Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Liderlik (ingiliscə "leader" — birinci, aparıcı, qabaqda gedən) — qrupa, kollektivə aparıcılıq etmə qabiliyyəti. İnsanlar qrupu bu şəxsə ən məsul qərarlar qəbul etməyə səlahiyyət verir, o kollektivin daxili təşkilində və fəaliyyətində əsas rol oynayır. Harri Trumana görə, lider başqalarının etmək istəmədiyi və sevmədiyi işləri onlara etdirmə qabiliyyətinə sahib olan adamdır.
Psixologiya elmində liderlərin aşağıdakı təsnifatı vardır:
- ruhlandıran lider;
- universal lider;
- situasiyaya görə lider;
- işgüzar lider.
Liderin xüsusiyyətləri
Liderin xüsusiyyətləri dedikdə bu xüsusiyyətlər 3 qola ayrılır:
Fərdi (şəxsi) keyfiyyətlər
- Özünə inam
- Aktiv həyat
- Təşəbbüskarlıq
- Motivasiya
- Məsuliyyət
İdarəetmə və təşkilatı keyfiyyətlər
- Rəhbərlik etmək bacarığı
- Təşkilati bacarıqlar
- Fürsət və təhlükələri görmə perspektivi
- Çeviklik, manevr qabiliyyəti
- Komanda işini və komanda üzvlərini qorumağa hazır olmaq
Psixoloji və sosial keyfiyyətlər
- Ədalət
- Ardıcıllara özlərini inkişaf etdirmək və təsdiqləmək üçün şərait yaratmaq
Liderlərin fərqi
- formal lider — o situasiyaya turduğu vəzifəyə görə təsir edir;
- qeyri-formal lider — o situasiyaya qabiliyyətinə, məlumatlılığına və ya hansısa xüsusiyyətinə görə təsir edir.
Liderlərin fəaliyyət stili aşağıdakı kimi olur:
- avtoritar — ciddi intizam tətbiq edilir, dəqiq vəzifə bölgüsü olur, onunla mübahisə edilmir, qrupun rəyinə qulaq asılmır, hamı onun qərarına tabe olmalıdır;
- demokratik — qrup üzvləri ilə məsləhətləşmələr aparılır, qrupun rəyi əsas götürülür, səlahiyyətin bir hissəsi qrupun digər üzvlərinə verilir;
- anarxik — qrupda intizam yoxdur, qərarlar xaotik qəbul olunur, liderlər tez-tez dəyişir, hər hansı qərar icrasına nəzarət yoxdur.
Lider formal, yaxud da qeyri-formal ola bilər. Formal lider təyin edilir, onun qərarları rəsmi lider olduğuna görə yerinə yetirilir. Qeyri-formal lider rəsmi qruplarda qərar qəbulunda birbaşa iştirak etmir. Bununla belə onun rəyi daim bilinir və təsir imkanına malikdir.
Rəsmi və qeyri-rəsmi lider eyni şəxs olduqda qrupun fəaliyyəti daha effektli olur. Qupun fəaliyyətinə cavabdeh olan yuxarı instansiya pilləsi bu amili nəzərə almağa çalışır. Burada nəticə liderin rəhbərlik tipindən də çox asılı olur.
Lider və müdirin əsas fərqləri
(#empty_citation)Bu iki anlayış bir-birinə yaxın olsalar da, eyni zamanda bir-birlərindən kəskin fərqlənirlər. Bu fərqlər aşağıdakılardır:
- Liderlər vizyon təyin edir, müdirlər isə tapşırıq verirlər;
- Liderlər dəyişikliyin, müdirlər isə status-kvonun təmsilçiləridir;
- Liderlər unikal, müdirlər isə bir-birlərinin surəti olurlar;
- Liderlər risk edir, müdirlər isə riski minimallaşdırırlar;
- Liderlər uzunmüddətli, müdirlər isə qısamüddətli düşünürlər;
- Liderlər uzunmüddətli, müdirlər isə qısamüddətli düşünürlər;
- Liderlər münasibət, müdirlər isə sistem qururlar;
- Liderlər kouçluq edir, müdirlər isə kontrol edirlər;
- Liderlərin azarkeşləri, müdirlərin isə işçiləri olur.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Liderlik ingilisce leader birinci aparici qabaqda geden qrupa kollektive apariciliq etme qabiliyyeti Insanlar qrupu bu sexse en mesul qerarlar qebul etmeye selahiyyet verir o kollektivin daxili teskilinde ve fealiyyetinde esas rol oynayir Harri Trumana gore lider basqalarinin etmek istemediyi ve sevmediyi isleri onlara etdirme qabiliyyetine sahib olan adamdir Psixologiya elminde liderlerin asagidaki tesnifati vardir ruhlandiran lider universal lider situasiyaya gore lider isguzar lider Liderin xususiyyetleriLiderin xususiyyetleri dedikde bu xususiyyetler 3 qola ayrilir Ferdi sexsi keyfiyyetler Ozune inam Aktiv heyat Tesebbuskarliq Motivasiya MesuliyyetIdareetme ve teskilati keyfiyyetler Rehberlik etmek bacarigi Teskilati bacariqlar Furset ve tehlukeleri gorme perspektivi Ceviklik manevr qabiliyyeti Komanda isini ve komanda uzvlerini qorumaga hazir olmaqPsixoloji ve sosial keyfiyyetler Edalet Ardicillara ozlerini inkisaf etdirmek ve tesdiqlemek ucun serait yaratmaqLiderlerin ferqiformal lider o situasiyaya turdugu vezifeye gore tesir edir qeyri formal lider o situasiyaya qabiliyyetine melumatliligina ve ya hansisa xususiyyetine gore tesir edir Liderlerin fealiyyet stili asagidaki kimi olur avtoritar ciddi intizam tetbiq edilir deqiq vezife bolgusu olur onunla mubahise edilmir qrupun reyine qulaq asilmir hami onun qerarina tabe olmalidir demokratik qrup uzvleri ile meslehetlesmeler aparilir qrupun reyi esas goturulur selahiyyetin bir hissesi qrupun diger uzvlerine verilir anarxik qrupda intizam yoxdur qerarlar xaotik qebul olunur liderler tez tez deyisir her hansi qerar icrasina nezaret yoxdur Lider formal yaxud da qeyri formal ola biler Formal lider teyin edilir onun qerarlari resmi lider olduguna gore yerine yetirilir Qeyri formal lider resmi qruplarda qerar qebulunda birbasa istirak etmir Bununla bele onun reyi daim bilinir ve tesir imkanina malikdir Resmi ve qeyri resmi lider eyni sexs olduqda qrupun fealiyyeti daha effektli olur Qupun fealiyyetine cavabdeh olan yuxari instansiya pillesi bu amili nezere almaga calisir Burada netice liderin rehberlik tipinden de cox asili olur Lider ve mudirin esas ferqleri empty citation Bu iki anlayis bir birine yaxin olsalar da eyni zamanda bir birlerinden keskin ferqlenirler Bu ferqler asagidakilardir Liderler vizyon teyin edir mudirler ise tapsiriq verirler Liderler deyisikliyin mudirler ise status kvonun temsilcileridir Liderler unikal mudirler ise bir birlerinin sureti olurlar Liderler risk edir mudirler ise riski minimallasdirirlar Liderler uzunmuddetli mudirler ise qisamuddetli dusunurler Liderler uzunmuddetli mudirler ise qisamuddetli dusunurler Liderler munasibet mudirler ise sistem qururlar Liderler koucluq edir mudirler ise kontrol edirler Liderlerin azarkesleri mudirlerin ise iscileri olur Hemcinin baxSiyaset Psixologiya Barnum effektiIstinadlar