Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Likeion (Yunanca: Λύκειον, Lykeion; Latınca: Lyceum) — Aristotelin öz məktəbini qurduğu qədim Yunanıstanın Afina şəhəri yaxınlığındakı meşəlik stadionun adı idi.
Aristoteldən əvvəl
Adı çəkilən stadion Apolloseus məbədinin (qurd formasında Apollon) yaxınlığında yerləşdiyindən Aristotel məktəbinin adı da buradan götürülüb. Qədim yazılarda bu yerə istinadlar mövcuddur. Məsələn, Platonun Lucius dialoqunun əvvəlində oxuyuruq ki, Sokrat Akademiyadan Likeiona gedir və hekayənin qalan hissəsi bu yolun ortasında baş verir. Likeion həm də fəlsəfi müzakirələr, mübahisələr yeri idi. İsokrat və bir çox sofistlər bu yerdə ritorika öyrədirdilər.
Aristotel dövrü və sonra
Aristotel e. ə. 367-ci ildə Afinaya köçmüş, Platonun Akademiyasında fəaliyyət göstərmişdir. Doğulduğu şəhərdən — Stagiradan Afinaya qayıtdıqdan sonra Aristotel, təqribən eramızdan əvvəl 334/335-ci ildə elə həmin yerdə məktəb açır. O həyatının qalan hissəsini Likeionda dərs deməyə və fəlsəfi traktatlar yazmağa həsr etdi. Məhz burada Aristotel kitabları toplayıb sistematik şəkildə təsnif etməklə ilk Avropa tarix kitabxanasını yaratdı. Daha çox riyaziyyat və nəzəri müzakirələrlə maraqlanan Akademiyadan fərqli olaraq, Likeion eksperimental elmlərə və bioloji tədqiqatlara daha çox meyilli idi. Ömrünün son aylarında Aristotel Afinadan qaçdıqdan sonra Likeion Teofrasta tapşırdı. 322-dən 287-ci ildə ölümünə qədər o bu tapşırığı məsuliyyətlə yerinə yetirirdi.
E.ə. 343-cü ildə Makedoniya kralı Filippin dəvəti ilə Makedoniyaya köçmüş, onun sarayında gənc şahzadə Aleksandrın (Makedonlu İskəndərin) müəllimi olmuşdur. M. ö. 335-ci ildə Afinaya qayıtmış, orada Likeion (yun. Λύκειον) adlanan öz fəlsəfi məktəbini açmışdır. Onu "Peripatetik" (ərəbcə "məşşai") məktəb də adlandırırlar. Yaxınlığında yerləşən yunan tanrısı Likeionlu Apollonun adı ilə adlanmışdır. Latınca "lyceum" (liseum) kimi səslənir. Günümüzdə "liseylər" adlanan məktəblər Aristotelin likeionunun adını daşıyır. Aleksandrın ölümündən sonra Afinada makedoniyalıların tərəfdarlarını təqib etməyə başlamışdırlar. Ona görə Aristotel m. ö. 322-ci Euboia adasında yerləşən Xalkida şəhərinə köçmüş və orada dünyasını dəyişmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Adil Əsədov. Yunan fəlsəfəsiindən etüdlər: yunan fəlsəfəsiində idealin və realliğin münasibətlərinə dair. Ön sözün müəllifi — fəlsəfə elmləri doktioru Tahirə Allahyarova. Bakı: Təknur, 2008.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Likeion Yunanca Lykeion Lykeion Latinca Lyceum Aristotelin oz mektebini qurdugu qedim Yunanistanin Afina seheri yaxinligindaki meselik stadionun adi idi Aristotelden evvelAdi cekilen stadion Apolloseus mebedinin qurd formasinda Apollon yaxinliginda yerlesdiyinden Aristotel mektebinin adi da buradan goturulub Qedim yazilarda bu yere istinadlar movcuddur Meselen Platonun Lucius dialoqunun evvelinde oxuyuruq ki Sokrat Akademiyadan Likeiona gedir ve hekayenin qalan hissesi bu yolun ortasinda bas verir Likeion hem de felsefi muzakireler mubahiseler yeri idi Isokrat ve bir cox sofistler bu yerde ritorika oyredirdiler Aristotel dovru ve sonraAristotel e e 367 ci ilde Afinaya kocmus Platonun Akademiyasinda fealiyyet gostermisdir Doguldugu seherden Stagiradan Afinaya qayitdiqdan sonra Aristotel teqriben eramizdan evvel 334 335 ci ilde ele hemin yerde mekteb acir O heyatinin qalan hissesini Likeionda ders demeye ve felsefi traktatlar yazmaga hesr etdi Mehz burada Aristotel kitablari toplayib sistematik sekilde tesnif etmekle ilk Avropa tarix kitabxanasini yaratdi Daha cox riyaziyyat ve nezeri muzakirelerle maraqlanan Akademiyadan ferqli olaraq Likeion eksperimental elmlere ve bioloji tedqiqatlara daha cox meyilli idi Omrunun son aylarinda Aristotel Afinadan qacdiqdan sonra Likeion Teofrasta tapsirdi 322 den 287 ci ilde olumune qeder o bu tapsirigi mesuliyyetle yerine yetirirdi E e 343 cu ilde Makedoniya krali Filippin deveti ile Makedoniyaya kocmus onun sarayinda genc sahzade Aleksandrin Makedonlu Iskenderin muellimi olmusdur M o 335 ci ilde Afinaya qayitmis orada Likeion yun Lykeion adlanan oz felsefi mektebini acmisdir Onu Peripatetik erebce messai mekteb de adlandirirlar Yaxinliginda yerlesen yunan tanrisi Likeionlu Apollonun adi ile adlanmisdir Latinca lyceum liseum kimi seslenir Gunumuzde liseyler adlanan mektebler Aristotelin likeionunun adini dasiyir Aleksandrin olumunden sonra Afinada makedoniyalilarin terefdarlarini teqib etmeye baslamisdirlar Ona gore Aristotel m o 322 ci Euboia adasinda yerlesen Xalkida seherine kocmus ve orada dunyasini deyismisdir Hemcinin baxAristotel Makedoniyali IsgenderIstinadlarAdil Esedov Yunan felsefesiinden etudler yunan felsefesiinde idealin ve realligin munasibetlerine dair On sozun muellifi felsefe elmleri doktioru Tahire Allahyarova Baki Teknur 2008 Xarici kecidler