Mahaçqala mayakı və ya Petrovski mayakı — Dağıstan Respublikasının paytaxtı Mahaçqalada fəaliyyət göstərən mayak. Mayak binası 1862-ci ildə istismara verilmişdir.
Mahaçqala mayakı | |
---|---|
![]() Mahaçqala mayakı | |
Ölkə | |
Su hövzəsi | Xəzər dənizi |
Yerləşir | Mahaçqala, Əmirxanov küçəsi, 20 ![]() |
Koordinatlar | HGYO |
Tikilmə tarixi | 1862 |
Tikinti materialı | daş |
Hündürlüyü | 27 m |
Diapazon | əsas: |
![]() | |
![]() |
Hazırda mayak Kirovski rayonu, Əmirxanova küçəsi, 20 ünvanında yerləşir. Mayakın binası şəhərin ən görməli binalarında sayılır. Bina Rusiya Federasiyası xalqlarının regional əhəmiyyətli mədəni irs obyekti olaraq qorunur.
}}</ref>
Tarixi
Xəzərdə mayakların inşasının təşəbbüskarı Qafqaz canişini Mixail Vorontsov olmuşdur.
Petrovski qalasındakı ilk mayak, 1852-ci ildə Tarkovskaya Gorada da, əfsanəyə görə, Rusiya imperatoru I Pyotrun Port-Petrovsk qalasının təməlinə ilk daşı qoyduğu yerdə inşa edilmişdir. Mayak əvvəlcə ağ bir qüllə idi. O, dəniz səviyyəsindən 75 metr yüksəklikdə yerləşirdi. Onun üzərində səkkiz lampanın işığını reflektorlar tərəfindən gücləndirilərək, işığın görünmə məsafəsini 18 milə çatdıran müxanizm qurulmuşdu.
Yeni qüllə
Şəhərin və limanın inkişafı ilə mayak şəhərin ən görkəmli və diqqət çəkən binası olmağı dayandırdı və 1866-cı ildə Xəzər Donanmasının Hidroqrafik hissəsinin nəzarəti altında yeni, daha uğurlu bir yerdə Anji-Arka dağında yenidən quruldu.
Yeni qüllənin hündürlüyü 27 metr (dəniz səthindən təxminən 80 metr yüksəklikdə), mayak işığının görünürlüyü 15 mil idi. 1895-ci ildə mayakın parlaqlığı artırıldı, mayak işığı daha yüksək yerdə quruldu. XX əsrin əvvəllərində mayak ilin istənilən vaxtında aydın görünən ağ fonda qırmızı zolaqlar ilə boyanmışdır. 1912-ci ildə kerosin brülörlərini yağ lampaları əvəz etdi və 1928-ci ildə asetilen işıqlandırma tətbiq edildi.
İkinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə mayak söndürüldü və yalnız 1944-cü ildə işə salındı. Mayak 1990-cı illərdə (iki ay ərzində) elektrik borcunu ödəmədiyi üçün söndürüldü.
XX əsrin sonunda bərbad vəziyyətdə olan bina yenidən təmir edildi. 2008-ci ildə mayakda 24 mil məsafəyə qədər görünən ağ yanıb-sönən işıq quraşdırıldı. Mayak tam avtomatlaşdırılmışdır və tək bir işçi — naviqasiya avadanlıqlarına kömək istehsal qrupunun rəhbəri tərəfindən idarə olunur. 2014-cü ildə mayakda avadanlıqlara texniki qulluq işləri aparılmış və modernləşdirilmiş işıq-optik qurğular quraşdırılmışdır.
İstinadlar
- "Махачкалинский (Петровский)" (rus). Маячник. Маяки России и мира | Фонд. 2019-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Радушная Махачкала". Страна.ру. 2019-10-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "18 достопримечательностей Махачкалы с фото и описаниями". 2019-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- "29 лучших достопримечательностей Махачкалы". 2019-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- "АО «Махачкалинский морской торговый порт» — История" (rus). 2019-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Петровский маяк в Махачкале, Махачкала". turizm.sputnik.ru. 2019-09-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Махачкалинский маяк". www.culture.ru. 2020-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Махачкалинский маяк – о мифах старейшего сооружения Дагестана". WelcomeDagestan.ru. Ваш путеводитель по Дагестану. 2013-11-30. 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Махачкалинский маяк: описание, фото, видео, экскурсии, как добраться". WelcomeDagestan.ru. Ваш путеводитель по Дагестану. 2017-12-11. 2020-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Специалисты гидрографической службы Каспийской флотилии модернизировали 5 световых маяков в российском секторе Каспия". Минобороны России. 25.09.2014. 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
Ədəbiyyat
- История моего города. Махачкала. Махачкала. 2017.
Xarici keçidlər
- "Махачкалинский маяк". Культура.РФ.
- "Махачкалинский маяк". Проджи. 25.09.2012.
- РГВК «Дагестан». "Махачкалинский маяк сегодня отмечает юбилей". YouTube. 25.04.2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahacqala mayaki ve ya Petrovski mayaki Dagistan Respublikasinin paytaxti Mahacqalada fealiyyet gosteren mayak Mayak binasi 1862 ci ilde istismara verilmisdir Mahacqala mayakiMahacqala mayakiOlke RusiyaSu hovzesi Xezer deniziYerlesir Mahacqala Emirxanov kucesi 20 DagistanKoordinatlar 42 59 07 sm e 47 29 56 s u H G Y OTikilme tarixi 1862Tikinti materiali dasHundurluyu 27 mDiapazon esas Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hazirda mayak Kirovski rayonu Emirxanova kucesi 20 unvaninda yerlesir Mayakin binasi seherin en gormeli binalarinda sayilir Bina Rusiya Federasiyasi xalqlarinin regional ehemiyyetli medeni irs obyekti olaraq qorunur lt ref gt TarixiXezerde mayaklarin insasinin tesebbuskari Qafqaz canisini Mixail Vorontsov olmusdur Petrovski qalasindaki ilk mayak 1852 ci ilde Tarkovskaya Gorada da efsaneye gore Rusiya imperatoru I Pyotrun Port Petrovsk qalasinin temeline ilk dasi qoydugu yerde insa edilmisdir Mayak evvelce ag bir qulle idi O deniz seviyyesinden 75 metr yukseklikde yerlesirdi Onun uzerinde sekkiz lampanin isigini reflektorlar terefinden guclendirilerek isigin gorunme mesafesini 18 mile catdiran muxanizm qurulmusdu Yeni qulleSeherin ve limanin inkisafi ile mayak seherin en gorkemli ve diqqet ceken binasi olmagi dayandirdi ve 1866 ci ilde Xezer Donanmasinin Hidroqrafik hissesinin nezareti altinda yeni daha ugurlu bir yerde Anji Arka daginda yeniden quruldu Yeni qullenin hundurluyu 27 metr deniz sethinden texminen 80 metr yukseklikde mayak isiginin gorunurluyu 15 mil idi 1895 ci ilde mayakin parlaqligi artirildi mayak isigi daha yuksek yerde quruldu XX esrin evvellerinde mayak ilin istenilen vaxtinda aydin gorunen ag fonda qirmizi zolaqlar ile boyanmisdir 1912 ci ilde kerosin brulorlerini yag lampalari evez etdi ve 1928 ci ilde asetilen isiqlandirma tetbiq edildi Suleyman Stalski Bulvarindaki Petrovski mayakinin sureti Ikinci Dunya muharibesinin baslamasi ile mayak sonduruldu ve yalniz 1944 cu ilde ise salindi Mayak 1990 ci illerde iki ay erzinde elektrik borcunu odemediyi ucun sonduruldu XX esrin sonunda berbad veziyyetde olan bina yeniden temir edildi 2008 ci ilde mayakda 24 mil mesafeye qeder gorunen ag yanib sonen isiq qurasdirildi Mayak tam avtomatlasdirilmisdir ve tek bir isci naviqasiya avadanliqlarina komek istehsal qrupunun rehberi terefinden idare olunur 2014 cu ilde mayakda avadanliqlara texniki qulluq isleri aparilmis ve modernlesdirilmis isiq optik qurgular qurasdirilmisdir Istinadlar Mahachkalinskij Petrovskij rus Mayachnik Mayaki Rossii i mira Fond 2019 09 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 Radushnaya Mahachkala Strana ru 2019 10 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 18 dostoprimechatelnostej Mahachkaly s foto i opisaniyami 2019 09 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 18 29 luchshih dostoprimechatelnostej Mahachkaly 2019 09 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 18 AO Mahachkalinskij morskoj torgovyj port Istoriya rus 2019 09 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 Petrovskij mayak v Mahachkale Mahachkala turizm sputnik ru 2019 09 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 Mahachkalinskij mayak www culture ru 2020 06 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 Mahachkalinskij mayak o mifah starejshego sooruzheniya Dagestana WelcomeDagestan ru Vash putevoditel po Dagestanu 2013 11 30 2021 10 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 Mahachkalinskij mayak opisanie foto video ekskursii kak dobratsya WelcomeDagestan ru Vash putevoditel po Dagestanu 2017 12 11 2020 09 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 20 Specialisty gidrograficheskoj sluzhby Kaspijskoj flotilii modernizirovali 5 svetovyh mayakov v rossijskom sektore Kaspiya Minoborony Rossii 25 09 2014 2021 10 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 18 EdebiyyatIstoriya moego goroda Mahachkala Mahachkala 2017 Xarici kecidler Mahachkalinskij mayak Kultura RF Mahachkalinskij mayak Prodzhi 25 09 2012 RGVK Dagestan Mahachkalinskij mayak segodnya otmechaet yubilej YouTube 25 04 2016