Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Məhkəmədənkənar qətl — hüquqi orqanın və ya məhkəmənin icazəsi olmadan verilmiş fiziki cəzaya verilən ad. Ümumiyyətlə, onu təhlükəli dağıdıcı təsirdən xilas olmaq istəyən dövlət orqanı həyata keçirə bilər. Məhkəmədənkənar qətl anlayışının bir izahı budur ki, hökumətlər lazım gəldikdə tətbiq etməli olduqları öz qanunlarına əməl edə bilməzlər. Qeyri-hökumət və ya qeyri-dövlət elementləri də müxtəlif üsullarla məhkəmədənkənar qətlə müraciət edə bilər, lakin ümumiyyətlə bu hərəkətlər sui-qəsd və qətl kimi təsnif edilir.
Bütün dünyada ölüm hökmü tədricən ləğv edilsə də, hökumətin idarəçilik qabiliyyətini təhdid edən şəxslər və ya qruplar (nisbətən sakit vaxtlarda hətta bəzən sadəcə "arzuolunmaz" şəxslər) bəzi rejimlər və onların tərəfdarları tərəfindən məhkəmədənkənar qətlə məruz qala bilərlər. Xalq üsyanına səbəb olmamaq və dövlətin beynəlxalq tənqidini utandırmamaq üçün bu cür qətllər, adətən, bacarıqlı dövlət məxfi təşkilatları tərəfindən çox tez həyata keçirilir.
Məhkəmədənkənar qətl, ölüm dəstələrindən istifadə edən totalitar və digər zülm rejimlərinin tipik elementi kimi təsvir edilsə də, demokratik ölkələrin də bəzi hallarda məhkəməsiz edamdan istifadə etdiyi müşahidə edilmişdir. Bəzi hallarda məhkəmədənkənar qətllər dövlətin hər hansı bir orqanı və bu orqanın üzvləri tərəfindən əvvəlcədən planlaşdırılmış və məxfi şəkildə həyata keçirilir və dövlətin digər sektorlarına belə məlumat verilmir. Dövlətin digər sektorları situasiyadan asılı olaraq bəzən susur və bu cür məhkəməsiz qətlləri təsdiqləyə, bəzən də birbaşa onlara qarşı çıxa bilər.
Mühakimə olmadan qətllər daha çox müharibə, təbii fəlakət, sosial çöküş və ya qurulmuş cinayət ədaləti sistemi olmadığı zaman baş verə bilər. Belə ekstremal hallarda polis və ya hərbi qüvvələr iğtişaşlarda, talanlarda və ya zorakılıqda iştirak edənləri, xüsusən cinayət başında yaxalandıqda yerində edam etmək səlahiyyətinə malik ola bilər.
Məhkəmədənkənat qətl qurbanı olduğu düşünülən insanlar bir daha görünməyəcək şəkildə yoxa çıxa bilər. Onların başına gələnlər naməlumdur və heç vaxt tam açıqlana bilməz.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Mehkemedenkenar qetl huquqi orqanin ve ya mehkemenin icazesi olmadan verilmis fiziki cezaya verilen ad Umumiyyetle onu tehlukeli dagidici tesirden xilas olmaq isteyen dovlet orqani heyata kecire biler Mehkemedenkenar qetl anlayisinin bir izahi budur ki hokumetler lazim geldikde tetbiq etmeli olduqlari oz qanunlarina emel ede bilmezler Qeyri hokumet ve ya qeyri dovlet elementleri de muxtelif usullarla mehkemedenkenar qetle muraciet ede biler lakin umumiyyetle bu hereketler sui qesd ve qetl kimi tesnif edilir Butun dunyada olum hokmu tedricen legv edilse de hokumetin idarecilik qabiliyyetini tehdid eden sexsler ve ya qruplar nisbeten sakit vaxtlarda hetta bezen sadece arzuolunmaz sexsler bezi rejimler ve onlarin terefdarlari terefinden mehkemedenkenar qetle meruz qala bilerler Xalq usyanina sebeb olmamaq ve dovletin beynelxalq tenqidini utandirmamaq ucun bu cur qetller adeten bacariqli dovlet mexfi teskilatlari terefinden cox tez heyata kecirilir Mehkemedenkenar qetl olum destelerinden istifade eden totalitar ve diger zulm rejimlerinin tipik elementi kimi tesvir edilse de demokratik olkelerin de bezi hallarda mehkemesiz edamdan istifade etdiyi musahide edilmisdir Bezi hallarda mehkemedenkenar qetller dovletin her hansi bir orqani ve bu orqanin uzvleri terefinden evvelceden planlasdirilmis ve mexfi sekilde heyata kecirilir ve dovletin diger sektorlarina bele melumat verilmir Dovletin diger sektorlari situasiyadan asili olaraq bezen susur ve bu cur mehkemesiz qetlleri tesdiqleye bezen de birbasa onlara qarsi cixa biler Muhakime olmadan qetller daha cox muharibe tebii felaket sosial cokus ve ya qurulmus cinayet edaleti sistemi olmadigi zaman bas vere biler Bele ekstremal hallarda polis ve ya herbi quvveler igtisaslarda talanlarda ve ya zorakiliqda istirak edenleri xususen cinayet basinda yaxalandiqda yerinde edam etmek selahiyyetine malik ola biler Mehkemedenkenat qetl qurbani oldugu dusunulen insanlar bir daha gorunmeyecek sekilde yoxa cixa biler Onlarin basina gelenler namelumdur ve hec vaxt tam aciqlana bilmez