Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lampa xalçaları və ya Ləmpə xalçaları — Qarabağ xalçaçılıq məktəbinin Şuşa qrupuna aid edilən xovlu xalça.
| Xalça | |
| Lampa | |
|---|---|
    | |
 Lampa xalçası | |
| Xalça haqqında məlumatlar | |
| Tam adı | Lampa xalçaları |
| Digər adı | Ləmpə xalçaları |
| Məktəbi | Qarabağ xalçaçılıq məktəbi |
| Növü | Xovlu xalçalar |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Şəhər | Şuşa şəhəri |
| Bölgə | Dağlıq Qarabağ |
| Toxunması haqqında məlumatlar | |
| Üslubu | Qarabağ xalçaçılıq məktəbi |
Ümumi məlumat
Qarabağ xalçaçılıq məktəbinin Şuşa qrupuna aid edilən "Lampa xalçaları" əvvəlcə XIX əsrin I yarısında Şuşada toxunmuş, bir müddət sonra həmin xalçalar Qarabağ xalçaçılıq məktəbinin bütün xalçaçılıq məntəqələrində toxunmağa və təkmilləşməyə başladı. Bir qayda olaraq, "Lampa xalçaları" dəst (komplekt) şəkildə : iki yan və bir ortalıq xalçası kimi toxunurdu.
Bədii analiz
Həm strukturuna, həm də kompozisiyasına görə "Lampa" xalçaları Qarabağ xalçaçılıq məktəbinin ən mürəkkəb əsəri hesab olunur. Müəyyən dərəcədə Cəbrayıl qrupuna daxil olan "Xanlıq xalçası" və Təbriz qrupuna daxil olan xatırlatmasına baxmayaraq, bu xalçaların kompozisiyası çox orijinaldır. "Lampa" xalçalarının kompozisiyası uzunsov formaya malikdir. Bu xalçanın kompozisiyası üçün orta sahənin mərkəzində böyük səkkizkünclü medalyon (göl) səciyyəvidir. Gölin yuxarı və aşağı hissələrində "Lampa" üçün xarakterik olan uzunsov formalı kətəbələr yerləşir. Göllər və kətəbə ardıcıl olaraq orta sahənin sonunadək təkrarlanır. Əksər hallarda bu böyük elementlər – şaquli forma yaradan qellər və kətəbə "başlıq"la başa çatır. Şuşa xalçaçıları bu elementi "çəllək" adlandırır. Orta sahənin gölə yaxın olan boş qalmış aralıqları tutuquşu təsviri ilə doldurulur. "Lampa" üçün xarakterik olan bu element orta sahəni çox gözəl bəzəyir. Bundan əlavə, orta sahənin başında və sonunda (künclərdə) geniş kənarlı ləçəklər yerləşdirilir ki, bu da orta sahəni bəzəyir. 100X600 ölçülü uzunsov xalçalarda kənar haşiyə nazik olur. Bu prinsipə uzunsov formalı "Lampa" xalçalarında da riayət olunur. Beləliklə, belə nəticəyə gəlmək olar ki, XIX əsrin xalçaçılığının məhsulu olan "Lampa" xalçaları Şuşada böyük yaşayış evlərinin divar və tavanını bəzəmək zərurəti ilə meydana gəlmişdir. "Lampa" xalçalarının namazlıq formasında olanlarına da rast gəlmək mümkündür.
Texniki xüsusiyyətləri
"Lampa xalçaları", bir qayda olaraq, uzunsov formada toxunurdu. Başqa ölçülərdə toxunmuş "Lampa xalçaları"nada rast gəlmək mümkündür.
"Lampa xalçaları"nın ölçüləri 100X500 sm-dən 150X700 sm-ə qədər ölçülər arasında dəyişir.
"Lampa xalçaları"da bir kvadrat desimetrdə ilmələrin sıxlığı 35X35 ilmədən (düyündən) 40X40 ilməyə (düyün) qədər yerləşir. Bir kvadrat metrdə isə 122 min ilmədən 160 min ilməyə təsadüf edilir.
"Lampa xalçaları"nda xovun hündürlüyü 7–9 mm-dir.
"Lampa xalçaları" Qarabağ xalçaçılıq məktəbinin yüksək kateqoriyalı xalçalarından sayılır.
İstinadlar
- Qarabağ xalçaları [ölü keçid]
- "Lampa xalçası". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-09-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lampa xalcalari ve ya Lempe xalcalari Qarabag xalcaciliq mektebinin Susa qrupuna aid edilen xovlu xalca XalcaLampaLampa xalcasiXalca haqqinda melumatlarTam adi Lampa xalcalariDiger adi Lempe xalcalariMektebi Qarabag xalcaciliq mektebiNovu Xovlu xalcalarOlke AzerbaycanSeher Susa seheriBolge Dagliq QarabagToxunmasi haqqinda melumatlarUslubu Qarabag xalcaciliq mektebiUmumi melumatQarabag xalcaciliq mektebinin Susa qrupuna aid edilen Lampa xalcalari evvelce XIX esrin I yarisinda Susada toxunmus bir muddet sonra hemin xalcalar Qarabag xalcaciliq mektebinin butun xalcaciliq menteqelerinde toxunmaga ve tekmillesmeye basladi Bir qayda olaraq Lampa xalcalari dest komplekt sekilde iki yan ve bir ortaliq xalcasi kimi toxunurdu Bedii analizHem strukturuna hem de kompozisiyasina gore Lampa xalcalari Qarabag xalcaciliq mektebinin en murekkeb eseri hesab olunur Mueyyen derecede Cebrayil qrupuna daxil olan Xanliq xalcasi ve Tebriz qrupuna daxil olan xatirlatmasina baxmayaraq bu xalcalarin kompozisiyasi cox orijinaldir Lampa xalcalarinin kompozisiyasi uzunsov formaya malikdir Bu xalcanin kompozisiyasi ucun orta sahenin merkezinde boyuk sekkizkunclu medalyon gol seciyyevidir Golin yuxari ve asagi hisselerinde Lampa ucun xarakterik olan uzunsov formali ketebeler yerlesir Goller ve ketebe ardicil olaraq orta sahenin sonunadek tekrarlanir Ekser hallarda bu boyuk elementler saquli forma yaradan qeller ve ketebe basliq la basa catir Susa xalcacilari bu elementi cellek adlandirir Orta sahenin gole yaxin olan bos qalmis araliqlari tutuqusu tesviri ile doldurulur Lampa ucun xarakterik olan bu element orta saheni cox gozel bezeyir Bundan elave orta sahenin basinda ve sonunda kunclerde genis kenarli lecekler yerlesdirilir ki bu da orta saheni bezeyir 100X600 olculu uzunsov xalcalarda kenar hasiye nazik olur Bu prinsipe uzunsov formali Lampa xalcalarinda da riayet olunur Belelikle bele neticeye gelmek olar ki XIX esrin xalcaciliginin mehsulu olan Lampa xalcalari Susada boyuk yasayis evlerinin divar ve tavanini bezemek zerureti ile meydana gelmisdir Lampa xalcalarinin namazliq formasinda olanlarina da rast gelmek mumkundur Texniki xususiyyetleri Lampa xalcalari bir qayda olaraq uzunsov formada toxunurdu Basqa olculerde toxunmus Lampa xalcalari nada rast gelmek mumkundur Lampa xalcalari nin olculeri 100X500 sm den 150X700 sm e qeder olculer arasinda deyisir Lampa xalcalari da bir kvadrat desimetrde ilmelerin sixligi 35X35 ilmeden duyunden 40X40 ilmeye duyun qeder yerlesir Bir kvadrat metrde ise 122 min ilmeden 160 min ilmeye tesaduf edilir Lampa xalcalari nda xovun hundurluyu 7 9 mm dir Lampa xalcalari Qarabag xalcaciliq mektebinin yuksek kateqoriyali xalcalarindan sayilir IstinadlarQarabag xalcalari olu kecid Lampa xalcasi 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2011 09 11