Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Milli Təhlükəsizlik Agentliyi (ing. National Security Agency) — Milli Kəşfiyyat Direktorunun (DNI) səlahiyyəti altında olan ABŞ Müdafiə Nazirliyinin milli səviyyəli kəşfiyyat orqanı. MTA, siqnal kəşfiyyatı (SIGINT) kimi tanınan bir intizam üzrə ixtisaslaşmış xarici və yerli kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat məqsədləri üçün məlumat və məlumatların qlobal monitorinqi, toplanması və işlənməsinə cavabdehdir. O həmçinin ABŞ rabitə şəbəkələrinin və informasiya sistemlərinin mühafizəsi ilə məşğuldur. MTA öz missiyasını yerinə yetirmək üçün müxtəlif tədbirlərə güvənir, lakin onların əksəriyyəti gizlidir. Agentliyin mövcudluğu 1975-ci ilə qədər gizli saxlanılıb. Təxminən 32.000 əməkdaşı var.
| Milli Təhlükəsizlik Agentliyi NSA[…] | |
|---|---|
| National Security Agency | |
 | |
 | |
| Yaranma tarixi | 4 noyabr 1952 |
| Qurucusu | |
| nsa.gov | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İkinci Dünya Müharibəsində kodlaşdırılmış kommunikasiyaları deşifrə etmək üçün yaradılmış, daha sonra 1952-ci ildə prezident Harri Trumen tərəfindən rəsmi olaraq yaradılmışdır. O zaman və Soyuq Müharibənin sonu arasında, personal və büdcə baxımından ABŞ kəşfiyyat təşkilatları arasında ən böyüyü olmuşdur, lakin 2013-cü ilə qədər mövcud olan məlumatlar Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) 14,7 milyard dollarlıq büdcə ilə bu mövzuda irəlidə olduğunu göstərir. MTA hazırda bütün dünyada kütləvi məlumatların toplanması ilə məşğuldur və bu məqsədlə bir üsul olaraq elektron sistemləri fiziki olaraq səhv salması məlumdur. MTA-nın həmçinin İranın nüvə proqramına ciddi ziyan vuran Stuxnet kimi hücum proqramlarının arxasında olduğu iddia edilir. MTA, MKİ ilə yanaşı, dünyanın bir çox ölkəsində fiziki mövcudluğunu qoruyur; Birgə Xüsusi Toplama Xidməti (yüksək məxfi kəşfiyyat qrupu) yüksək əhəmiyyətli hədəflərə (məsələn, prezident sarayları və ya səfirliklər) dinləmə cihazlarını yerləşdirir. XTX toplama taktikası iddialara görə "yaxın müşahidə, oğurluq, telefon dinləməsi, sındırmaq və daxil olmaq"ı əhatə edir.
Əsasən xarici insan casusluğu üzrə ixtisaslaşmış MKİ və Müdafiə Kəşfiyyatı Agentliyindən (DIA) fərqli olaraq, MTA insan mənbəsi ilə bağlı kəşfiyyat məlumatlarının toplanması ilə bağlı açıq şəkildə fəaliyyət göstərmir. MTA-nə digər dövlət təşkilatları üçün SIGINT elementlərinə kömək göstərmək və onların əlaqələndirilməsi həvalə edilmişdir - hansı ki bu, İcra Sərəncamı ilə müstəqil olaraq bu cür fəaliyyətlə məşğul olmalarına mane olur. Bu öhdəliklərin bir hissəsi olaraq, agentlik MTA və ABŞ-ın digər müdafiə kriptoanaliz komponentləri arasında əməkdaşlığı asanlaşdıran Mərkəzi Təhlükəsizlik Xidməti (CSS) adlı birgə fəaliyyət göstərən təşkilata malikdir. Siqnallar üzrə kəşfiyyat icması bölmələri arasında rasional əlaqəni daha da təmin etmək üçün MTA Direktoru eyni vaxtda Birləşmiş Ştatların Kiber Komandanlığının Komandanı və Mərkəzi Təhlükəsizlik Xidmətinin rəisi vəzifəsini icra edir.
MTA-nin hərəkətləri bir neçə dəfə, o cümlədən anti-Vyetnam müharibəsi liderlərinə casusluq və agentliyin iqtisadi casusluqda iştirakı da daxil olmaqla, siyasi mübahisə mövzusu olmuşdur. 2013-cü ildə MTA keçmiş MTA podratçısı Edvard Snouden tərəfindən ictimaiyyətə açıqlanan bir çox gizli müşahidə proqramlarına sahib idi. Sızdırılan sənədlərə görə, MTA bütün dünyada bir milyarddan çox insanın, o cümlədən ABŞ vətəndaşlarının kommunikasiyalarını ələ keçirir və saxlayır. Sənədlər həmçinin MTA-nin mobil telefonların metadatasından istifadə edərək yüz milyonlarla insanın hərəkətini izlədiyini ortaya qoydu. Beynəlxalq miqyasda aparılan araşdırmalar agentliyin "bumeranq marşrutu" vasitəsilə xarici ölkələrin daxili internet trafikini izləmək qabiliyyətinə işarə edib.
İstinadlar
- Research Organisation Registry. 2019.
- National Security Agency // OpenAlex (ing.). 2022.
- National Security Agency // Ballotpedia. 2007.
- Crunchbase (ing.). 2007.
- "About NSA: Mission". National Security Agency. September 18, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: September 14, 2014.
- Ellen Nakashima. "Bush Order Expands Network Monitoring: Intelligence Agencies to Track Intrusions". The Washington Post. January 26, 2008. June 24, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: February 9, 2008.
- – 2008 Amendments to Executive Order 12333 2018-11-13 at the Wayback Machine, United States Intelligence Activities, July 30, 2008 (PDF)
- Schorr, Daniel. "A Brief History of the NSA". NPR. January 29, 2006. September 15, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: September 15, 2021.
- Gellman, Barton; Greg Miller (August 29, 2013).
- .
- Malkin, Bonnie.
- Ngak, Chenda.
- Wired.
- . . Los Angeles Times. February 28, 2001. səh. A1. April 17, 2001 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- – 2008 Amendments to Executive Order 12333 2018-11-13 at the Wayback Machine, United States Intelligence Activities, Section C.2, July 30, 2008
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Milli Tehlukesizlik Agentliyi ing National Security Agency Milli Kesfiyyat Direktorunun DNI selahiyyeti altinda olan ABS Mudafie Nazirliyinin milli seviyyeli kesfiyyat orqani MTA siqnal kesfiyyati SIGINT kimi taninan bir intizam uzre ixtisaslasmis xarici ve yerli kesfiyyat ve eks kesfiyyat meqsedleri ucun melumat ve melumatlarin qlobal monitorinqi toplanmasi ve islenmesine cavabdehdir O hemcinin ABS rabite sebekelerinin ve informasiya sistemlerinin muhafizesi ile mesguldur MTA oz missiyasini yerine yetirmek ucun muxtelif tedbirlere guvenir lakin onlarin ekseriyyeti gizlidir Agentliyin movcudlugu 1975 ci ile qeder gizli saxlanilib Texminen 32 000 emekdasi var Milli Tehlukesizlik Agentliyi NSA National Security AgencyYaranma tarixi 4 noyabr 1952Qurucusu Harri Trumennsa gov Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ikinci Dunya Muharibesinde kodlasdirilmis kommunikasiyalari desifre etmek ucun yaradilmis daha sonra 1952 ci ilde prezident Harri Trumen terefinden resmi olaraq yaradilmisdir O zaman ve Soyuq Muharibenin sonu arasinda personal ve budce baximindan ABS kesfiyyat teskilatlari arasinda en boyuyu olmusdur lakin 2013 cu ile qeder movcud olan melumatlar Merkezi Kesfiyyat Idaresinin CIA 14 7 milyard dollarliq budce ile bu movzuda irelide oldugunu gosterir MTA hazirda butun dunyada kutlevi melumatlarin toplanmasi ile mesguldur ve bu meqsedle bir usul olaraq elektron sistemleri fiziki olaraq sehv salmasi melumdur MTA nin hemcinin Iranin nuve proqramina ciddi ziyan vuran Stuxnet kimi hucum proqramlarinin arxasinda oldugu iddia edilir MTA MKI ile yanasi dunyanin bir cox olkesinde fiziki movcudlugunu qoruyur Birge Xususi Toplama Xidmeti yuksek mexfi kesfiyyat qrupu yuksek ehemiyyetli hedeflere meselen prezident saraylari ve ya sefirlikler dinleme cihazlarini yerlesdirir XTX toplama taktikasi iddialara gore yaxin musahide ogurluq telefon dinlemesi sindirmaq ve daxil olmaq i ehate edir Esasen xarici insan casuslugu uzre ixtisaslasmis MKI ve Mudafie Kesfiyyati Agentliyinden DIA ferqli olaraq MTA insan menbesi ile bagli kesfiyyat melumatlarinin toplanmasi ile bagli aciq sekilde fealiyyet gostermir MTA ne diger dovlet teskilatlari ucun SIGINT elementlerine komek gostermek ve onlarin elaqelendirilmesi hevale edilmisdir hansi ki bu Icra Serencami ile musteqil olaraq bu cur fealiyyetle mesgul olmalarina mane olur Bu ohdeliklerin bir hissesi olaraq agentlik MTA ve ABS in diger mudafie kriptoanaliz komponentleri arasinda emekdasligi asanlasdiran Merkezi Tehlukesizlik Xidmeti CSS adli birge fealiyyet gosteren teskilata malikdir Siqnallar uzre kesfiyyat icmasi bolmeleri arasinda rasional elaqeni daha da temin etmek ucun MTA Direktoru eyni vaxtda Birlesmis Statlarin Kiber Komandanliginin Komandani ve Merkezi Tehlukesizlik Xidmetinin reisi vezifesini icra edir MTA nin hereketleri bir nece defe o cumleden anti Vyetnam muharibesi liderlerine casusluq ve agentliyin iqtisadi casusluqda istiraki da daxil olmaqla siyasi mubahise movzusu olmusdur 2013 cu ilde MTA kecmis MTA podratcisi Edvard Snouden terefinden ictimaiyyete aciqlanan bir cox gizli musahide proqramlarina sahib idi Sizdirilan senedlere gore MTA butun dunyada bir milyarddan cox insanin o cumleden ABS vetendaslarinin kommunikasiyalarini ele kecirir ve saxlayir Senedler hemcinin MTA nin mobil telefonlarin metadatasindan istifade ederek yuz milyonlarla insanin hereketini izlediyini ortaya qoydu Beynelxalq miqyasda aparilan arasdirmalar agentliyin bumeranq marsrutu vasitesile xarici olkelerin daxili internet trafikini izlemek qabiliyyetine isare edib IstinadlarResearch Organisation Registry 2019 National Security Agency OpenAlex ing 2022 National Security Agency Ballotpedia 2007 Crunchbase ing 2007 About NSA Mission National Security Agency September 18 2014 tarixinde Istifade tarixi September 14 2014 Ellen Nakashima Bush Order Expands Network Monitoring Intelligence Agencies to Track Intrusions The Washington Post January 26 2008 June 24 2017 tarixinde Istifade tarixi February 9 2008 2008 Amendments to Executive Order 12333 2018 11 13 at the Wayback Machine United States Intelligence Activities July 30 2008 PDF Schorr Daniel A Brief History of the NSA NPR January 29 2006 September 15 2021 tarixinde Istifade tarixi September 15 2021 Gellman Barton Greg Miller August 29 2013 Malkin Bonnie Ngak Chenda Wired Los Angeles Times February 28 2001 seh A1 April 17 2001 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib 2008 Amendments to Executive Order 12333 2018 11 13 at the Wayback Machine United States Intelligence Activities Section C 2 July 30 2008Xarici kecidler