Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mərmər cürə (lat. Marmaronetta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
| Mərmər cürə | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Dəstəüstü: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Mərmər cürə | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Kateqoriya və statusu
(III-VU). Həssas, sayı azalmaqda olan növdür.
Qısa təsviri
Bədəninin ümumi rəngi bozdur, üzərində açıq rəngli dəyirmi ləkələr və naxışlar vardır. Erkəyin başında kəkil var.
Yayılması
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda Kür-Araz və Lənkəran ovalıqlarının su hövzələrində, Xəzərin sahillərində, Araz dəryaçasında məskunlaşır. Ağgöldə və Sarısuda yuvalayır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Qamış və qarğılıqlarla zəngin olan subasarlar və göllərdə yaşayır. Alxovka, Cil, Kələdəhnə, Qarasu, Şilyan, Sor-Sor və digər göllərin qurudulması nəticəsində yaşayış yerləri kəskin azalıb. Gündüz fəal olur. Azərbaycanda yuvalayan, ötüb keçən və qeyri–müntəzəm qışlayan populyasiyaları var. Həşərat sürfələri, molyusk, bitki toxumları və vegetativ hissələri ilə qidalanır. Aprelin ortalarında cütlərə ayrılırlar. Xırda adalarda və qarğı topaları arasında, su keçidləri çox olan dayaz yerlərdə yuva tikir. 7-12 yumurta verir.
Sayı
Azərbaycanda əsas qışlaq yerləri Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, yuvalama yerləri isə Ağgöl Milli Parkıdır. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda qışda 2004-cü ildə 680, 2005-ci ildə 420, 2006-cı ildə 200 fərdi qeyd edilmişdir. Reproduksiya dövründə Ağgöldə 1961-1964-cü illərdə hər il 50-60, 1998-ci ildə 45, 2005-ci ildə 10 cütü qeyd edilib. Digər su hövzələrində həm qışda, həm də reproduksiya dövründə tək-tək hallarda rast gəlinir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Reproduksiya dövründə yayıldığı hövzələrdə suyun səviyyəsi aşağı düşür və ördəyə zərər verir. Yuva yerlərinə çaqqal, tülkü və s. yırtıcılar asanlıqla daxil olaraq yuvaları dağıdır.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağan edilib. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan və Ağgöl Milli Parkları, su-bataqlıq sahələrində yasaqlıqlar sayına müsbət təsir edir. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, Azərbaycanın və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qırmızı kitablarına, Bern, Bonn, Ramsar konvensiyalarınavə AEWA sazişinə daxil edilib.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Yenikənd subasarına və Sarısu gölünə qoruq statusunun verilməsi, növün qorunmasının geniş təbliği vacibdir.
İstinadlar
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- World Bird List (ing.): IOC World Bird List. 6.4 IOU, 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mermer cure lat Marmaronetta heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin qazkimiler destesinin ordekler fesilesine aid heyvan cinsi Mermer cureElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Desteustu Klad Klad Deste QazkimilerYarimdeste Fesileustu Fesile OrdeklerYarimfesile Esl ordeklerCins Mermer cureBeynelxalq elmi adiMarmaronetta Sekil axtarisiITIS 553505NCBI 75874EOL 45513545FW 369508Kateqoriya ve statusu III VU Hessas sayi azalmaqda olan novdur Qisa tesviriBedeninin umumi rengi bozdur uzerinde aciq rengli deyirmi lekeler ve naxislar vardir Erkeyin basinda kekil var YayilmasiAvropa ve Asiyada yayilib Azerbaycanda Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlarinin su hovzelerinde Xezerin sahillerinde Araz deryacasinda meskunlasir Aggolde ve Sarisuda yuvalayir Yasayis yeri ve heyat terziQamis ve qargiliqlarla zengin olan subasarlar ve gollerde yasayir Alxovka Cil Keledehne Qarasu Silyan Sor Sor ve diger gollerin qurudulmasi neticesinde yasayis yerleri keskin azalib Gunduz feal olur Azerbaycanda yuvalayan otub kecen ve qeyri muntezem qislayan populyasiyalari var Heserat surfeleri molyusk bitki toxumlari ve vegetativ hisseleri ile qidalanir Aprelin ortalarinda cutlere ayrilirlar Xirda adalarda ve qargi topalari arasinda su kecidleri cox olan dayaz yerlerde yuva tikir 7 12 yumurta verir SayiAzerbaycanda esas qislaq yerleri Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu yuvalama yerleri ise Aggol Milli Parkidir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda qisda 2004 cu ilde 680 2005 ci ilde 420 2006 ci ilde 200 ferdi qeyd edilmisdir Reproduksiya dovrunde Aggolde 1961 1964 cu illerde her il 50 60 1998 ci ilde 45 2005 ci ilde 10 cutu qeyd edilib Diger su hovzelerinde hem qisda hem de reproduksiya dovrunde tek tek hallarda rast gelinir Azerbaycan poct markasi 2013Mehdudlasdirici amillerReproduksiya dovrunde yayildigi hovzelerde suyun seviyyesi asagi dusur ve ordeye zerer verir Yuva yerlerine caqqal tulku ve s yirticilar asanliqla daxil olaraq yuvalari dagidir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi qadagan edilib Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu Sirvan ve Aggol Milli Parklari su bataqliq sahelerinde yasaqliqlar sayina musbet tesir edir Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin Qirmizi Siyahisina Azerbaycanin ve Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi kitablarina Bern Bonn Ramsar konvensiyalarinave AEWA sazisine daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerYenikend subasarina ve Sarisu golune qoruq statusunun verilmesi novun qorunmasinin genis tebligi vacibdir IstinadlarIOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 World Bird List ing IOC World Bird List 6 4 IOU 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 4Hemcinin bax