 | 6.8 | 8.0 |
8. | Yumurta (ədəd) | 150 | 100 | 183 |
9. | Şəkər və qənnadı məmulatları | 16.9 | 15.8 | 19.7 |
10. | Bitki yağı, marqarin və digər piylər | 10.9 | 8.4 | 7.0 |
11. | Kərə yağı | 7.0 | 5.8 | 6.0 |
12. | Digər məhsullar | 4.7 | 3.3 | 4.0 |
2. Qeyri-ərzaq malları
Sıra №-si | Ölçü vahidi/ aşınma müddəti | Əmək qabiliyyətli əhali | Pensiyaçılar | Uşaqlar 0-15 yaş | |
1. | Palto tipli üst geyimləri qrupu | ədəd/il | 3/8 | 3/9 | 3/2.6 |
2. | Kostyum tipli üst geyimləri | ədəd/il | 9/4.2 | 8/4.8 | 12/2 |
3. | Alt geyimləri | ədəd/il | 9/2.5 | 9/2.7 | 12/2 |
4. | Corab məmulatları | cüt/il | 7/1.5 | 4.5/2 | 6/1.3 |
5. | Baş geyimləri və xırdavat məmulatları | ədəd/il | 4/5 | 3/6.4 | 4/3 |
6. | Ayaqqabı | cüt/il | 6/3.5 | 5/3.5 | 6/1.3 |
7. | Məktəb-yazı ləvazimatları | ədəd/il | 3/1 | 3/1 | 41/1 |
8. | Yataq ləvazimatları | ədəd/il | 11/7.1 | 11/7.1 | 11/7.1 |
9. | Mədəni məişət və təsərrüfat malları | ədəd/il | 14/10.2 | 14/10.2 | 14/10.2 |
10. | İlkin tələbat və sanitariya əşyaları, dərmanlar | bir ayda qeyri-ərzaq mallarına sərf olunan xərclərə görə faizlə | 10 | 10 | 10 |
3. Xidmətlər
Sıra №-si | Xidmətlərin adı | Ölçü vahidi | İstehlakın həcmi (orta hesabla adambaşına bir ildə) | ||
əmək qabiliyyətli əhali | pensiyaçılar | uşaqlar 0-15 yaş | |||
1. | Mənzil | ümumi sahə kv.m | 12 | 12 | 12 |
2. | Mənzillərin qızdırılması | ümumi sahə kv.m | 12 | 12 | 12 |
3. | İsti və soyuq su təchizatı | ayda m³ | 5 | 5 | 5 |
4. | Kanalizasiya | ayda m³ | 5 | 5 | 5 |
5. | Qaz təchizatı | ayda m³ | 21 | 21 | 21 |
6. | Enerji təchizatı | ayda kVt/s | 50 | 50 | 50 |
7. | Nəqliyyat xidmətləri | bir ildə gediş | 692 | 365 | 406 |
8. | Rabitə* | aylıq tarif | - | - | - |
9. | İnternet xidmətləri** | aylıq tarif | - | - | - |
10. | Digər xidmətlər | bir ayda xidmətlərə sərf olunan ümumi xərcə görə faizlə | 15 | 15 | 15 |
* Azərbaycan Respublikasında aylıq tariflərin müxtəlifliyini nəzərə alaraq, orta hesabla adambaşına düşən rabitə haqqı ölkə üzrə ayda 1 ailə üçün mövcud abunə haqqının orta ailənin sayına bölünməsi ilə müəyyən edilir.
**İnternet xidmətlərindən istifadə haqqı 1 ailə üçün gündə 1 saat götürülməklə müəyyənləşdirilir.
Tənqidlər
Ölkədə yaşayış minimumunun məbləği bir çox insanı qane etmir. Dəfələrlə yaşayış minimumunun məbləğinin və minimum istehlak səbətinin tərkibinin müəyyən edilməsi metodikası tənqid olunmuşdur.
Belə ki, qanunvericiliyə əsasən minimum istehlak səbətinin tərkibinə 3 ildə bir dəfə baxılmalıdır. Axırıncı dəfə 9 illik fasilədən sonra 2014-cü ildə Nazirlər Kabineti tərəfindən səbətin tərkibinə baxılaraq bir sıra dəyişikliklər edilib. Bu isə o deməkdir ki, Nazirlər Kabineti qanunun tələblərinə riayət etmir.
Azərbaycanda 3 istehlak səbətində minimum istehlak üçün nəzərdə tutulan ərzaq, qeyri-ərzaq və xidmətlərin sayı 150 çeşid ətrafındadır. İnkişaf etmiş ölkələrdə həmin göstərici 300-350 civarındadır. Maraqlıdır ki, Nazirlər Kabinetinin istehlak səbətinin strukturu ilə bağlı qərarında mal qruplarının əmtəə strukturu açıqlanmır. Məsələn, “meyvə və giləmeyvə” üzrə illik istehlak bir nəfər üçün 38 kq müəyyən edilib. Amma konkret meyvə və giləmeyvə növlərinin adı və norması ilə bağlı qərarın əlavəsi ictimaiyyətdən gizli saxlanır.
Ekspertlərin fikrincə, başqa bir problem qida normalarının səviyyəsi ilə bağlıdır. Belə ki, bir nəfər üçün ət və ət istehlakı qonşu Rusiyada 58.6 kq, Azərbaycanda 32.9 kq, meyvə və giləmeyvə istehlakı Rusiyada 60 kq, Azərbaycanda 38 kq, balıq və balıq məhsulları Rusiyada 18.5 kq, Azərbaycanda 7.7 kq minimum norma kimi təsdiqlənib.
Minimum istehlak səbətində malların və xidmətlərin həcmi verilsə də yaşayış minimumunun məbləğinin müəyyən edilməsi zamanı bu mal və xidmətlər üçün qiymətlərin nə qədər və nəyə əsasən müəyyənləşdirilməsi qaranlıq olaraq qalır.
Bundan əlavə, rabitə və internet xidmətlərinin istehlakının ölçülməsi metodikası günümüzün reallıqları ilə uyğun gəlmir. Çünki rabitə xidmətlərinə sərf olunan məbləğ 1 ailə üçün mövcud abunə haqqının orta ailənin sayına bölünməsi yolu ilə hesablanır. Anlaşılır ki, burada söhbət ev telefonu ilə rabitədən gedir. Lakin bu məbləğ mobil telefon rabitəsi əsas götürülərək hesablanmalıdır. İnternetdən istifadə haqqı isə gündə 1 saat istifadə əsas götürülməklə hesablanır. Lakin ölkədə internet xidmətləri, əsasən, aylıq sabit abunə haqqı ödənilməsi və ya internet trafik paketlərinin satın alınması yolu ilə təmin edilir.
İqtisadçı-alim Vüsalə Əhmədova yaşayış minimumunun hesablanması metodologiyası ilə razılaşmayaraq bildirir:
Almaniya və ABŞ kimi ölkələrdə minimum istehlak səbətinin böyük hissəsi xidmətlərə ayrılır. Məsələn, Almaniyada minimum istehlak səbətində ərzaq və qeyri-ərzaq mallarının hər biri 17%, xidmətlər isə 66% təşkil edir. ABŞ-da minimum istehlak səbətində ərzaq məhsulları 20,6%, qeyri-ərzaq malları 9,3%, xidmətlər 70,4% təşkil edir. Çində hər üç kateqoriya arasında tarazlıq qorunur, ərzaq məhsulları təxminən 38%, qeyri-ərzaq məhsulları 36% və xidmətlər 26% təşkil edir Yaşayış minimumunun hesablanması metodologiyasının az da olsa Avropa İttifaqı ölkələrinin göstəricilərinə uyğunlaşdırılması əhali arasında yoxsulluğun azaldılmasına, sağlamlıq səviyyəsinin və əmək potensialının yaxşılaşdırılmasına, əmək məhsuldarlığının və müvafiq olaraq əhalinin həyat keyfiyyətinin yüksəldilməsinə və dövlətin iqtisadi inkişafının davamlı olmasına kömək edər. Xarici ölkələrin təcrübələrini nəzərə almaqla istehlak səbətinin strukturunda mütərəqqi dəyişikliklər etmək lazımdır. Sağlam həyat fəaliyyətinin minimum səviyyəsini təmin etmək üçün tələb olunan mal və xidmətlərin tərkibi doğru müəyyənləşdirilməlidir.
İqtisadçı Qalib Toğrul məsələ ilə bağlı tənqidi fikirlərini belə əsaslandırıb:
Səbətə ərzaq, qeyri-ərzaq və xidmət məhsulları daxildir. Bizdəki istehlak səbəti yaxşı yaşamaq üçün deyil. Azərbaycanda müəyyən edilən istehlak səbəti Avropadakı istehlak səbətilə müqayisəyə gəlmir. Avropadakı istehlak səbətinə hətta teatr, gəzinti xərcləri də daxil edilib. Onlar gəzmək, istirahət etməyi insanın zəruri ehtiyacı hesab edir. Amma bizdə insanın ölməməsi üçün 1 ayda nə qədər ət, balıq, çörək və s. yeməlidirsə, onu hesablayırlar... ...Yaxşı olardı ki, yaşayış minimumu aylıq hesablansın, istehlak səbətinin tərkibində dəyişiklik edilsin. Həm ərzaqların fizioloji miqdarı, həm ərzaq və qeyri-ərzağın çeşidi artırılsın. Yalnız real göstəricilər hesabına əmək haqqı yaxud sahələr, regionlar üzrə bunu hesablaya bilək. Çünki Bakıdakı həyat səviyyəsi ilə, regionlardakı həyat səviyyəsi eyni deyil. Məsələn, Rusiya kimi ölkələrdə regional istehlak səbəti də hesablanır. Düzdür, bizim ölkə o qədər böyük deyil, amma fərqlər var”.
Mənbə
İstinadlar
- "768-IIQ - Yaşayış minimumu haqqında". 2021-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-11.
- "118 - Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında". 2022-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-11.
- "Ekspert: "Yaşayış minimumu kimi, minimum istehlak səbəti də hər il yenilənməlidir"". İstifadə tarixi: 2023-11-30.
- "Nimdaş səbətimiz: 2 aya corab, 3 aya alt geyim, 8 ilə palto..." 2023-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-30.
- "Azərbaycanlıların və avropalıların İSTEHLAK SƏBƏTİ..." İstifadə tarixi: 2023-11-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Azerbaycan Respublikasinda yasayis minimumunun mueyyen edilmesi ucun ilk novbede minimum istehlak sebetinin terkibinin formalasdirilmasina ehtiyac vardir Yasayis minimumu ve minimum istehlak sebetinin mueyyen edilmesi ile bagli meseleleri tenzimlemek ucun hazirda 2004 cu il 5 oktyabr tarixli Yasayis minimumu haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu quvvededir Adicekilen qanuna esasen minimum istehlak sebeti insanin saglamliginin ve heyat fealiyyetinin minimum seviyyesi ucun zeruri olan erzaq qeyri erzaq mallari ve xidmetlerin elmi normalar esasinda mueyyen edilmis toplusudur Yasayis minimumu minimum istehlak sebetinin deyeri ve icbari odenislerin ceminden ibaret olan sosial normadir Minimum istehlak sebeti ehalinin esas sosial demoqrafik qruplari uzre bir neferin ve ya ailenin xerc maddeleri uzre asagidaki terkibde formalasdirilir 1 erzaq mallarinin minimum toplusu 2 ferdi ve ailevi istifade olunan qeyri erzaq mallarinin minimum toplusu geyim ayaqqabi ve defterxana levazimatlari teserrufat medeni meiset sanitariya esyalari dermanlar ve s 3 xidmetlerin minimum toplusu menzil kommunal neqliyyat rabite meiset tehsil medeni maarif mualice istirahet xidmetleri ve s Minimum istehlak sebetinin terkibi dovlet elmi muessise ve teskilatlarinin qeyri hokumet teskilatlarinin istiraki ile Nazirler Kabineti terefinden uc ilde bir defeden az olmayaraq mueyyenlesdirilir Minimum istehlak sebetinin terkibi Azerbaycan Respublikasinda minimum istehlak sebetinin terkibinin tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2005 ci il 23 iyun tarixli 118 nomreli qerari ile minimum istehlak sebetinin terkibi formalasdirilmis hemin orqanin 2014 cu il 6 iyun tarixli 182 nomreli qerari ile de bu terkib yeni redaksiyada elavelerle tesdiq edilmisdir Qerara esasen yeni redaksiyada Azerbaycan Respublikasinda minimum istehlak sebetinin terkibi asagidaki kimidir Azerbaycan Respublikasinda minimum istehlak sebetinin terkibi 1 Erzaq mehsullari kq la illik Sira si Emek qabiliyyetli ehali Pensiyacilar Usaqlar 0 15 yas1 Corek ve corek mehsullari una cevirmekle 136 8 107 9 100 52 Kartof 54 8 40 2 42 03 Terevez ve bostan mehsullari 97 2 85 2 100 74 Meyve ve gilemeyve 38 0 32 0 76 05 Et ve et mehsullari 32 9 25 6 29 66 Sud ve sud mehsullari sude cevirmekle 223 6 233 8 258 67 Baliq ve baliq mehsullari 7 7 6 8 8 08 Yumurta eded 150 100 1839 Seker ve qennadi memulatlari 16 9 15 8 19 710 Bitki yagi marqarin ve diger piyler 10 9 8 4 7 011 Kere yagi 7 0 5 8 6 012 Diger mehsullar 4 7 3 3 4 0 2 Qeyri erzaq mallari Sira si Olcu vahidi asinma muddeti Emek qabiliyyetli ehali Pensiyacilar Usaqlar 0 15 yas1 Palto tipli ust geyimleri qrupu eded il 3 8 3 9 3 2 62 Kostyum tipli ust geyimleri eded il 9 4 2 8 4 8 12 23 Alt geyimleri eded il 9 2 5 9 2 7 12 24 Corab memulatlari cut il 7 1 5 4 5 2 6 1 35 Bas geyimleri ve xirdavat memulatlari eded il 4 5 3 6 4 4 36 Ayaqqabi cut il 6 3 5 5 3 5 6 1 37 Mekteb yazi levazimatlari eded il 3 1 3 1 41 18 Yataq levazimatlari eded il 11 7 1 11 7 1 11 7 19 Medeni meiset ve teserrufat mallari eded il 14 10 2 14 10 2 14 10 210 Ilkin telebat ve sanitariya esyalari dermanlar bir ayda qeyri erzaq mallarina serf olunan xerclere gore faizle 10 10 10 3 Xidmetler Sira si Xidmetlerin adi Olcu vahidi Istehlakin hecmi orta hesabla adambasina bir ilde emek qabiliyyetli ehali pensiyacilar usaqlar 0 15 yas1 Menzil umumi sahe kv m 12 12 122 Menzillerin qizdirilmasi umumi sahe kv m 12 12 123 Isti ve soyuq su techizati ayda m 5 5 54 Kanalizasiya ayda m 5 5 55 Qaz techizati ayda m 21 21 216 Enerji techizati ayda kVt s 50 50 507 Neqliyyat xidmetleri bir ilde gedis 692 365 4068 Rabite ayliq tarif 9 Internet xidmetleri ayliq tarif 10 Diger xidmetler bir ayda xidmetlere serf olunan umumi xerce gore faizle 15 15 15 Azerbaycan Respublikasinda ayliq tariflerin muxtelifliyini nezere alaraq orta hesabla adambasina dusen rabite haqqi olke uzre ayda 1 aile ucun movcud abune haqqinin orta ailenin sayina bolunmesi ile mueyyen edilir Internet xidmetlerinden istifade haqqi 1 aile ucun gunde 1 saat goturulmekle mueyyenlesdirilir TenqidlerOlkede yasayis minimumunun meblegi bir cox insani qane etmir Defelerle yasayis minimumunun mebleginin ve minimum istehlak sebetinin terkibinin mueyyen edilmesi metodikasi tenqid olunmusdur Bele ki qanunvericiliye esasen minimum istehlak sebetinin terkibine 3 ilde bir defe baxilmalidir Axirinci defe 9 illik fasileden sonra 2014 cu ilde Nazirler Kabineti terefinden sebetin terkibine baxilaraq bir sira deyisiklikler edilib Bu ise o demekdir ki Nazirler Kabineti qanunun teleblerine riayet etmir Azerbaycanda 3 istehlak sebetinde minimum istehlak ucun nezerde tutulan erzaq qeyri erzaq ve xidmetlerin sayi 150 cesid etrafindadir Inkisaf etmis olkelerde hemin gosterici 300 350 civarindadir Maraqlidir ki Nazirler Kabinetinin istehlak sebetinin strukturu ile bagli qerarinda mal qruplarinin emtee strukturu aciqlanmir Meselen meyve ve gilemeyve uzre illik istehlak bir nefer ucun 38 kq mueyyen edilib Amma konkret meyve ve gilemeyve novlerinin adi ve normasi ile bagli qerarin elavesi ictimaiyyetden gizli saxlanir Ekspertlerin fikrince basqa bir problem qida normalarinin seviyyesi ile baglidir Bele ki bir nefer ucun et ve et istehlaki qonsu Rusiyada 58 6 kq Azerbaycanda 32 9 kq meyve ve gilemeyve istehlaki Rusiyada 60 kq Azerbaycanda 38 kq baliq ve baliq mehsullari Rusiyada 18 5 kq Azerbaycanda 7 7 kq minimum norma kimi tesdiqlenib Minimum istehlak sebetinde mallarin ve xidmetlerin hecmi verilse de yasayis minimumunun mebleginin mueyyen edilmesi zamani bu mal ve xidmetler ucun qiymetlerin ne qeder ve neye esasen mueyyenlesdirilmesi qaranliq olaraq qalir Bundan elave rabite ve internet xidmetlerinin istehlakinin olculmesi metodikasi gunumuzun realliqlari ile uygun gelmir Cunki rabite xidmetlerine serf olunan mebleg 1 aile ucun movcud abune haqqinin orta ailenin sayina bolunmesi yolu ile hesablanir Anlasilir ki burada sohbet ev telefonu ile rabiteden gedir Lakin bu mebleg mobil telefon rabitesi esas goturulerek hesablanmalidir Internetden istifade haqqi ise gunde 1 saat istifade esas goturulmekle hesablanir Lakin olkede internet xidmetleri esasen ayliq sabit abune haqqi odenilmesi ve ya internet trafik paketlerinin satin alinmasi yolu ile temin edilir Iqtisadci alim Vusale Ehmedova yasayis minimumunun hesablanmasi metodologiyasi ile razilasmayaraq bildirir Almaniya ve ABS kimi olkelerde minimum istehlak sebetinin boyuk hissesi xidmetlere ayrilir Meselen Almaniyada minimum istehlak sebetinde erzaq ve qeyri erzaq mallarinin her biri 17 xidmetler ise 66 teskil edir ABS da minimum istehlak sebetinde erzaq mehsullari 20 6 qeyri erzaq mallari 9 3 xidmetler 70 4 teskil edir Cinde her uc kateqoriya arasinda tarazliq qorunur erzaq mehsullari texminen 38 qeyri erzaq mehsullari 36 ve xidmetler 26 teskil edir Yasayis minimumunun hesablanmasi metodologiyasinin az da olsa Avropa Ittifaqi olkelerinin gostericilerine uygunlasdirilmasi ehali arasinda yoxsullugun azaldilmasina saglamliq seviyyesinin ve emek potensialinin yaxsilasdirilmasina emek mehsuldarliginin ve muvafiq olaraq ehalinin heyat keyfiyyetinin yukseldilmesine ve dovletin iqtisadi inkisafinin davamli olmasina komek eder Xarici olkelerin tecrubelerini nezere almaqla istehlak sebetinin strukturunda mutereqqi deyisiklikler etmek lazimdir Saglam heyat fealiyyetinin minimum seviyyesini temin etmek ucun teleb olunan mal ve xidmetlerin terkibi dogru mueyyenlesdirilmelidir Iqtisadci Qalib Togrul mesele ile bagli tenqidi fikirlerini bele esaslandirib Sebete erzaq qeyri erzaq ve xidmet mehsullari daxildir Bizdeki istehlak sebeti yaxsi yasamaq ucun deyil Azerbaycanda mueyyen edilen istehlak sebeti Avropadaki istehlak sebetile muqayiseye gelmir Avropadaki istehlak sebetine hetta teatr gezinti xercleri de daxil edilib Onlar gezmek istirahet etmeyi insanin zeruri ehtiyaci hesab edir Amma bizde insanin olmemesi ucun 1 ayda ne qeder et baliq corek ve s yemelidirse onu hesablayirlar Yaxsi olardi ki yasayis minimumu ayliq hesablansin istehlak sebetinin terkibinde deyisiklik edilsin Hem erzaqlarin fizioloji miqdari hem erzaq ve qeyri erzagin cesidi artirilsin Yalniz real gostericiler hesabina emek haqqi yaxud saheler regionlar uzre bunu hesablaya bilek Cunki Bakidaki heyat seviyyesi ile regionlardaki heyat seviyyesi eyni deyil Meselen Rusiya kimi olkelerde regional istehlak sebeti de hesablanir Duzdur bizim olke o qeder boyuk deyil amma ferqler var MenbeIstinadlar 768 IIQ Yasayis minimumu haqqinda 2021 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 11 118 Azerbaycan Respublikasinda minimum istehlak sebetinin terkibinin tesdiq edilmesi haqqinda 2022 07 11 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 11 Ekspert Yasayis minimumu kimi minimum istehlak sebeti de her il yenilenmelidir Istifade tarixi 2023 11 30 Nimdas sebetimiz 2 aya corab 3 aya alt geyim 8 ile palto 2023 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 30 Azerbaycanlilarin ve avropalilarin ISTEHLAK SEBETI Istifade tarixi 2023 11 30