Lantana başınağacı (lat. Viburnum lantana) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin adoksakimilər fəsiləsinin başınağacı cinsinə aid bitki növü.
Lantana başınağacı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Lantana başınağacı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Cənubi və Qərbi Avropada, Şimal-Qərbi Afrikada və Cənub-Qərbi Asiyada və Qafqazda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Boyu 4 m-ə çatan, çətirli və qövsvari qalxan zoğlu, gözəl, sıxyarpaqlı koldur. Yarpağı qaidə hissədən yumurtavari-ovalvari və ya ürəkvaridir, kənarları zəif dişlidir, uzunluğu 18 sm-dək, üstü tünd-yaşıl, alt tərəfi boz, keçə tüklüdür. Gövdəsinin qabığı tünd-qonur rəngdə olub, məxməri yumşaqdır. Cavan zoğları tükcüklüdür. Ağ, xırda meyvə verən çiçəkləri budaqların uclarındaçətirvari çiçək qruplarına yığılmışdır. May ayında çiçəkləyir, çiçəkləri ikicinslidir, xırdadır, qalxanvarı çiçək qrupunda yerıəşir. Meyvəsi payızda yetişir. Meyvəsi-oval, yeməli olmayan çəyirdəkdir; yetişməzdən əvvəl parlaq qırmızıdır və yetişdikdə qaralır. Yay qələmlərinin 30%-ə qədəri kök atır.
Ekologiyası
Əlverişli şəraitdə 100 ilə qədər yaşayır. Qışadavamlılığı yüksəkdir. Torpağın nəmişliyinə çox tələbkardır. Kölgəyə, tüstüyə və qazadavamlılığı ortadadır. Günəş yanıqları ilə zədələnir. Torpağa tələbkar, kölgəyə, şaxtaya, quraqlığa davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanın yarımrütubətli Şəki-Zaqatala və Lənkəran-Astara bölgələrində mədəni şəraitdə becərilir. Böyük Qafqazda, Kiçik Qafqazda, Cənub bölgəsində, Naxçıvanda dağ meşələrində, əsasən kolluqlarda bitir.
İstifadəsi
Sentyabr-oktyabr aylarında yetişmiş yaşıl-sarı meyvələri bitkiyə dekorativlik verir. Şaquli yaşıllaşdırmanın bütün növləri üçün (çəpər, çardaq və s.) perspektivlidir. Bağ və parkların qrup və tək əkinlərində və canlı çəpərlər salınmasında istifadə edilir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 268.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lantana basinagaci lat Viburnum lantana bitkiler aleminin fircaotucicekliler destesinin adoksakimiler fesilesinin basinagaci cinsine aid bitki novu Lantana basinagaciElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste FircaotuciceklilerFesile AdoksakimilerCins BasinagaciNov Lantana basinagaciBeynelxalq elmi adiViburnum lantana L 1753Sekil axtarisiITIS 35264NCBI 237945EOL 488697Tebii yayilmasiCenubi ve Qerbi Avropada Simal Qerbi Afrikada ve Cenub Qerbi Asiyada ve Qafqazda yayilmisdir Botaniki tesviriBoyu 4 m e catan cetirli ve qovsvari qalxan zoglu gozel sixyarpaqli koldur Yarpagi qaide hisseden yumurtavari ovalvari ve ya urekvaridir kenarlari zeif dislidir uzunlugu 18 sm dek ustu tund yasil alt terefi boz kece tukludur Govdesinin qabigi tund qonur rengde olub mexmeri yumsaqdir Cavan zoglari tukcukludur Ag xirda meyve veren cicekleri budaqlarin uclarindacetirvari cicek qruplarina yigilmisdir May ayinda cicekleyir cicekleri ikicinslidir xirdadir qalxanvari cicek qrupunda yeriesir Meyvesi payizda yetisir Meyvesi oval yemeli olmayan ceyirdekdir yetismezden evvel parlaq qirmizidir ve yetisdikde qaralir Yay qelemlerinin 30 e qederi kok atir EkologiyasiElverisli seraitde 100 ile qeder yasayir Qisadavamliligi yuksekdir Torpagin nemisliyine cox telebkardir Kolgeye tustuye ve qazadavamliligi ortadadir Gunes yaniqlari ile zedelenir Torpaga telebkar kolgeye saxtaya quraqliga davamlidir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanin yarimrutubetli Seki Zaqatala ve Lenkeran Astara bolgelerinde medeni seraitde becerilir Boyuk Qafqazda Kicik Qafqazda Cenub bolgesinde Naxcivanda dag meselerinde esasen kolluqlarda bitir IstifadesiSentyabr oktyabr aylarinda yetismis yasil sari meyveleri bitkiye dekorativlik verir Saquli yasillasdirmanin butun novleri ucun ceper cardaq ve s perspektivlidir Bag ve parklarin qrup ve tek ekinlerinde ve canli ceperler salinmasinda istifade edilir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 268 Hemcinin bax