Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Minəxanım Allahşükür qızı Nuriyeva (Təkləli) — filologiya elmləri doktoru, professor, Respublika radiosunda "Türkün özü, xalqın gözü" rubrikasının aparıcısı.
| Minaxanım Təkləli | |
|---|---|
| Nuriyeva Minaxanım | |
| Elm sahəsi | Filologiya |
| Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yerləri | Bakı Mühəndislik Universiteti, "Azərbaycan multikulturalizmi" elm-tədris mərkəzi Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti |
Elmi fəaliyyəti
1989-cu ildən Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrasında müəllim olaraq fəaliyyətə başlamış, 1995-ci ildə Pedaqoji Universitetdə dosent olaraq fəaliyyətini davam etdirdi. Bu tarixlərdən başlayaraq Minəxanım Təkləli ümumtürk mədəni mirasının araşdırılıb tədqiq edilməsi, ortaq tariximizin təhrif edilmiş şərəfli səhifələrini yenidən bərpa etmək; Türk dillərinin tarixi, bu günü ilə bağlı problemləri və uğurları, nəhayət qədim türklərin dünya sivilizasiyasındakı mövqeyini aşkarlamaq istiqamətində araşdırmalara girişir. Rus yazıçılarının əsərləri üzrə türk elementləri ilə bağlı tədqiqatların nəticəsi olaraq 2004-cü ildə uğurla “Rus dilində türk sözləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi. Türk dilçiliyində türk və rus dilləri arasındakı əlaqələr ilk dəfə bir sistem halında monoqrafik araşdırmaya cəlb olunmuşdu. Belə ki, Türk xalqları mədəniyyətinin dünya sivilizasiyasında yerinin təsbiti istiqamətində bu mədəni izlərinin araşdırılması: bu mənada Türk xalqları mədəni irsinin tədqiqi, Rus ədəbi –bədii və şifahi dilindəki Türk mənşəli sözlərin üzə çıxarılması və s. məsələlərin həlli Türkoloji aləmdə yeni hadisə idi. Çünki bu vaxta kimi bu problem bir çox hallarda birtərəfli öyrənilmiş, yəni Şərqi Slav dillərindəki türk dili elementlərinə etnoqrafik və mədəni-tarixi fakt kimi baxmaq yerinə, təkcə linqvistik fakt kimi götürülərək sadəcə alınmalar səviyyəsində baxılmış, çox vaxt da problem semasioloji aspektdən uzaq tutulmuş, türk sözlərinin bu dildə semantik evolyusiyasının gedişatını izləmək, canlandırmaq, nəticələrini öz geniş miqyasında təqdim etmək diqqətdən kənarda qalmışdı. Dissertasiyanın nəticələri göstərdi ki, bu problem yalnız kompleks şəkildə: etnik, dil və mədəni əlaqələr fonunda tam öyrənilə bilər. Müəllif bu üzdən mövzuya filoloq, etimoloq və tarixçi mövqeyindən yanaşmışdır. 2006-cı ildə professor adına layiq görüldü. Rəhbərliyi altında 6 elmlər namizədi yetişdirilmişdir. Türk xalqlarının mədəniyyəti, tarixi və dilləri ilə bağlı ölkə və ölkə xaricində sayı 500- ü keçən çap olunmuş məqalələri və 20-yə yaxınlaşan monoqrafiya və dərs vəsaiti nəşr olunmuşdur.
Prof. Dr. Minaxanım Təkləlinin öz ifadəsiylə“ qardaş ölkələr saydığı Azərbaycan ilə Türkiyə arasındakı kültür bağlarının daha da qüvvətləndirilməsi üçün də xidmət göstərmişdir: “Övliya Çələbi Səyahətnaməsində Azərbaycan” (Bakı, 2012) (300 s.); ölkədə və Ərzurumda yayımlanan (2012) “Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin oluşu” (745 s.);Yahya Kamal Bayatlının Azərbaycanda yayımlanan şeirlər kitabını (Bakü, 2011(160 s.); General Osman Gazi Kandemirin Azerbaycan xatirələrini anlatdığı “Karanfil” romanını (Bakı, 2013) Azərbaycan Türkcəsinə çevirmiş (708 s.); M. Süleymanovun “Nuri Paşa və silahdaşları” (Bakü, 2014) (536 s.); Rüştü Türkerin xatirılərinin yer aldığı “Qafqaz Türk İslam ordusu Bakı yollarında” (Bakı, 2008) ( 216 s.); Seyid Yəhya Bakuvi, Bakı, Elm və Təhsil, 2013.(600 s.); Türk Dünyasının səsi: Bahtiyar Vahabzade, Bakı, Nurlar, 2009; Nigari Qarabağı haqqında “Hümayi-Ərş”; Türkiyə Böyük Elçiliyi “Gənçliyə Yardım Fondunun dəstəyi ilə nəşr olunan “Kardeş Kömeyi” (Bakü, 2012) (400 s.) kitablarını yayıma hazırlamışdır.
Elmi axtarışlarla bərabər bədii yaradıcılıqla da məşğul olur; Türk dünyası əfsanələrini yazıya alır, böyük şəxsiyyətlərin həyatından portret yazılar yazır. Ana dilinin və vətən tarixinin keçmişi və müasir məsələlərinə dair illər boyu Azərbaycan Dövlət Radiosunda “Türkün Özü...Türkün sözü”, “Sözdə mahnı, mahnıda söz” kimi proğramlarla çıxış edir. Azərbaycan Yazarlar Birliyinin üzvüdür. 2015-ci ildə TÜRKSAV tərəfindən “Türk Dünyasına Xidmət” ödülünə, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Rəsul Rza”, “Mahmud Kaşğari adına Türk Ocağının San Yarlığı” (2008) beynəlxalq mükafatlarına layiq görülmüşdür. Prezident təqaüdçüsüdür. Özbəkistanda, Rusiyada, Qazaxıstanda, Ukraynada, Fransada, Koreyada, İranda, Türkiyədə keçirilən türkoloji və şərqşünaslıq məsələlərinə dair konfranslarda iştirak etmiş, Türkolojinin aktual problemlərınə həsr olunmuş məruzələrlə çıxış etmişdirdir. Son illərdə Mahmud Kaşğari adına Türk Ocağının "San Yarlığı", Qafqaz-Media təşkilatının "Cəsarətli qələm", Yazıçılar Birliyi Həmkarlar İttifaqının "Vətən" mükafatlarına layiq görülmüşdür. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. Prof.dr. Minəxanım Təkləli ümumtürk mədəni irsinin araşdırılıb öyrənilməsi, ortaq tariximizin qəsdən təhrif edilmiş şərəfli səhifələrini yenidən bərpa etmək; türk dillərinin tarixi, bu günü ilə bağlı problemləri və uğurları, nəhayət qədim türklərin dünya kültüründəki mövqeyini aşkarlamaq istiqamətində araşdırmalar aparmaqdadır.
Çoxsaylı elmi və publisistik məqalələrin müəllifidir.
Kitabları
Əsas kitabları
- 1.Tariximizin söz yaddaşı, Hərbi nəşriyyat, Bakı, 1998 (112səh.)
- 2.Qərbdən Şərqə ulu türk yurd adlarının dəyişdirilməsi tarixindən.MonoqrafiyaBakı, “Elm” nəşriyyatı, 1999.(244 səh.)
- 3.İstilalar, müharibələr.Türk şəhərlərinin taleyi, monoqrаfiya. Bakı, Adiloğlu, 2005. (184 səh.)
- 4.Türk İmzası (Etimoloji lüğət), monoqrafiya. Nurlar nəşriyyatı, Bakı, 2007. (192 səh.)
- 5.Qafqaz İslam ordusunun xronologiyası.(monoqrafiya). Bakı, Nurlar, 2008, həmmüəllif:prof. Mehmet Rıhtım). (104 səh.)
- 6.Sirrimi bilmədin… Bakı, Nurlar, 2009.
- 7.Türk Kitabı. Unudulan tarix, dəyişdirilən adlar, (monoqrafiya). Bakı, Nurlar, 2009. (328 səh.)
- 8.Rus dilində Türk sözləri, (dərs vəsaiti).Bakı, Nurlar, 1999, 2006, 2010, (316 səh.)
- 9.Türk əsilli ruslar (I-II kitab) Bakı, Nurlar, 2010, (328 səh.)
- 10.Kafkas İslam Ordusu kronolojisi (kitab) – Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyyetinin oluşumu, Erzurum, 2012. kitabında: səh.670-712) professor Mehmet Rıhtımla
- 11.Evliya Çelebi və Azərbaycan. Kitab tərcümə. Bakı, Nurlar, 2013 (192 səh.)
- 12.Sarı gəlin. Etnoqrafik çalışmalar, Nurlar nəşriyyatı, Bakı, 2015. (144 səh.)
- 13.Azərbaycan toy mahnıları (etnoqrafik çalışmalar) Print-S, Bakı, 2017. (176 səh.)
- 14.Mərkəzi Rusiyanın Türk coğrafiyası (monoqrafiya). Bakı, Zərdabi, 2018 (280 səh.)
- 15.Sənət kəşfləri. Yaradıcılıq səadəti, (monoqrafiya). Bakı, Elm və Təhsil, 2019 (195 səh.)
- 16.Yaddaş Kitabı: Azad və tənha adamlar, Bakı, Elm və Təhsil, 2019 (174 səh.)
- 17.Türkəsilli Ruslar (1-2 kitab), İİR.TƏBRİZ, Danizchin Publications yayını, 2022(339 səh.)
- 18.Türkoloji etüdlər I kitab, Bakı, ADPU-nun nəşriyyatı, 2022 ( 282 səh.)
- 19.Türkoloji etüdlər II kitab, Bakı, ADPU-nun nəşriyyatı, 2023( 268 səh.)
Xarici keçidlər
- Türkolog Prof. Dr. Minahanım Tekleli – resmi blogu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Minexanim Allahsukur qizi Nuriyeva Tekleli filologiya elmleri doktoru professor Respublika radiosunda Turkun ozu xalqin gozu rubrikasinin aparicisi Minaxanim TekleliNuriyeva MinaxanimElm sahesi FilologiyaElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adi professorIs yerleri Baki Muhendislik Universiteti Azerbaycan multikulturalizmi elm tedris merkezi Azerbaycan Dovlet Pedaqoji UniversitetiElmi fealiyyeti1989 cu ilden Azerbaycan dili ve onun tedrisi texnologiyasi kafedrasinda muellim olaraq fealiyyete baslamis 1995 ci ilde Pedaqoji Universitetde dosent olaraq fealiyyetini davam etdirdi Bu tarixlerden baslayaraq Minexanim Tekleli umumturk medeni mirasinin arasdirilib tedqiq edilmesi ortaq tariximizin tehrif edilmis serefli sehifelerini yeniden berpa etmek Turk dillerinin tarixi bu gunu ile bagli problemleri ve ugurlari nehayet qedim turklerin dunya sivilizasiyasindaki movqeyini askarlamaq istiqametinde arasdirmalara girisir Rus yazicilarinin eserleri uzre turk elementleri ile bagli tedqiqatlarin neticesi olaraq 2004 cu ilde ugurla Rus dilinde turk sozleri movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etdi Turk dilciliyinde turk ve rus dilleri arasindaki elaqeler ilk defe bir sistem halinda monoqrafik arasdirmaya celb olunmusdu Bele ki Turk xalqlari medeniyyetinin dunya sivilizasiyasinda yerinin tesbiti istiqametinde bu medeni izlerinin arasdirilmasi bu menada Turk xalqlari medeni irsinin tedqiqi Rus edebi bedii ve sifahi dilindeki Turk menseli sozlerin uze cixarilmasi ve s meselelerin helli Turkoloji alemde yeni hadise idi Cunki bu vaxta kimi bu problem bir cox hallarda birterefli oyrenilmis yeni Serqi Slav dillerindeki turk dili elementlerine etnoqrafik ve medeni tarixi fakt kimi baxmaq yerine tekce linqvistik fakt kimi goturulerek sadece alinmalar seviyyesinde baxilmis cox vaxt da problem semasioloji aspektden uzaq tutulmus turk sozlerinin bu dilde semantik evolyusiyasinin gedisatini izlemek canlandirmaq neticelerini oz genis miqyasinda teqdim etmek diqqetden kenarda qalmisdi Dissertasiyanin neticeleri gosterdi ki bu problem yalniz kompleks sekilde etnik dil ve medeni elaqeler fonunda tam oyrenile biler Muellif bu uzden movzuya filoloq etimoloq ve tarixci movqeyinden yanasmisdir 2006 ci ilde professor adina layiq goruldu Rehberliyi altinda 6 elmler namizedi yetisdirilmisdir Turk xalqlarinin medeniyyeti tarixi ve dilleri ile bagli olke ve olke xaricinde sayi 500 u kecen cap olunmus meqaleleri ve 20 ye yaxinlasan monoqrafiya ve ders vesaiti nesr olunmusdur Prof Dr Minaxanim Teklelinin oz ifadesiyle qardas olkeler saydigi Azerbaycan ile Turkiye arasindaki kultur baglarinin daha da quvvetlendirilmesi ucun de xidmet gostermisdir Ovliya Celebi Seyahetnamesinde Azerbaycan Baki 2012 300 s olkede ve Erzurumda yayimlanan 2012 Kafkas Islam Ordusu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin olusu 745 s Yahya Kamal Bayatlinin Azerbaycanda yayimlanan seirler kitabini Baku 2011 160 s General Osman Gazi Kandemirin Azerbaycan xatirelerini anlatdigi Karanfil romanini Baki 2013 Azerbaycan Turkcesine cevirmis 708 s M Suleymanovun Nuri Pasa ve silahdaslari Baku 2014 536 s Rustu Turkerin xatirilerinin yer aldigi Qafqaz Turk Islam ordusu Baki yollarinda Baki 2008 216 s Seyid Yehya Bakuvi Baki Elm ve Tehsil 2013 600 s Turk Dunyasinin sesi Bahtiyar Vahabzade Baki Nurlar 2009 Nigari Qarabagi haqqinda Humayi Ers Turkiye Boyuk Elciliyi Gencliye Yardim Fondunun desteyi ile nesr olunan Kardes Komeyi Baku 2012 400 s kitablarini yayima hazirlamisdir Elmi axtarislarla beraber bedii yaradiciliqla da mesgul olur Turk dunyasi efsanelerini yaziya alir boyuk sexsiyyetlerin heyatindan portret yazilar yazir Ana dilinin ve veten tarixinin kecmisi ve muasir meselelerine dair iller boyu Azerbaycan Dovlet Radiosunda Turkun Ozu Turkun sozu Sozde mahni mahnida soz kimi programlarla cixis edir Azerbaycan Yazarlar Birliyinin uzvudur 2015 ci ilde TURKSAV terefinden Turk Dunyasina Xidmet odulune Azerbaycan Yazicilar Birliyinin Resul Rza Mahmud Kasgari adina Turk Ocaginin San Yarligi 2008 beynelxalq mukafatlarina layiq gorulmusdur Prezident teqaudcusudur Ozbekistanda Rusiyada Qazaxistanda Ukraynada Fransada Koreyada Iranda Turkiyede kecirilen turkoloji ve serqsunasliq meselelerine dair konfranslarda istirak etmis Turkolojinin aktual problemlerine hesr olunmus meruzelerle cixis etmisdirdir Son illerde Mahmud Kasgari adina Turk Ocaginin San Yarligi Qafqaz Media teskilatinin Cesaretli qelem Yazicilar Birliyi Hemkarlar Ittifaqinin Veten mukafatlarina layiq gorulmusdur Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvudur Prof dr Minexanim Tekleli umumturk medeni irsinin arasdirilib oyrenilmesi ortaq tariximizin qesden tehrif edilmis serefli sehifelerini yeniden berpa etmek turk dillerinin tarixi bu gunu ile bagli problemleri ve ugurlari nehayet qedim turklerin dunya kulturundeki movqeyini askarlamaq istiqametinde arasdirmalar aparmaqdadir Coxsayli elmi ve publisistik meqalelerin muellifidir KitablariEsas kitablari 1 Tariximizin soz yaddasi Herbi nesriyyat Baki 1998 112seh 2 Qerbden Serqe ulu turk yurd adlarinin deyisdirilmesi tarixinden MonoqrafiyaBaki Elm nesriyyati 1999 244 seh 3 Istilalar muharibeler Turk seherlerinin taleyi monoqrafiya Baki Adiloglu 2005 184 seh 4 Turk Imzasi Etimoloji luget monoqrafiya Nurlar nesriyyati Baki 2007 192 seh 5 Qafqaz Islam ordusunun xronologiyasi monoqrafiya Baki Nurlar 2008 hemmuellif prof Mehmet Rihtim 104 seh 6 Sirrimi bilmedin Baki Nurlar 2009 7 Turk Kitabi Unudulan tarix deyisdirilen adlar monoqrafiya Baki Nurlar 2009 328 seh 8 Rus dilinde Turk sozleri ders vesaiti Baki Nurlar 1999 2006 2010 316 seh 9 Turk esilli ruslar I II kitab Baki Nurlar 2010 328 seh 10 Kafkas Islam Ordusu kronolojisi kitab Kafkas Islam Ordusu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyyetinin olusumu Erzurum 2012 kitabinda seh 670 712 professor Mehmet Rihtimla 11 Evliya Celebi ve Azerbaycan Kitab tercume Baki Nurlar 2013 192 seh 12 Sari gelin Etnoqrafik calismalar Nurlar nesriyyati Baki 2015 144 seh 13 Azerbaycan toy mahnilari etnoqrafik calismalar Print S Baki 2017 176 seh 14 Merkezi Rusiyanin Turk cografiyasi monoqrafiya Baki Zerdabi 2018 280 seh 15 Senet kesfleri Yaradiciliq seadeti monoqrafiya Baki Elm ve Tehsil 2019 195 seh 16 Yaddas Kitabi Azad ve tenha adamlar Baki Elm ve Tehsil 2019 174 seh 17 Turkesilli Ruslar 1 2 kitab IIR TEBRIZ Danizchin Publications yayini 2022 339 seh 18 Turkoloji etudler I kitab Baki ADPU nun nesriyyati 2022 282 seh 19 Turkoloji etudler II kitab Baki ADPU nun nesriyyati 2023 268 seh Xarici kecidlerTurkolog Prof Dr Minahanim Tekleli resmi blogu