Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maktan döyüşü — Filippin əraizində 28 aprel 1521-ci ildə baş vermiş döyüş. Hazırda Filippinə aid Maktan adasının hökmdarlarından biri Lapu-Lapu ilə İspaniya qoşunlarının komandanı Fernan Magellanın qoşunları arasında baş vermiş döyüşdə ikincisi öldürülmüşdür.
Döyüş öncəsi
16 mart 1521-ci ildə Fernan Magellan özünün dövrü aləm səyahəti zamanı Molukk adaları arasından İspaniyaya yol axtararkən üfüqdə hazırkı Samar adasını görür. Növbəti gün o silahdaşlarına Homonhon adası sahillərinə lövbər atmağı əmr edir. Magellan və onun komandasıə adada olan ilk avropalılar olmuşdur. Onun Kulambu və Siaqu hökmdarları ilə söhbəti uğurlu olur. Onlar Magellanı sebu adasına aparırlar. Burad isə adanın ali hökmdarı yaşayırdı. Magellan onu və həyat yoldaşını xristianlığı qəbul etməyə inandıra bilir. Xristianlığı qəbul etdikdən sonra hökmdar ispan kralı Filippin adını alır. Həyat yoldaşına iosə kralın anasının adı verilir. Magellan bu gedişdən razı qalır və hökmdara kiçik isa fiqurunu verir. Bundan sonra Humabon racası onun vassallığında olan bütün döyüşçülərə xristianlığı qəbul etməyi əmr edir. Üstəlik bu işdə Magellana köməkdə göstərir.
Sərkərdələrin böyük qismi hökmdara tabe olur. Ancaq Lapu-Lapu bu əmrə tabe olmure və mərkəzi hakimiyyəti tanımadığını bildirir. Humbon racası və Zulu datusu Magellana Maktan adasına getməyi və güç yolu ilə Lapu-Lapunu tabe etdirməyi məsləhət görür. Magerllan bunu şans olaraq görür və üsyan qaldırmış sərkərdəni özü ram etməyi düşünür.
Döyüş
Tarixçi Antonio Piqafettanın yazdıqlarına görə Magellan sözlərlə Lapu-Lapaunu fikirindən daşındırmağa çalışdsa da bir nəticə əldə olunmamışdır. Üstəlik sərkərdə tərəfindən aqresiyanın müşhisdə edilmədi onu fikirindən döndərmişdir. Səhərsi gün səhər saatlarında 28 apreldə Magellan lövbər salır. Əlverişsiz şərait səbəbindən odlu silahdan istifadə edə bilmir.
Lapu-Lapunun qoşunu təqribi olaraq 1500 nəfdərdən ibarət idi. Magellan onları qorxumaq məqsədi ilə Bulaya kəndindəki bir neçə evi yandırır. Anczaq bu addım adalıların qəzəbini dahada artırır. Bu anda aprolalılartın üzərinə xeyli sayda döyüşçü tökülür. Magellan ayağından qılınc zərbəsi alır. Lapu-Lapu döyüşü udur. Ancaq bir çoxları o cümlədən Antonio Piqafetta qayıqlarla qaça bilir. Antonio Piqafettanın sözlərinə görə 3 avropalıdan başqa bir necə xristianlığı qəbul etniş yerlidə öldürülür. .
Humabon və Zulu hökmdarları döyüşə girməmiş hər şeyi aralıdan izləmişlər. Piqafettanın sözlərinə görə Humabon Lapu-Luya Magelanın meyidi müqavilində çoxlu mal vəd etmişdir. Ancaq Lapu-Lapu meyidi qaytarmamışdır. Döyüşdən sonra hökmdar iştirakçılara bir şənlik təşkil edir. Sonucda isə Xuan Sebastian 1 gəmi ilə səyahəti başa vura bilmişdir.
Filippin tarixinə təsiri
Hazırda Lapu-Lapu Filippinin millli qəhrəmanı hesab edilir. Üstəli avropalı işğalçılara dirənən ilk şəxs olaraq tanınır. Ancaq onuda qeyd etmək lazımdır ki, o zaman Filippin vahid dövlət olmamışdır. Onun adına bier çox obyektlər adlandırılmışdır. Magellanın öldüyü yerdə məbəd vardır. Bu məbədin qarçısında isə Lapu-Lapuya abidə qoyulmuşdur.
İstinadlar
- "The Death of Magellan, 1521". www.eyewitnesstohistory.com. 2008-06-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-06.
Mənbə
- Reliving the Battle of Mactan
- Battle of Mactan: History and Myth
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maktan doyusu Filippin eraizinde 28 aprel 1521 ci ilde bas vermis doyus Hazirda Filippine aid Maktan adasinin hokmdarlarindan biri Lapu Lapu ile Ispaniya qosunlarinin komandani Fernan Magellanin qosunlari arasinda bas vermis doyusde ikincisi oldurulmusdur Lapu Lapu Fernan Magellani oldurerken Doyus oncesi16 mart 1521 ci ilde Fernan Magellan ozunun dovru alem seyaheti zamani Molukk adalari arasindan Ispaniyaya yol axtararken ufuqde hazirki Samar adasini gorur Novbeti gun o silahdaslarina Homonhon adasi sahillerine lovber atmagi emr edir Magellan ve onun komandasie adada olan ilk avropalilar olmusdur Onun Kulambu ve Siaqu hokmdarlari ile sohbeti ugurlu olur Onlar Magellani sebu adasina aparirlar Burad ise adanin ali hokmdari yasayirdi Magellan onu ve heyat yoldasini xristianligi qebul etmeye inandira bilir Xristianligi qebul etdikden sonra hokmdar ispan krali Filippin adini alir Heyat yoldasina iose kralin anasinin adi verilir Magellan bu gedisden razi qalir ve hokmdara kicik isa fiqurunu verir Bundan sonra Humabon racasi onun vassalliginda olan butun doyusculere xristianligi qebul etmeyi emr edir Ustelik bu isde Magellana komekde gosterir Serkerdelerin boyuk qismi hokmdara tabe olur Ancaq Lapu Lapu bu emre tabe olmure ve merkezi hakimiyyeti tanimadigini bildirir Humbon racasi ve Zulu datusu Magellana Maktan adasina getmeyi ve guc yolu ile Lapu Lapunu tabe etdirmeyi meslehet gorur Magerllan bunu sans olaraq gorur ve usyan qaldirmis serkerdeni ozu ram etmeyi dusunur DoyusTarixci Antonio Piqafettanin yazdiqlarina gore Magellan sozlerle Lapu Lapaunu fikirinden dasindirmaga calisdsa da bir netice elde olunmamisdir Ustelik serkerde terefinden aqresiyanin mushisde edilmedi onu fikirinden dondermisdir Sehersi gun seher saatlarinda 28 aprelde Magellan lovber salir Elverissiz serait sebebinden odlu silahdan istifade ede bilmir Lapu Lapunun qosunu teqribi olaraq 1500 nefderden ibaret idi Magellan onlari qorxumaq meqsedi ile Bulaya kendindeki bir nece evi yandirir Anczaq bu addim adalilarin qezebini dahada artirir Bu anda aprolalilartin uzerine xeyli sayda doyuscu tokulur Magellan ayagindan qilinc zerbesi alir Lapu Lapu doyusu udur Ancaq bir coxlari o cumleden Antonio Piqafetta qayiqlarla qaca bilir Antonio Piqafettanin sozlerine gore 3 avropalidan basqa bir nece xristianligi qebul etnis yerlide oldurulur Humabon ve Zulu hokmdarlari doyuse girmemis her seyi aralidan izlemisler Piqafettanin sozlerine gore Humabon Lapu Luya Magelanin meyidi muqavilinde coxlu mal ved etmisdir Ancaq Lapu Lapu meyidi qaytarmamisdir Doyusden sonra hokmdar istirakcilara bir senlik teskil edir Sonucda ise Xuan Sebastian 1 gemi ile seyaheti basa vura bilmisdir Filippin tarixine tesiriHazirda Lapu Lapu Filippinin millli qehremani hesab edilir Usteli avropali isgalcilara direnen ilk sexs olaraq taninir Ancaq onuda qeyd etmek lazimdir ki o zaman Filippin vahid dovlet olmamisdir Onun adina bier cox obyektler adlandirilmisdir Magellanin olduyu yerde mebed vardir Bu mebedin qarcisinda ise Lapu Lapuya abide qoyulmusdur Istinadlar The Death of Magellan 1521 www eyewitnesstohistory com 2008 06 07 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 06 MenbeReliving the Battle of Mactan Battle of Mactan History and Myth