Limon turşusu (2-hidroksi-1,2,3-propantrikarbon turşusu, 3-hidroksi-3-karboksipentandiol) (C6H8O7) — ağ rəngli kristal maddədir; el arasında "lumu duzu" və ya "limon duzu" kimi da tanınır [1] 2016-04-09 at the Wayback Machine.
Limon turşusu | |
---|---|
Ümumi | |
Kimyəvi formulu | C6H8O7 |
Molyar kütlə | 192,1 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 1,665 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | 153 °S |
Parçalanma temperaturu | 175 °S |
Kimyəvi xassələri | |
3,14 | |
Suda | 133 q/100 ml |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 77-92-9 |
PubChem | 311, 19782904, 88113319 |
RTECS | GE7350000 |
ChEBI | 30769 |
BMT nömrəsi | 1789 |
ChemSpider | 305 |
Xassələri
Ərimə temperaturu 153 °S-dir. Suda yaxşı həll olur. Etil spirtində həll olur. Dietil spirtində az həll olur. Üçəsaslı zəif turşudur. Limonturşusunun duzları və efirləri sitratlar adlanır.
Alınma qaydası
Limon turşusu limon və ya yabanı nar şirəsindən, eləcə də tənbəki yarpaqlaından, şəkər məhlulunu xüsusi göbələklərlə qıcqırtmaqla alınır. Qeyd edək ki, tütündə 7-8%, yabanı narda 9%, limonda isə 10%-ə qədər limon turşusu olur. Limon turşusunun limon və nar şirəsindən alınması çox mürəkkəb prosesidir. Bu zaman əvvəlcə təmiz və şəffaf şirə alınır. Bu məqsədlə yabanı nardan istifadə etmək məsləhətdir. Yabanı nar şirəsindən limon turşusu almaq üçün onu əhənglə qarışdırıb limon turşusunun kalsium duznu əldə edir, üzərinə sulfat turşusu əlavə etməklə sərbəst limon turşusu alırlar. Əmələ gələn kalsium-sulfat çökür və məhlul filtrdən keçirilərək təmizlənir. Məhlulun tərkibində 10%-dən 15%-ə kimi limon turşusu olur. Məhlul ehmalca buxarlandırılır və limon turşusunun konsentrasiyası artır. Məhlul soyudulur və limon turşusu kristallaşdırılır. Alınmış kristalları ağır metallardan və boya maddələrindən təmizləmək üçün onu hidrogen-sulfid, əhəng suyu və aktivləşdirilmiş kömürlə təmizləyirlər.
İstifadəsi
Kristallaşdırılma üsulundan asılı olaraq yeyinti məqsədləri üçün istifadə olunan limon turşusu xırda və ya iri kristallar şəklində olur. Limon turşusu suda və spirtdə yaxşı həll olur. Xoş turş malikdir, ağızın selikli qişasını qıcıqlandırmır. Şirniyyat məmulatlarının, kompotların və digər yeyinti məhsullarının hazırlanmasında və kulinariyada istifadə olunur. Texniki və tibbi məqsədlər üçün də tətbiq edilir.
Pərakəndə satış üçün limon turşusu 10-20 q kütlədə kağız (karton) qutucuqlarda qablaşdırılır. Yeyinti sənayesində, sipirtsiz içkilərin, kompot və mürəbbələrin istehsalında, eləcədə kulinariyada daha çox istifadə edilir.
İstinadlar
- Weast R. C. CRC Handbook of Chemistry and Physics (1st student edition) (ing.). / R. C. Weast 1 CRC Press, 1988.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Limon tursusu 2 hidroksi 1 2 3 propantrikarbon tursusu 3 hidroksi 3 karboksipentandiol C6H8O7 ag rengli kristal maddedir el arasinda lumu duzu ve ya limon duzu kimi da taninir 1 2016 04 09 at the Wayback Machine Limon tursusuUmumiKimyevi formulu C6H8O7Molyar kutle 192 1 q molFiziki xasseleriSixliq 1 665 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 153 SParcalanma temperaturu 175 SKimyevi xasseleripKa displaystyle pK a 3 14Suda 133 q 100 mlTesnifatiCAS da qeyd nom 77 92 9PubChem 311 19782904 88113319RTECS GE7350000ChEBI 30769BMT nomresi 1789ChemSpider 305XasseleriErime temperaturu 153 S dir Suda yaxsi hell olur Etil spirtinde hell olur Dietil spirtinde az hell olur Ucesasli zeif tursudur Limontursusunun duzlari ve efirleri sitratlar adlanir Alinma qaydasiLimon tursusu limon ve ya yabani nar siresinden elece de tenbeki yarpaqlaindan seker mehlulunu xususi gobeleklerle qicqirtmaqla alinir Qeyd edek ki tutunde 7 8 yabani narda 9 limonda ise 10 e qeder limon tursusu olur Limon tursusunun limon ve nar siresinden alinmasi cox murekkeb prosesidir Bu zaman evvelce temiz ve seffaf sire alinir Bu meqsedle yabani nardan istifade etmek meslehetdir Yabani nar siresinden limon tursusu almaq ucun onu ehengle qarisdirib limon tursusunun kalsium duznu elde edir uzerine sulfat tursusu elave etmekle serbest limon tursusu alirlar Emele gelen kalsium sulfat cokur ve mehlul filtrden kecirilerek temizlenir Mehlulun terkibinde 10 den 15 e kimi limon tursusu olur Mehlul ehmalca buxarlandirilir ve limon tursusunun konsentrasiyasi artir Mehlul soyudulur ve limon tursusu kristallasdirilir Alinmis kristallari agir metallardan ve boya maddelerinden temizlemek ucun onu hidrogen sulfid eheng suyu ve aktivlesdirilmis komurle temizleyirler IstifadesiKristallasdirilma usulundan asili olaraq yeyinti meqsedleri ucun istifade olunan limon tursusu xirda ve ya iri kristallar seklinde olur Limon tursusu suda ve spirtde yaxsi hell olur Xos turs malikdir agizin selikli qisasini qiciqlandirmir Sirniyyat memulatlarinin kompotlarin ve diger yeyinti mehsullarinin hazirlanmasinda ve kulinariyada istifade olunur Texniki ve tibbi meqsedler ucun de tetbiq edilir Perakende satis ucun limon tursusu 10 20 q kutlede kagiz karton qutucuqlarda qablasdirilir Yeyinti senayesinde sipirtsiz ickilerin kompot ve murebbelerin istehsalinda elecede kulinariyada daha cox istifade edilir IstinadlarWeast R C CRC Handbook of Chemistry and Physics 1st student edition ing R C Weast 1 CRC Press 1988 ISBN 978 0 8493 0740 9 Vikianbarda Limon tursusu ile elaqeli mediafayllar var