Menşikov sarayı (rus. Меншиковский дворец) – İmperator I Pyotrun yaxın dostu sayılan və Peterburqun ilk qubernatoru Aleksandr Menşikovun sifarişi ilə inşa etdirilmişdi. Saray Peterburqun mərkəzində , Vasilyev adasının Universitet sahil küçəsində yerləşir. Sarayın layihəsi xaricdən dəvət olunmuş memarların - Covanni Maria Fontana və Qotfrid İohann Şedelin birgə səyi nəticəsində işlənilib. Saray "Pyotr barokkosu" üslubunda tikilmişdi və Peterburqun ilk daş binası sayılır.
Menşikov sarayı | |
---|---|
Меншиковский дворец | |
Ölkə | Rusiya |
Şəhər | Sankt-Peterburq |
Yerləşir | Vasilyev adasının Universitet sahil küçəsi |
Aidiyyatı | Ermitaj |
Memar | |
Sifarişçi | Aleksandr Daniloviç Menşikov |
Tikilmə tarixi | 1710—1720 |
Üslubu | Pyotr barokkosu |
Rəsmi sayt | museum.ru/M178 |
İstinad nöm. | 7810176001 |
Mühafizə dərəcəsi | Federal |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
İsveç və Rusiya arasında 1700-1721-ci ildə baş vermiş Şimal müharibəsinin nəticəsində Rusiya İmperiyası Neva çayının mənsəbini öz ərazilərinə daxil edərək Fin körfəzinə çıxış əldə etdi. İşğal edilmiş yeni ərazilərin 11 hisəsi I Pyotrun köməkçisi, istedadlı general Alekandr Menşikova verilmişdi. Bu torpaqların tərkibinə Oranienbaum şəhəri və gələcək Peterburq şəhərində yerləşəcək Dövlət İqamətgahının əraziləri daxil idi
I Pyotrun dövründə
Sarayın tikintisi 1710-cu ildə, memarlar və birgə layihəsi üzrə inşa edilməyə başlamışdı. 1714-cü ilə artıq tikintinin böyük bir hissəsi yerinə yetirilmişdi, lakin daxili interyerin bəzək işləri hələ 1727-ci ilə kimi davam etmişdir.
Əlahəzrət knyazın yeni sarayı gül bağları ilə birlikdə bütün Vasilyev adasının - Kiçik Nevadan Böyük Neva çayları boyunca uzanırdı və beləliklə böyük bir ərazini özündə cəmləyirdi. Sarayın ərazisində hamam, dəmirçixana, un ambarları və çörək sexləri yerləşirdi. Çar I Pyotr buranı Səfir sarayı adlandırırdı və özünün bütün təntənəli bayramlarını burada keçirirdi. Məhz Menşikov sarayında sesareviç Aleksey və alman şəhzadəsi Şarlotta Kristina fon Braunşveiq-Volfenbüttel (pravoslavlığı qəbul etdikdən sonra Nataliya Alekseyevna), həmçinin Pyotrun qardaşı qızı, gələcək İmperatriça Kurlyand hersoqu ilə öz toy mərasimlərini keçirmişdilər.
Kadet korpusu
1727-ci ildə knyaz Menşikov dövlətə xəyanətdə və mənimsəmədə ittiham edilərək Beryozova sürgün olunur. Onun sarayı xəzinənin hesabına daxil olur. 1731-ci ildə memar sarayı Quru Şlyaxter qoşunları korpusunun istifadəsinə yararlı hala salmaq məqsədilə yenidən qurur və artıq həmin ilin sonunda, bina və ətrafdakı nəhəng torpaq sahələri kadet korpusunun istifadəsinə verilmişdi. Tezliklə boş torpaq sahələrində yeni bina komplekslərin inşasına başlanılmışdı (Kadet xətti üzrə yerləşən 1,3,5-ci evlər). Daha sonralar Nevaya çıxan sarayın baş fasadı dəyişdirilərək daha sadə görünüş alır. Davamlı yenidənqurma işlərin nəticəsində, sarayın mansardlı dam örtüyünün yerinə ikiqatlı dam, heykəlli mərkəzi attikin yerinə isə soğanvari fronton quraşdırılmışdı. Kadet Korpusunun ehtiyacları üçün sarayın yenidən qurulması işlərində İvan Starov, Vasili Bajenov və Yuri Felten kimi istedadlı memarlar cəlb olunmuşdu.
Hazırkı zaman
Binanın ilk elmi bərpa olunması XIX əsrin sonunda həyata keçirilmişdi. Lakin sarayın yenidən ilkin görünüşu uğrunda aparılan əsl restavrasiya işləri 1966-cı ildə, A.E.Hessenin rəhbərliyi altında yerinə yetirilmişdi. Görülmüş işlərin çoxuna baxmayaraq, sarayda bərpa işləri hələ də davam edir. Sarayın interyerləri içərisində ən çox Qozlu kabinet, qəbul otaqların mükəmməl anfiladası, XVII əsr şpalerlərin saxlandığı Böyük palata daha çox diqqəti cəlb edir. Sovet dövründə saray kompleksində Engels adına Hərbi-Siyasi məktəb yerləşirdi. 1966-cı ildə sarayın ilkin görünüşü qaytarmaq barədə yeni qanun qəbul edilmişdi. Restavrasiya işləri 1981-ci ildə başa çatmışdı. Menşikov sarayı Dövlət Ermitajının filialına çevrilmişdi. O vaxtdan bəri sarayda Pyotr dövrünə aid rus sənət və mədəniyyət tarixini özündə əks etdirən müxtəlif eksponatlar qorunub saxlanılır. Hazırda Menşikov mülkündən yalnız saray günümüzə kimi saxlanılmışdı.
Memarlığı
İnteryer
Sarayın daxili bəzək işləri bahalı və qabaqcıl materiallardan hazırlanmışdı, onların bəziləri xaricdən gətirilmiş, qalanı isə rus sənətkarları tərəfindən hazırlanmışdı. Əsas vestibülün "seniləri" öz zərif görünüşü və təntənəliyi ilə fərqlənirdi. Pyotrun zamanında sarayın birinci mərtəbəsində müxtəlif emalatxanalar və bəzi xidməti otaqlar fəaliyyət göstərirdi. İkinci mərtəbədə knyaz ailəsinin şəxsi otaqları yerləşirdi. Dəbdəbəli yataq və yemək otaqlarından əlavə, sarayda təntənəli zallar, qalereyalar və anfiladalar yerləşirdi.
- Sarayın daxili interyerləri mürəkkəb və nəfis üslubda hazırlanmışdı. Fotoda "Qoz kabineti" təsvir edilmişdi.
- Varnava yataq otağı.
- Böyük zal.
- Sütunlu saray dəhlizi.
Eksteryer
Saray özündə Pyotr barokko üslubunun bariz nümunəsi sayılır. Binanın baş fasadı daş kapitelli pilyastra və attik ilə effektli şəkildə vurğulanmış, künc rizalitləri isə təmtəraqlı fronton və qızıl suyuna çəkilmiş knyaz tacı və venzel naxışları ilə bəzədilmişdi. Saray hündür hollandb üslublu çardaqlı mansard ilə tamamlanır. Sarayın baş giriş hissəsinə məharətli şəkildə daş və ya mərməri təqlid edən taxta sütunlarla bəzədilmiş portikə əsas aksent vurulub. Portik üzərində - hər il Neva çayı ilə gəmilərlə qonaq gələn insaları qarşılamaq üçün orkestr-locia inşa edilmişdi. İki mərtəbəli yan qanadların (fligellərin) tikintisindən sonra, saray planda qapalı dördbucaq formasında salınır.
Xarici keçidlər
- Виртуальная экскурсия по Меншиковскому дворцу
- Фотографии Меншиковского дворца 2007-03-19 at the Wayback Machine
- Панорама «Меншиковский дворец» на проекте Виртуальный Санкт-Петербург 2014-07-19 at the Wayback Machine
İstinadlar
- 2014-02-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-06.
- Тарле Евгений Викторович.. Северная война и шведское нашествие на Россию. Москва: Издательство Академии Наук СССР. 1959. 818–826. 2009-02-18 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mensikov sarayi rus Menshikovskij dvorec Imperator I Pyotrun yaxin dostu sayilan ve Peterburqun ilk qubernatoru Aleksandr Mensikovun sifarisi ile insa etdirilmisdi Saray Peterburqun merkezinde Vasilyev adasinin Universitet sahil kucesinde yerlesir Sarayin layihesi xaricden devet olunmus memarlarin Covanni Maria Fontana ve Qotfrid Iohann Sedelin birge seyi neticesinde islenilib Saray Pyotr barokkosu uslubunda tikilmisdi ve Peterburqun ilk das binasi sayilir Mensikov sarayiMenshikovskij dvorec59 56 20 sm e 30 17 45 s u Olke RusiyaSeher Sankt PeterburqYerlesir Vasilyev adasinin Universitet sahil kucesiAidiyyati ErmitajMemarSifarisci Aleksandr Danilovic MensikovTikilme tarixi 1710 1720Uslubu Pyotr barokkosuResmi sayt museum ru M178Istinad nom 7810176001Muhafize derecesiFederalMensikov sarayi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixIsvec ve Rusiya arasinda 1700 1721 ci ilde bas vermis Simal muharibesinin neticesinde Rusiya Imperiyasi Neva cayinin mensebini oz erazilerine daxil ederek Fin korfezine cixis elde etdi Isgal edilmis yeni erazilerin 11 hisesi I Pyotrun komekcisi istedadli general Alekandr Mensikova verilmisdi Bu torpaqlarin terkibine Oranienbaum seheri ve gelecek Peterburq seherinde yerlesecek Dovlet Iqametgahinin erazileri daxil idi I Pyotrun dovrunde Mensikovun evi ve onun qonsulugunda yerlesen Sefir sarayi A Zubovun qravur resmi 1715 ci il Sarayin tikintisi 1710 cu ilde memarlar ve birge layihesi uzre insa edilmeye baslamisdi 1714 cu ile artiq tikintinin boyuk bir hissesi yerine yetirilmisdi lakin daxili interyerin bezek isleri hele 1727 ci ile kimi davam etmisdir Elahezret knyazin yeni sarayi gul baglari ile birlikde butun Vasilyev adasinin Kicik Nevadan Boyuk Neva caylari boyunca uzanirdi ve belelikle boyuk bir erazini ozunde cemleyirdi Sarayin erazisinde hamam demircixana un ambarlari ve corek sexleri yerlesirdi Car I Pyotr burani Sefir sarayi adlandirirdi ve ozunun butun tenteneli bayramlarini burada kecirirdi Mehz Mensikov sarayinda sesarevic Aleksey ve alman sehzadesi Sarlotta Kristina fon Braunsveiq Volfenbuttel pravoslavligi qebul etdikden sonra Nataliya Alekseyevna hemcinin Pyotrun qardasi qizi gelecek Imperatrica Kurlyand hersoqu ile oz toy merasimlerini kecirmisdiler Mensikov Sarayinin Neva cayina acilan bas fasadi Kadet korpusu 1727 ci ilde knyaz Mensikov dovlete xeyanetde ve menimsemede ittiham edilerek Beryozova surgun olunur Onun sarayi xezinenin hesabina daxil olur 1731 ci ilde memar sarayi Quru Slyaxter qosunlari korpusunun istifadesine yararli hala salmaq meqsedile yeniden qurur ve artiq hemin ilin sonunda bina ve etrafdaki neheng torpaq saheleri kadet korpusunun istifadesine verilmisdi Tezlikle bos torpaq sahelerinde yeni bina komplekslerin insasina baslanilmisdi Kadet xetti uzre yerlesen 1 3 5 ci evler Daha sonralar Nevaya cixan sarayin bas fasadi deyisdirilerek daha sade gorunus alir Davamli yenidenqurma islerin neticesinde sarayin mansardli dam ortuyunun yerine ikiqatli dam heykelli merkezi attikin yerine ise soganvari fronton qurasdirilmisdi Kadet Korpusunun ehtiyaclari ucun sarayin yeniden qurulmasi islerinde Ivan Starov Vasili Bajenov ve Yuri Felten kimi istedadli memarlar celb olunmusdu Hazirki zaman Binanin ilk elmi berpa olunmasi XIX esrin sonunda heyata kecirilmisdi Lakin sarayin yeniden ilkin gorunusu ugrunda aparilan esl restavrasiya isleri 1966 ci ilde A E Hessenin rehberliyi altinda yerine yetirilmisdi Gorulmus islerin coxuna baxmayaraq sarayda berpa isleri hele de davam edir Sarayin interyerleri icerisinde en cox Qozlu kabinet qebul otaqlarin mukemmel anfiladasi XVII esr spalerlerin saxlandigi Boyuk palata daha cox diqqeti celb edir Sovet dovrunde saray kompleksinde Engels adina Herbi Siyasi mekteb yerlesirdi 1966 ci ilde sarayin ilkin gorunusu qaytarmaq barede yeni qanun qebul edilmisdi Restavrasiya isleri 1981 ci ilde basa catmisdi Mensikov sarayi Dovlet Ermitajinin filialina cevrilmisdi O vaxtdan beri sarayda Pyotr dovrune aid rus senet ve medeniyyet tarixini ozunde eks etdiren muxtelif eksponatlar qorunub saxlanilir Hazirda Mensikov mulkunden yalniz saray gunumuze kimi saxlanilmisdi MemarligiInteryer Sarayin daxili bezek isleri bahali ve qabaqcil materiallardan hazirlanmisdi onlarin bezileri xaricden getirilmis qalani ise rus senetkarlari terefinden hazirlanmisdi Esas vestibulun senileri oz zerif gorunusu ve tenteneliyi ile ferqlenirdi Pyotrun zamaninda sarayin birinci mertebesinde muxtelif emalatxanalar ve bezi xidmeti otaqlar fealiyyet gosterirdi Ikinci mertebede knyaz ailesinin sexsi otaqlari yerlesirdi Debdebeli yataq ve yemek otaqlarindan elave sarayda tenteneli zallar qalereyalar ve anfiladalar yerlesirdi Sarayin otaqlari Sarayin daxili interyerleri murekkeb ve nefis uslubda hazirlanmisdi Fotoda Qoz kabineti tesvir edilmisdi Varnava yataq otagi Boyuk zal Sutunlu saray dehlizi Eksteryer Saray ozunde Pyotr barokko uslubunun bariz numunesi sayilir Binanin bas fasadi das kapitelli pilyastra ve attik ile effektli sekilde vurgulanmis kunc rizalitleri ise temteraqli fronton ve qizil suyuna cekilmis knyaz taci ve venzel naxislari ile bezedilmisdi Saray hundur hollandb uslublu cardaqli mansard ile tamamlanir Sarayin bas giris hissesine meharetli sekilde das ve ya mermeri teqlid eden taxta sutunlarla bezedilmis portike esas aksent vurulub Portik uzerinde her il Neva cayi ile gemilerle qonaq gelen insalari qarsilamaq ucun orkestr locia insa edilmisdi Iki mertebeli yan qanadlarin fligellerin tikintisinden sonra saray planda qapali dordbucaq formasinda salinir Xarici kecidlerVirtualnaya ekskursiya po Menshikovskomu dvorcu Fotografii Menshikovskogo dvorca 2007 03 19 at the Wayback Machine Panorama Menshikovskij dvorec na proekte Virtualnyj Sankt Peterburg 2014 07 19 at the Wayback MachineIstinadlar2014 02 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 06 Tarle Evgenij Viktorovich Severnaya vojna i shvedskoe nashestvie na Rossiyu Moskva Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR 1959 818 826 2009 02 18 tarixinde