Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maliyyə analizi — (maliyyə hesabatının təhlili, mühasibat təhlili və ya maliyyənin təhlili kimi də istinad edilir) biznesin, sub-biznesin və yaxud layihənin həyat qabiliyyətinin, sabitliyinin və gəlirliliyinin qiymətləndirilməsinə aiddir. Bu, maliyyə hesabatlarından və başqa hesabatlardan alınan məlumatlardan istifadə edən əmsallar və başqa metodlardan istifadə edərək hesabat hazırlayan mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilir. Adətən bu hesabatlar biznes qərarlarının qəbul edilməsində əsaslardan biri kimi yuxarı rəhbərliyə təqdim olunur. Maliyyə analizi müəssisənin aşağıdakıları edə biləcəyini müəyyən edə bilər:
- Əsas fəaliyyətinizi və yaxud fəaliyyətinizin bir hissəsini davam etdirmək və ya tam əksinə dayandırmaq;
- Öz məhsulunu hazırlamaq üçün müəyyən materiallar istehsal etmək və yaxud əldə etmək;
- Öz mallarınızın istehsalında müəyyən maşın və avadanlıqları əldə etmək və yaxud icarəyə vermək;
- Səhmləri buraxmaq və yaxud dövriyyə kapitalının artırılması üçün bank krediti haqqında danışıqlar aparmaq;
- İnvestisiya və yaxud kredit kapitalı ilə əlaqəli qərarlar qəbul etmək;
- Rəhbərliyə öz biznesinin həyata keçirilməsində müxtəlif alternativlər üzrə məlumatlı seçim etməyə imkan verən digər qərarlar qəbul etmək;
Şirkət səviyyəsində analiz
Maliyyə analitikləri tez-tez şirkətinin elementlərini aşağıdakı kimi qiymətləndirlər:
- Gəlirlilik – həm qısamüddətli, həm də uzunmüddətli perspektivdə gəlir əldə etmək və artımı saxlamaq qabiliyyətidir. Adətən, şirkətin gəlirlilik dərəcəsi şirkətin fəaliyyət nəticələri haqqında hesabat verən mənfəət və zərər hesabatına əsaslanır;
- Ödəmə qabiliyyəti – uzunmüddətli perspektivdə kreditorlar və başqa üçüncü şəxslər qarşısında öhdəliklərini ödəmək qabiliyyətidir;
- Likvidlik – təcili öhdəliklərin yerinə yetirilməsi zamanı müsbət pul axınını dəstəkləmək bacarığıdır;
- Stabillik – firmanın və yaxud şirkətin öz fəaliyyətini həyata keçirərkən əhəmiyyətli itkilərə məruz qalmadan, uzunmüddətli perspektivdə biznesdə qalmaq qabiliyyətidir. Şirkətin sabitliyinin qiymətləndirilməsi həm mənfəət və zərər hesabatının, həm də mühasibat balansının, həmçinin, başqa maliyyə və qeyri-maliyyə göstəricilərinin istifadəsini tələb edir.
Həm ikinci, həm də üçüncü verilmiş şərtlər mühasibat balansına əsaslanır ki, bu da müəyyən bir vaxtda biznesin maliyyə vəziyyətini göstərir.
Üsullar
Maliyyə analitikləri tez-tez maliyyə göstəricilərini (ödəmə qabiliyyəti, gəlirlilik, artım və s.) müqayisə edirlər:
- Keçmiş göstəricilər – eyni şirkət üçün tarixi dövrlər üçün (məsələn, son 5 il ərzində)
- Gələcək göstəricilər – Tarixi şəxsiyyətlərdən və müəyyən riyazi və statistik üsullardan, o cümlədən indiki və gələcək dəyərlərdən istifadə etmək yolu ilə,
bu ekstrapolyasiya üsulu maliyyə təhlilində səhvlərin əsas mənbəyidir, çünki keçmiş statistik məlumatlar gələcək perspektivlərin zəif proqnozlaşdırıcıları ola bilər.
- Müqayisəli göstəricilər – oxşar şirkətlər arasında müqayisə
Maliyyə əmsallarının müqayisəsi maliyyə analizinin aparılmasının yalnız bir üsuludur. Maliyyə analitikləri faiz analizindən də istifadə edə bilərlər ki, bu da bir sıra rəqəmlərin bir baza məbləğindən faizlə azaldılmasını nəzərdə tuturdu. Məsəl üçün, bir qrup maddələr xalis gəlirin faizi kimi ifadə edilə bilər. Müəyyən bir müddət ərzində eyni göstəricinin mütənasib dəyişiklikləri faizlə ifadə edildikdə, bunu horizontal analiz adlandırırlar.
Şaquli və yaxud ümumi ölçülü təhlil bəyanatdakı bütün maddələri bəzi əsas dəyərin faizi kimi "ümumi ölçüyə" endirir və bu da müxtəlif ölçülü digər şirkətlərlə müqayisə olunmağa kömək edir. Nəticə olaraq, mənfəət və zərər hesabatının bütün maddələri satışa bölünür və balansın bütün maddələri ümumi aktivlərə bölünür.
Digər bir üsul isə müqayisəli analizdir. Bu istiqamətləri müəyyən etmək üçün daha yaxşı bir yol təqdim edir. Müqayisəli təhlil eyni məlumatları iki və yaxud daha çox müddət ərzində təqdim edir və təhlilin rahatlığı üçün bir sıra təqdim olunur.
Nəzəri problemlər
Maliyyə əmsalları bir neçə nəzəri problemlərlə üzləşir:
- Onlar mütləq mənada şirkətin prespektivləri haqqında az danışırlar. Onların nisbi performansla əlaqəli fikirləri başqa dövrlər və yaxud oxşar şirkətlərdən istinad nöqtəsi tələb edir.
- Bir nisbət az əhəmiyyət kəsb edir. Göstəricilər kimi, əmsallar məntiqi olaraq ən azı iki yolla şərh edilə bilər. Bir şirkətin fəaliyyətinin daha tam bir şəklini çəkmək üçün bir neçə qarşılıqlı əmsalı birləşdirərək bu problemi qismən olsa da, aradan qaldırmaq mümkündür.
- Mövsümi amillər ilin sonuna olan dəyərlərin təmsilçisi olmasına mane ola bilər. Hesabat dövrünün əvvəlindən sonuna qədər hesablardakı qalıqlar dəyişdikcə əmsal dəyərləri təhrif oluna bilər. Mümkün olduqda belə hesablar üçün orta dəyərlər istifadə edin.
- Maliyyə əmsalları istifadə olunan mühasibat metodlarından daha obyektiv deyil. Mühasibat uçotu siyasətlərində və yaxud seçimlərində edilən dəyişikliklər kəskin şəkildə müxtəlif nisbət dəyərləri verə bilər.
İstinadlar
- Kieso, D. E., Weygandt, J. J., & Warfield, T. D. (2007). Intermediate Accounting (12th ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, p. 1320 ISBN
- Kieso, et al., 2007, p. 1320
- Ehrhardt, M., Brigham, E. (2008). Corporate Finance: A Focused Approach (3rd ed.). p. 131 ISBN
- Kieso, et al., 2007, p. 1319
- "Financial Ratios". 2017-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maliyye analizi maliyye hesabatinin tehlili muhasibat tehlili ve ya maliyyenin tehlili kimi de istinad edilir biznesin sub biznesin ve yaxud layihenin heyat qabiliyyetinin sabitliyinin ve gelirliliyinin qiymetlendirilmesine aiddir Bu maliyye hesabatlarindan ve basqa hesabatlardan alinan melumatlardan istifade eden emsallar ve basqa metodlardan istifade ederek hesabat hazirlayan mutexessisler terefinden heyata kecirilir Adeten bu hesabatlar biznes qerarlarinin qebul edilmesinde esaslardan biri kimi yuxari rehberliye teqdim olunur Maliyye analizi muessisenin asagidakilari ede bileceyini mueyyen ede biler Esas fealiyyetinizi ve yaxud fealiyyetinizin bir hissesini davam etdirmek ve ya tam eksine dayandirmaq Oz mehsulunu hazirlamaq ucun mueyyen materiallar istehsal etmek ve yaxud elde etmek Oz mallarinizin istehsalinda mueyyen masin ve avadanliqlari elde etmek ve yaxud icareye vermek Sehmleri buraxmaq ve yaxud dovriyye kapitalinin artirilmasi ucun bank krediti haqqinda danisiqlar aparmaq Investisiya ve yaxud kredit kapitali ile elaqeli qerarlar qebul etmek Rehberliye oz biznesinin heyata kecirilmesinde muxtelif alternativler uzre melumatli secim etmeye imkan veren diger qerarlar qebul etmek Sirket seviyyesinde analizMaliyye analitikleri tez tez sirketinin elementlerini asagidaki kimi qiymetlendirler Gelirlilik hem qisamuddetli hem de uzunmuddetli perspektivde gelir elde etmek ve artimi saxlamaq qabiliyyetidir Adeten sirketin gelirlilik derecesi sirketin fealiyyet neticeleri haqqinda hesabat veren menfeet ve zerer hesabatina esaslanir Odeme qabiliyyeti uzunmuddetli perspektivde kreditorlar ve basqa ucuncu sexsler qarsisinda ohdeliklerini odemek qabiliyyetidir Likvidlik tecili ohdeliklerin yerine yetirilmesi zamani musbet pul axinini desteklemek bacarigidir Stabillik firmanin ve yaxud sirketin oz fealiyyetini heyata kecirerken ehemiyyetli itkilere meruz qalmadan uzunmuddetli perspektivde biznesde qalmaq qabiliyyetidir Sirketin sabitliyinin qiymetlendirilmesi hem menfeet ve zerer hesabatinin hem de muhasibat balansinin hemcinin basqa maliyye ve qeyri maliyye gostericilerinin istifadesini teleb edir Hem ikinci hem de ucuncu verilmis sertler muhasibat balansina esaslanir ki bu da mueyyen bir vaxtda biznesin maliyye veziyyetini gosterir UsullarMaliyye analitikleri tez tez maliyye gostericilerini odeme qabiliyyeti gelirlilik artim ve s muqayise edirler Kecmis gostericiler eyni sirket ucun tarixi dovrler ucun meselen son 5 il erzinde Gelecek gostericiler Tarixi sexsiyyetlerden ve mueyyen riyazi ve statistik usullardan o cumleden indiki ve gelecek deyerlerden istifade etmek yolu ile bu ekstrapolyasiya usulu maliyye tehlilinde sehvlerin esas menbeyidir cunki kecmis statistik melumatlar gelecek perspektivlerin zeif proqnozlasdiricilari ola biler Muqayiseli gostericiler oxsar sirketler arasinda muqayise Maliyye emsallarinin muqayisesi maliyye analizinin aparilmasinin yalniz bir usuludur Maliyye analitikleri faiz analizinden de istifade ede bilerler ki bu da bir sira reqemlerin bir baza mebleginden faizle azaldilmasini nezerde tuturdu Mesel ucun bir qrup maddeler xalis gelirin faizi kimi ifade edile biler Mueyyen bir muddet erzinde eyni gostericinin mutenasib deyisiklikleri faizle ifade edildikde bunu horizontal analiz adlandirirlar Saquli ve yaxud umumi olculu tehlil beyanatdaki butun maddeleri bezi esas deyerin faizi kimi umumi olcuye endirir ve bu da muxtelif olculu diger sirketlerle muqayise olunmaga komek edir Netice olaraq menfeet ve zerer hesabatinin butun maddeleri satisa bolunur ve balansin butun maddeleri umumi aktivlere bolunur Diger bir usul ise muqayiseli analizdir Bu istiqametleri mueyyen etmek ucun daha yaxsi bir yol teqdim edir Muqayiseli tehlil eyni melumatlari iki ve yaxud daha cox muddet erzinde teqdim edir ve tehlilin rahatligi ucun bir sira teqdim olunur Nezeri problemlerMaliyye emsallari bir nece nezeri problemlerle uzlesir Onlar mutleq menada sirketin prespektivleri haqqinda az danisirlar Onlarin nisbi performansla elaqeli fikirleri basqa dovrler ve yaxud oxsar sirketlerden istinad noqtesi teleb edir Bir nisbet az ehemiyyet kesb edir Gostericiler kimi emsallar mentiqi olaraq en azi iki yolla serh edile biler Bir sirketin fealiyyetinin daha tam bir seklini cekmek ucun bir nece qarsiliqli emsali birlesdirerek bu problemi qismen olsa da aradan qaldirmaq mumkundur Movsumi amiller ilin sonuna olan deyerlerin temsilcisi olmasina mane ola biler Hesabat dovrunun evvelinden sonuna qeder hesablardaki qaliqlar deyisdikce emsal deyerleri tehrif oluna biler Mumkun olduqda bele hesablar ucun orta deyerler istifade edin Maliyye emsallari istifade olunan muhasibat metodlarindan daha obyektiv deyil Muhasibat ucotu siyasetlerinde ve yaxud secimlerinde edilen deyisiklikler keskin sekilde muxtelif nisbet deyerleri vere biler IstinadlarKieso D E Weygandt J J amp Warfield T D 2007 Intermediate Accounting 12th ed Hoboken NJ John Wiley amp Sons p 1320 ISBN 0 471 74955 9 Kieso et al 2007 p 1320 Ehrhardt M Brigham E 2008 Corporate Finance A Focused Approach 3rd ed p 131 ISBN 978 0 324 65568 1 Kieso et al 2007 p 1319 Financial Ratios 2017 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 07