Məcid Qafuri (azərb. Məcid Nurqəni oğlu Qafuri) — yazıçı, Başqırdıstanın Xalq şairi.
Məcid Qafuri | |
---|---|
azərb. Məcid Nurqəni oğlu Qafuri | |
| |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Yelem-Karan, Başqırdıstan |
Vəfat tarixi | (54 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Atası | Nurqəni |
Təhsili | "Qaliyyə" mədrəsəsi |
Fəaliyyəti | şair, folklorşünas, dramaturq |
Əsərlərinin dili | Tatar dili |
Janrlar | şeir |
İlk əsəri | "İşanın şagirdlərinə" |
Mükafatları | Başqırdıstanın Xalq şairi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Məcid Qafuri 1 avqust 1880-ci ildə Başqırdıstanın Yelem-Karan kəndində ziyalı ailəsində doğulub. İlk olaraq atasının açdığı molla məktəbində dərsə gedir, ərəb dilini öyrənir. Həmçinin atasının sayəsində xalq yaradıcılığı ilə tanış olur. Sonra Məcid Üteş kəndindəki məktəbdə təhsilini davam etdirir.
1898-ci ildə sənədlərini Orenburq vilayətinin Troitsk şəhərində fəaliyyət göstərən və dünyəvi elmlərin tədris olunduğu Zeynulla İşanın mədrəsəsinə verir.
1904-cü ildə Kazana gəlir, tatar alimi və maarifçisi Qəyyum Nəsirovla, başqırd yazıçısı Məhəmməd Səlim Umudbayev və Abdulla Tukayla tanış olur. 1906-cı ildə Ufaya gedir. “Qaliyyə” mədrəsəsində təhsilini davam etdirir.
1934-cü il oktyabrın 28-də Məcid Qafurinin ürəyi dayanır.
Xatirəsi
Ömrünün son illərini yaşadığı mənzili muzeyə çevrilir. Başqırdıstanda bir çox elm və mədəniyyət mərkəzinə, o cümlədən, Rusiya Elmlər Akademiyası Ufa filialının Dil, Ədəbiyyat və Tarix İnstitutuna, doğulub böyüdüyü rayona ədibin adı verilmişdir.
Yaradıcılığı
İlk qələm təcrübəsi olan “İşanın şagirdlərinə” adlı şeirini 1902-ci ildə yazmışdır.
“Dilənçiliklə keçən ömür” adlı ilk hekayəsini yazır.
Ufada “Sibir dəmir yolu və ya millətin vəziyyəti”, “Dilənçiliklə keçən ömür” adlı kitablarını çap etdirir. Eyni zamanda didaktik şeirlər yazır. 1905-1907-ci illərdə Rusiyada yaranmış qarışıqlıqdan vəcdə gəlir. Hökumətin yeritdiyi siyasəti kəskin tənqid edir. Şair “Zamanı gəldi”, “İki quş”, “Müstəqilliyin əhəmiyyəti”, “Dəyişim”, “Qıtlıq ili və ya satılan qız” hekayəsində kəskin və üsyançı fikirlər irəli sürür.
1924-cü ildə tatarca nəşr olunan “Yeni kənd” qəzetində işə düzəlir. Böyük ruh yüksəkliyi ilə yazıb-yaradır. “Qızıl ulduz” dramını qələmə alır. “İşçi” poemasının əsasında tamaşa hazırlanır. Əsər Kazanda Tatar Akademik Teatrında uğurla səhnəyə qoyulur. Məcid Qafuri bir çox başqırd xalq qəhrəmanlıq dastanlarını, nağılları və digər folklor nümunələrini toplayır.
İstinadlar
- Savalan Fərəcov. Qardaş xalqların ədəbiyyat tarixindən: Məcid Qafuri 2023-08-03 at the Wayback Machine — "Mədəniyyət", 31-10-2014
Xarici keçidlər
- Кильмухаметов Т. А. Гафури Мажит // Башкирская энциклопедия. — Уфа: ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2013. — .
- Кунафин Г. С. Творчество, прошедшее испытание временем (125 лет со дня рождения народного поэта Башкортостана Мажита Гафури) // Ватандаш. — 2005. — № 8. — С. 161—175. — ISSN 1683-3554.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mecid Qafuri azerb Mecid Nurqeni oglu Qafuri yazici Basqirdistanin Xalq sairi Mecid Qafuriazerb Mecid Nurqeni oglu Qafuri Mecid QafuriDogum tarixi 1 avqust 1880Dogum yeri Yelem Karan BasqirdistanVefat tarixi 28 oktyabr 1934 54 yasinda Vefat yeri Ufa Basqird MSSR RSFSR SSRIAtasi NurqeniTehsili Qaliyye medresesiFealiyyeti sair folklorsunas dramaturqEserlerinin dili Tatar diliJanrlar seirIlk eseri Isanin sagirdlerine Mukafatlari Basqirdistanin Xalq sairi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMecid Qafuri 1 avqust 1880 ci ilde Basqirdistanin Yelem Karan kendinde ziyali ailesinde dogulub Ilk olaraq atasinin acdigi molla mektebinde derse gedir ereb dilini oyrenir Hemcinin atasinin sayesinde xalq yaradiciligi ile tanis olur Sonra Mecid Utes kendindeki mektebde tehsilini davam etdirir 1898 ci ilde senedlerini Orenburq vilayetinin Troitsk seherinde fealiyyet gosteren ve dunyevi elmlerin tedris olundugu Zeynulla Isanin medresesine verir 1904 cu ilde Kazana gelir tatar alimi ve maarifcisi Qeyyum Nesirovla basqird yazicisi Mehemmed Selim Umudbayev ve Abdulla Tukayla tanis olur 1906 ci ilde Ufaya gedir Qaliyye medresesinde tehsilini davam etdirir 1934 cu il oktyabrin 28 de Mecid Qafurinin ureyi dayanir XatiresiMecid Qafurinin ev muzeyi Omrunun son illerini yasadigi menzili muzeye cevrilir Basqirdistanda bir cox elm ve medeniyyet merkezine o cumleden Rusiya Elmler Akademiyasi Ufa filialinin Dil Edebiyyat ve Tarix Institutuna dogulub boyuduyu rayona edibin adi verilmisdir YaradiciligiIlk qelem tecrubesi olan Isanin sagirdlerine adli seirini 1902 ci ilde yazmisdir Dilencilikle kecen omur adli ilk hekayesini yazir Ufada Sibir demir yolu ve ya milletin veziyyeti Dilencilikle kecen omur adli kitablarini cap etdirir Eyni zamanda didaktik seirler yazir 1905 1907 ci illerde Rusiyada yaranmis qarisiqliqdan vecde gelir Hokumetin yeritdiyi siyaseti keskin tenqid edir Sair Zamani geldi Iki qus Musteqilliyin ehemiyyeti Deyisim Qitliq ili ve ya satilan qiz hekayesinde keskin ve usyanci fikirler ireli surur 1924 cu ilde tatarca nesr olunan Yeni kend qezetinde ise duzelir Boyuk ruh yuksekliyi ile yazib yaradir Qizil ulduz dramini qeleme alir Isci poemasinin esasinda tamasa hazirlanir Eser Kazanda Tatar Akademik Teatrinda ugurla sehneye qoyulur Mecid Qafuri bir cox basqird xalq qehremanliq dastanlarini nagillari ve diger folklor numunelerini toplayir IstinadlarSavalan Ferecov Qardas xalqlarin edebiyyat tarixinden Mecid Qafuri 2023 08 03 at the Wayback Machine Medeniyyet 31 10 2014Xarici kecidlerVikianbarda Mecid Qafuri ile elaqeli mediafayllar var Kilmuhametov T A Gafuri Mazhit Bashkirskaya enciklopediya Ufa GAUN Bashkirskaya enciklopediya 2013 ISBN 978 5 88185 306 8 Kunafin G S Tvorchestvo proshedshee ispytanie vremenem 125 let so dnya rozhdeniya narodnogo poeta Bashkortostana Mazhita Gafuri Vatandash 2005 8 S 161 175 ISSN 1683 3554