Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lokkerbi faciəsi və ya Pan Am Hava yolları reys 123 (ing. Lockerbie bombing or Pan Am Flight 103) - 1988-ci ilin 21 dekabr tarixində, çərşənbə günü , Londonun, Hitrou Hava Limanından Nyu-Yorkun, Con Kennedi adına hava limanına doğru hərəkət edən məxsus Boeing 747-121 tipli təyyarənin səmada partladılması nəticəsində baş vermiş terror aktı. Hadisə nəticəsində təyyarədə olan 243 sərnişin və 16 heyət üzvü həlak olmuşdur. Qəzanın Şotlandiyanın 4 min əhalisi olan Lokkerbi şəhərciyi üzərində baş verməsi, qəsəbədə yaşayan 11 sakinin də ölümünə səbəb olmuşdur.
| Lokkerbi faciəsi Pan Am Hava yolları reys 123 | |
|---|---|
 Facidənə sonra təyyarənin qalıqları | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tarix | |
| Qəza növü | Bombalama |
| Yer | Lokkerbi, Şotlandiya |
| Koordinatlar | |
| Ölkə | |
| Sərnişin sayı | 243 |
| Komanda | 16 |
| Ölü sayı | 270 (11 nəfər Lokerbi sakini) |
| Təyyarə | |
| Təyyarə modeli | Boeing 747-121 |
| Havayolu şirkəti | Pan Am Hava yolları |
| Qalxma yeri | Hitrou Hava Limanı (London) |
| İstiqamət | Con Kennedi adına hava limanı |
| Uçuş nömrəsi | 123 |
| Qeydiyyat nömrəsi | N739PA |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şotland polisi və Federal Təhqiqat Bürosu əməkdaşları tərəfindən üç il ərzində müştərək aparılan araşdırmalardan sonra 1991-ci ilin noyabr ayında hadisəni törətməkdə şübhəli bilinən iki Liviya vətəndaşı haqqında həbs qərarı çıxarılmışdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının sanksiya və təziqlərindən sonra dönəmin Liviya lideri Muəmmər Qəddafi özünə yaxınlığını ilə tanınan, terror aktını törətməkdə şübhəli bilinən iki adamının mühakimə olunması üçün 1999-cu ildə Hollandiyaya ekstradisiya olunmasına razılıq vermişdir.
2001-ci ildə Liviya xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşı Əbdülbaset əl-Məgrahi Lokkerbi faciəsindəki roluna görə həbs edildi. 2009-cu ildə prostat xərçəngi diaqnozu qoyulan Əbdülbaset xəstəliyi səbəbindən azad edildi və məhkəmənin qərarı ilə yeganə təqsirli bilinən şəxs kimi 2012-ci ilin may ayında vəfat etdi.
Qəddafi 2003-cü ildə verdiyi açıqlamasında Lokkerbi faciəsinə görə məsuliyyəti ölkəsinin daşıdığını bildirmiş və faciə qurbanlarının yaxınlarına təzminat ödəmişdir. Qəddafi açıqlamasında təyyarənin partladılması kimi bir göstərişin ondan xəbərsiz alındığını və özünün belə bir göstəriş vermədiyini bildirmişdir.
2011-ci ildə baş verən Liviya vətəndaş müharibəsi zamanı Qəddafi hökumətində çalışmış keçmiş məmur açıqlamasında Pan Am Hava yolları reys 123-ün Muəmmər Qəddafinin nəzarəti və göstərişləri altında partladılığını bildirmişdir. Hətta bu gün belə təyyarənin kim tərəfindən, hansı məqsədlə partladılması ilə bağlı müxtəlif fikirlər mövcuddur və hələ də dəqiq aşkar olunmamışdır.
1992-ci ilin 22 dekabr tarixində Liviya Hava yollarına məxsus Boeing 727-200 tipli təyyarənin Benqazi-Tripoli daxili xətt reysin icra edərkən havada MiQ-23 qırıcısı ilə toqquşması ilə nəticələnən qəza da Lokkerbi faciəsi ilə əlaqələndirilir. Həmin hadisə nəticəsində 147 nəfər sərnişin və 10 heyət üzvü olmaqla, ümumilikdə 157 nəfər həlak olmuşdur. Hadisədən 20 il sonra ortaya çıxan iddialara görə Liviya Hava yolları reys 1103 beynəlxalq ictimaiyyətin ölkə üzərində olan təziqinin azaldılması üçün qəsdən partladılmışdır.
İstinadlar
- . panamair.org. 2007. 26 March 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 June 2008.
- "Colonel Gaddafi 'ordered Lockerbie bombing". BBC NEWS. 23 February 2011. 30 December 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lokkerbi faciesi ve ya Pan Am Hava yollari reys 123 ing Lockerbie bombing or Pan Am Flight 103 1988 ci ilin 21 dekabr tarixinde cersenbe gunu Londonun Hitrou Hava Limanindan Nyu Yorkun Con Kennedi adina hava limanina dogru hereket eden mexsus Boeing 747 121 tipli teyyarenin semada partladilmasi neticesinde bas vermis terror akti Hadise neticesinde teyyarede olan 243 sernisin ve 16 heyet uzvu helak olmusdur Qezanin Sotlandiyanin 4 min ehalisi olan Lokkerbi seherciyi uzerinde bas vermesi qesebede yasayan 11 sakinin de olumune sebeb olmusdur Lokkerbi faciesi Pan Am Hava yollari reys 123Facidene sonra teyyarenin qaliqlariUmumi melumatlarTarix 1988 21 dekabrQeza novu BombalamaYer Lokkerbi SotlandiyaKoordinatlar 55 06 56 sm e 003 21 31 q u Olke Birlesmis KralliqSernisin sayi 243Komanda 16Olu sayi 270 11 nefer Lokerbi sakini TeyyareTeyyare modeli Boeing 747 121Havayolu sirketi Pan Am Hava yollariQalxma yeri Hitrou Hava Limani London Istiqamet Con Kennedi adina hava limaniUcus nomresi 123Qeydiyyat nomresi N739PA Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sotland polisi ve Federal Tehqiqat Burosu emekdaslari terefinden uc il erzinde musterek aparilan arasdirmalardan sonra 1991 ci ilin noyabr ayinda hadiseni toretmekde subheli bilinen iki Liviya vetendasi haqqinda hebs qerari cixarilmisdir Birlesmis Milletler Teskilatinin sanksiya ve teziqlerinden sonra donemin Liviya lideri Muemmer Qeddafi ozune yaxinligini ile taninan terror aktini toretmekde subheli bilinen iki adaminin muhakime olunmasi ucun 1999 cu ilde Hollandiyaya ekstradisiya olunmasina raziliq vermisdir 2001 ci ilde Liviya xususi xidmet orqanlarinin emekdasi Ebdulbaset el Megrahi Lokkerbi faciesindeki roluna gore hebs edildi 2009 cu ilde prostat xercengi diaqnozu qoyulan Ebdulbaset xesteliyi sebebinden azad edildi ve mehkemenin qerari ile yegane teqsirli bilinen sexs kimi 2012 ci ilin may ayinda vefat etdi Qeddafi 2003 cu ilde verdiyi aciqlamasinda Lokkerbi faciesine gore mesuliyyeti olkesinin dasidigini bildirmis ve facie qurbanlarinin yaxinlarina tezminat odemisdir Qeddafi aciqlamasinda teyyarenin partladilmasi kimi bir gosterisin ondan xebersiz alindigini ve ozunun bele bir gosteris vermediyini bildirmisdir 2011 ci ilde bas veren Liviya vetendas muharibesi zamani Qeddafi hokumetinde calismis kecmis memur aciqlamasinda Pan Am Hava yollari reys 123 un Muemmer Qeddafinin nezareti ve gosterisleri altinda partladiligini bildirmisdir Hetta bu gun bele teyyarenin kim terefinden hansi meqsedle partladilmasi ile bagli muxtelif fikirler movcuddur ve hele de deqiq askar olunmamisdir 1992 ci ilin 22 dekabr tarixinde Liviya Hava yollarina mexsus Boeing 727 200 tipli teyyarenin Benqazi Tripoli daxili xett reysin icra ederken havada MiQ 23 qiricisi ile toqqusmasi ile neticelenen qeza da Lokkerbi faciesi ile elaqelendirilir Hemin hadise neticesinde 147 nefer sernisin ve 10 heyet uzvu olmaqla umumilikde 157 nefer helak olmusdur Hadiseden 20 il sonra ortaya cixan iddialara gore Liviya Hava yollari reys 1103 beynelxalq ictimaiyyetin olke uzerinde olan teziqinin azaldilmasi ucun qesden partladilmisdir Istinadlar panamair org 2007 26 March 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 June 2008 Colonel Gaddafi ordered Lockerbie bombing BBC NEWS 23 February 2011 30 December 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 September 2017