Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leyla Qamsız Sarptürk (d. 1921; İstanbul - ö. 2010, İstanbul) — Türkiyə rəssamı.
| Leyla Qamsız Sarptürk | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1921 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2010 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Təhsili |
|
| Janr | portret |
Həyatı
Leyla Qamsız Sarptürk 1921-ci ildə İstanbulda anadan olmuşdu. Anası köçəri, atası isə vərəm xəstəliyi sahəsində ixtisaslaşan həkim olmuşdur. Atası işinə görə Anadoluda yaşayırdı. Qamsız ibtidai məktəb təhsilinə pansionda başlamışdır. Orta təhsilini Erenköy Qızlar Məktəbində, tam orta təhsilini isə Sivasda davam etdirmişdir. Müəllimləri onun rəssamlıq qabiliyyətini hələ erkən yaşlarında aşkar etmişdilər, amma onun ən böyük uğuru məktəbdə Əşrəf Ürenin tələbəsi olması olmuşdur. Əşrəf Üren 1984-cü ildə özündən sonra yüzlərlə əsər qoyaraq əbədi şəkildə həyata gözlərini yuman rəsm müəllimi, rəssamlıq və incəsənətin bir çox sahəsində fəaliyyət göstərən peşəkar bir sənətkar idi. Üren həmin qabiliyyətli və bacarıqlı şagirdinin rəssam olması üçün öz köməkliyini əsirgəmirdi. Qamsız tam orta məktəb təhsilini tamamladıqdan sonra İncəsənət Akademiyasına yazılmaq üçün atası ilə birlikdə İstanbula geri qayıdır. Lakin, həmin dövrdə Akademiya natamam orta təhsil məktəbinin tələbələrini qəbul edirdi. Buna görə də Leyla Qamsız İstanbul Universiteti “Humanitar elmlər” fakültəsinin coğrafiya bölməsində təhsil almağa başlamışdır. Universitetdən məzun olan kimi,o yenidən Akademiyaya qayıdır. Bu dəfə xəyalında canlandırdığı ali rəssamlıq bölməsinə qeydiyyatdan keçir.
Leyla Qamsız Sarptürk 1950-ci illərin mücərrəd və ənənəvi incəsənət sintezini yaradan qabaqcıl qadın rəssamı kimi özünü təsdiq edir. Sənətkarın öz sənəti haqqında dediyi fikir, onun sənətə baxış tərzini göstərir. “...Bir rəssam üçün ən böyük xəzinə insan vücududur. Həmin xəzinəni çəkməyə başladım. Rəsm, mənim üçün həyat qədər əhəmiyyətlidir... rəsm yoxdursa, mənim üçün də həyat yoxdur. Yaxşı bir əsər yaratdığım gün mənə yüksək əhval ruhiyyə bəxş edirdi. Sanki canlanıram. Dünya gözümdə parıldayır. Dünya yaşamaq üçün dəyərli olur. Əgər istədiyim kimi işləməsəm, dünya sanki mənə zindan olur. Bu dünyaya qarşı necə dayanacağımı düşünəndə pis oluram. Mən əsər çəkdiyim müddət ərzində mövcud oluram və dünyanı yaşamaq üçün qiymətli hesab edirəm. Elə bu səbəblə çəkdiyim tablolar həyatımla vəhdət təşkil edir. İstər fiqur hazırlanmasında olsun, istərsə də mənzərələrimdə, natürmortlarımda olsun... ölçülü bir deformasiyaya uğrayır, sadələşdirilən müasir formaya uygunlaşır…” Onun rəsmlərində, əmək təlimi müəllimi Bedri Rahminin də, Parisdə nəşriyyatda işlədiyi Andre Lhotenin də birbaşa təsiri sezilmir. O, formanı müəyyən ölçülərdə pozub dəyişdirərək, rəngə daha da üstünlük verərək səmimi və qərarlı bir üslub yaratmışdır. Leyla Qamsizin Əyani kamillik və təbiəti düşüncə səviyyəsində dərk etmə qabiliyyəti, sənətini müəyyən edən əsas meyardır.
Leyla Qamsız, sənət karyerası boyunca plastikanın əsas problemləri ətrafında dönür. Məsələdən sadəcə çıxış yeri kimi istifadə edərək rəng, ləkə, forma və kompozisiya üzərində düşünür. Axtardığı isə sadəlikdir. “Yaxşı rəsm, çoxlu rəsm mənasına gəlmir” dediyində əsərlərini mümkün olduğu qədər təmizləyir,şəffaf edir. Leyla Qamsız fəal bir sənətkar idi. Çoxlu rəsm əsərləri olan sənətkar öz rəsmlərində “həyatından və baxış tərzindən ilham alır” “Seçdiyi yol, emalatxana özünü işə həsr etməkdir.” Öz əsərlərində yenilik və təzəlik arayışlarını da davam etdirir. Akademiyanın zalında açılan ilk sərgisinin girişində bir tərəfdə El Greco-nun bir rəsminin reproduksiyası, digər tərəfdə də Anadolu kilimi naxışının asılması “10lar” Qrupunun ümumi təmayülünü göstərir. 1949- cu ildə akademiyadan sinif yoldaşı olan Hulusi Sarptürk ilə ailə qurmuşdu. Cütlük, Hulusi Sarptürkün müəllim kimi fəaliyyət göstərdiyi bir il müddətinə Hendekə köçürlər. Həyat yoldaşı müəllim olduğuna görə,bir müddət Sakarya və Hendekdə yaşayır. Burada sanki uşaqlığında atası ilə olduğu kim, köçəri həyat tərzi olan Leylanın müşahidələri, yaratdığı əsərlərində özünü göstərir. Bir müddət burada işlədiyi sənətkar, digər şəhərə təyinat aldığına görə xidməti vəzifəsindən imtina edərək sadəcə həyatını rəsmlərlə davam etdirmək qərarı almışdır. Həyat yoldaşını erkən itirən Leyla, bundan sonrakı həyatını tamamilə rəsmə həsr etmişdir. Rəsmlərində Anadolu ilə Qərb incəsənətini sintez edən sənətkar, özünəməxsus dil ilə türk rəssamlıq sənətinin yeni rəssamlarından biri olur.
İlk şəxsi sərgisini 1949-cu ildə İstanbulda (Fransız Konsulluğunda) açmışdı. əsərlərinə böyük maraq olduğuna görə konsulluqdan 1 illik təqaüd qazanmışdır. 1 il ərzində Parisdə Andre Lhote və Fernand Legerin atelyesində rəssamlıq təhsili alan Qamsız, İstanbula geri qayıdan zaman Tepebaşında bir mənzil icarəyə götürür və buranı qalereyaya çevirir.
Türk rəssamlıq sənətinin böyük ustadlarından olan Leyla Qamsız 2010-cu ildə 89 yaşında vəfat etmiş və Zincirlikuyu Xiyabanında dəfn edilmişdir.
Mənbə
- Ali Alpaslan “Leyla Qamsız”, Gösteri Jurnalı, 1988.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Leyla Qamsiz Sarpturk d 1921 Istanbul o 2010 Istanbul Turkiye ressami Leyla Qamsiz SarpturkDogum tarixi 1921Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 2010Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiFealiyyeti ressamTehsili Istanbul Universitetinin edebiyyat fakultesi d Janr portretHeyatiLeyla Qamsiz Sarpturk 1921 ci ilde Istanbulda anadan olmusdu Anasi koceri atasi ise verem xesteliyi sahesinde ixtisaslasan hekim olmusdur Atasi isine gore Anadoluda yasayirdi Qamsiz ibtidai mekteb tehsiline pansionda baslamisdir Orta tehsilini Erenkoy Qizlar Mektebinde tam orta tehsilini ise Sivasda davam etdirmisdir Muellimleri onun ressamliq qabiliyyetini hele erken yaslarinda askar etmisdiler amma onun en boyuk uguru mektebde Esref Urenin telebesi olmasi olmusdur Esref Uren 1984 cu ilde ozunden sonra yuzlerle eser qoyaraq ebedi sekilde heyata gozlerini yuman resm muellimi ressamliq ve incesenetin bir cox sahesinde fealiyyet gosteren pesekar bir senetkar idi Uren hemin qabiliyyetli ve bacariqli sagirdinin ressam olmasi ucun oz komekliyini esirgemirdi Qamsiz tam orta mekteb tehsilini tamamladiqdan sonra Incesenet Akademiyasina yazilmaq ucun atasi ile birlikde Istanbula geri qayidir Lakin hemin dovrde Akademiya natamam orta tehsil mektebinin telebelerini qebul edirdi Buna gore de Leyla Qamsiz Istanbul Universiteti Humanitar elmler fakultesinin cografiya bolmesinde tehsil almaga baslamisdir Universitetden mezun olan kimi o yeniden Akademiyaya qayidir Bu defe xeyalinda canlandirdigi ali ressamliq bolmesine qeydiyyatdan kecir Leyla Qamsiz Sarpturk 1950 ci illerin mucerred ve enenevi incesenet sintezini yaradan qabaqcil qadin ressami kimi ozunu tesdiq edir Senetkarin oz seneti haqqinda dediyi fikir onun senete baxis terzini gosterir Bir ressam ucun en boyuk xezine insan vucududur Hemin xezineni cekmeye basladim Resm menim ucun heyat qeder ehemiyyetlidir resm yoxdursa menim ucun de heyat yoxdur Yaxsi bir eser yaratdigim gun mene yuksek ehval ruhiyye bexs edirdi Sanki canlaniram Dunya gozumde parildayir Dunya yasamaq ucun deyerli olur Eger istediyim kimi islemesem dunya sanki mene zindan olur Bu dunyaya qarsi nece dayanacagimi dusunende pis oluram Men eser cekdiyim muddet erzinde movcud oluram ve dunyani yasamaq ucun qiymetli hesab edirem Ele bu sebeble cekdiyim tablolar heyatimla vehdet teskil edir Ister fiqur hazirlanmasinda olsun isterse de menzerelerimde naturmortlarimda olsun olculu bir deformasiyaya ugrayir sadelesdirilen muasir formaya uygunlasir Onun resmlerinde emek telimi muellimi Bedri Rahminin de Parisde nesriyyatda islediyi Andre Lhotenin de birbasa tesiri sezilmir O formani mueyyen olculerde pozub deyisdirerek renge daha da ustunluk vererek semimi ve qerarli bir uslub yaratmisdir Leyla Qamsizin Eyani kamillik ve tebieti dusunce seviyyesinde derk etme qabiliyyeti senetini mueyyen eden esas meyardir Leyla Qamsiz senet karyerasi boyunca plastikanin esas problemleri etrafinda donur Meseleden sadece cixis yeri kimi istifade ederek reng leke forma ve kompozisiya uzerinde dusunur Axtardigi ise sadelikdir Yaxsi resm coxlu resm menasina gelmir dediyinde eserlerini mumkun oldugu qeder temizleyir seffaf edir Leyla Qamsiz feal bir senetkar idi Coxlu resm eserleri olan senetkar oz resmlerinde heyatindan ve baxis terzinden ilham alir Secdiyi yol emalatxana ozunu ise hesr etmekdir Oz eserlerinde yenilik ve tezelik arayislarini da davam etdirir Akademiyanin zalinda acilan ilk sergisinin girisinde bir terefde El Greco nun bir resminin reproduksiyasi diger terefde de Anadolu kilimi naxisinin asilmasi 10lar Qrupunun umumi temayulunu gosterir 1949 cu ilde akademiyadan sinif yoldasi olan Hulusi Sarpturk ile aile qurmusdu Cutluk Hulusi Sarpturkun muellim kimi fealiyyet gosterdiyi bir il muddetine Hendeke kocurler Heyat yoldasi muellim olduguna gore bir muddet Sakarya ve Hendekde yasayir Burada sanki usaqliginda atasi ile oldugu kim koceri heyat terzi olan Leylanin musahideleri yaratdigi eserlerinde ozunu gosterir Bir muddet burada islediyi senetkar diger sehere teyinat aldigina gore xidmeti vezifesinden imtina ederek sadece heyatini resmlerle davam etdirmek qerari almisdir Heyat yoldasini erken itiren Leyla bundan sonraki heyatini tamamile resme hesr etmisdir Resmlerinde Anadolu ile Qerb incesenetini sintez eden senetkar ozunemexsus dil ile turk ressamliq senetinin yeni ressamlarindan biri olur Ilk sexsi sergisini 1949 cu ilde Istanbulda Fransiz Konsullugunda acmisdi eserlerine boyuk maraq olduguna gore konsulluqdan 1 illik teqaud qazanmisdir 1 il erzinde Parisde Andre Lhote ve Fernand Legerin atelyesinde ressamliq tehsili alan Qamsiz Istanbula geri qayidan zaman Tepebasinda bir menzil icareye goturur ve burani qalereyaya cevirir Turk ressamliq senetinin boyuk ustadlarindan olan Leyla Qamsiz 2010 cu ilde 89 yasinda vefat etmis ve Zincirlikuyu Xiyabaninda defn edilmisdir MenbeAli Alpaslan Leyla Qamsiz Gosteri Jurnali 1988 Istinadlar