Məhəmməd iqbal Urduca محمد اقبال Hindcə म हम मद इक ब ल 9 noyabr 1877 Sialkot Pəncab d Britaniya Hindistanı 21 aprel 1938

Məhəmməd İqbal (Urduca: محمد اقبال, Hindcə: मुहम्मद इक़बाल; 9 noyabr 1877^[…], Sialkot, Pəncab^[d], Britaniya Hindistanı – 21 aprel 1938^[…], Lahor, Pəncab^[d], Britaniya Hindistanı) — Pakistan şairi, filosofu, siyasətçisi.

Məhəmməd İqbal
urdu علامه محمد اقبال‎

Doğum tarixi	9 noyabr 1877(1877-11-09)^[…]
Doğum yeri	Sialkot, Pəncab^[d], Britaniya Hindistanı
Vəfat tarixi	21 aprel 1938(1938-04-21)^[…](60 yaşında)
Vəfat yeri	Lahor, Pəncab^[d], Britaniya Hindistanı
Təhsili	Kembric Universiteti (1905–1907), Triniti Kolleci (1905–1908), Münhen Lüdviq-Maksimilian Universiteti (1907–1907), Heydelberq Universiteti
Fəaliyyəti	filosof, yazıçı, şair, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, siyasətçi, vəkil
Əsərlərinin dili	fars dili
Mükafatları

allamaiqbal.com
Məhəmməd İqbal Vikimənbədə
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Məhəmməd İqbal 1873-cü ildə Pəncab əyalətinin Siyalkut kəndində sufi ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini dini elmlər və Qurani Kərim üzrə almışdır. Mədrəsə təhsilini bitirdikdən sonra , ərəb və fars dili müəlliminin məsləhətilə müsəlman xalqlarının ədəbiyyatına maraq göstərən Iqbal Lahurda ali təhsilini başa vurduqdan sonra Şərq dilləri fakültəsində müəllim işləmişdir.

Məhəmməd İqbalın ilk şerlərinin dərci də bu illərə təsadüf edir. 1905-ci ildə Fəlsəfə və iqtisadiyyat fakültəsini bitirən Iqbal Londonda yaşadığı 3 il ərzində ərəb dili və ədəbiyyatı fakültəsində müəllim işləməklə yanaşı, Londonda böyük əks-sədaya səbəb olan bir sıra konfranslar təşkil etmişdi. Burada olduğu müddətdə hüquq təhsilini də başa vuraraq prokururluq diplomunu aldıqdan sonra Almaniyanın Münhen şəhərinə gedən Məhəmməd Iqbal fəlsəfə üzrə doktorantura pilləsini də tamamlamışdı.

1908-ci ildə Hindistana gedən və orada böyük heyranlıq və coşğu ilə qarşılanan Məhəmməd İqbal ölkənin siyasi həyatında fəal iştirak etmiş və xalqını bu məsələdə maariflənməsi və istiqamətlənməsi yolunda böyük işlər görmüşdür. Onun bu məsələdə şüarı " Siyasət – çalışmaq , izzət və şərəfə dəvətdir." idi.

Məhəmməd İqbalın " Müsəlman hind mücahidləri " təxəllüsü ilə yazdığı şerləri Hindistandakı müsəlmanların ingilis müstəmləkəçilərinə qarşı mübarizəsinə təkan vermiş, Pakistanın müstəqil bir dövlət halına gəlməsinə dolayı olaraq stimul olmuşdur. Onun bu sahədə M. Akif Ərsoya bənzədilməsi də təsadüfi deyildir. Məhəmməd İqbal uzun sürən xəstəlik nəticəsində 1938-ci il aprel ayının 21-də vəfat eтmişdir.

Əsərləri

Farsca

(fars. اسرار خودی‎, "Öz Əsrarı", 1915)
(fars. رموز بیخودی‎, "Fədakarlıq Rümuzu", 1918)
(fars. پیام مشرق‎, "Şərqdən Xəbər", 1924)
(fars. زبور عجم‎, 1927)
(fars. جاویدنامه‎, 1932)
(fars. پس چه باید کرد ای اقوام شرق‎, 1936)
(fars. ارمغان حجاز‎, 1938)

Urduca

(urdu بان٘گ دَرا, 1924)
(urdu بال جبریل, "Cəbrayılın Qanadı", 1935)
(urdu ضرب کلیم, 1936)

Mənbə

Аникеев Н. П. Выдающийся мыслитель и поэт Мухаммад Икбал. — М., 1959.
Мусульманские течения в общественной мысли Индии и Пакистана. — М., 1963, гл. 7.
Пригарина Н. И. Поэзия Мухаммада Икбала (1900–1924 гг.). — М., 1972.
Пригарина Н. И. Поэтика творчества Мухаммада Икбала. — М., 1978
Творчество Мухаммада Икбала. Отв. ред. Пригарина Н. И. — М., 1982

İstinadlar

McDonough S. D. Sir Muhammad Iqbal // Encyclopædia Britannica (ing.).
Muhammad Iqbal // Babelio (fr.). 2007.
Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

Xarici keçidlər

[_96b72aad286feff6-1] McDonough S. D. Sir Muhammad Iqbal // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_dc1b1465388c73c7-2] Muhammad Iqbal // Babelio (fr.). 2007.

[_7c4a5fee5896791d-3] Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.