Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuenka (isp. Cuenca / Santa Ana de los cuatro Ríos de Cuenca) — böyüklüyünə görə Ekvadorun üçüncü şəhəri, Asuay əyalətinin inzibati mərkəzi. Şəhər Ekvador andlarında ("Syerra" kimi tanınan), dəniz səviyyəsindən 2 560 metr yüksəklikdə yerləşir. Şəhər 1557-ci ildə Xil Ramires Davalos tərəfindən qədim şəhər olan Tomebambanın yerində Santa Anа de los cuatro rios de Cuenca adı ilə salınmışdır. Şəhərin mərkəzində UNESCO-nun Ümumdünya İrsi siyahısına daxil edilmiş və müstəmləkəçilik dövrünə aid çox sayda tarixi tikili mövcuddur.
| Kuenka | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| isp. Cuenca | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə |  Ekvador | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1557 | ||||
| Sahəsi | 67,71 km² | ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 2560 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 329.928 nəfər (2010) | ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | 593 7 | ||||
| Poçt indeksi | EC010150 | ||||
| Digər | |||||
| cuenca.gob.ec | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
1974-cü ildə cəmi 105 000 əhalisi olan şəhərdə 2010-cu ilin hesablamalarına görə 329 928 sakin yaşayır. Ümumilikdə aqlomerasiyanın müasir əhalisi isə təxminən 700 000 nəfərdir. İqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı və sənaye, xüsusilə toxuculuq və yeyinti sənayesi təşkil edir, ixracat üçün kustar üsulla şlyapa istehsal olunur. Bundan başqa şəhərdə 8 universitet fəaliyyət göstərir. Onlardan ən qədimi olan Kuenka Universitetində təxminən 12 000 tələbə təhsil alır. 25 may 2020-ci ildə şəhərdə tramvay xətti açılmışdır.
Tarixi
Şəhərin tarixi ispanların buraya gəlməsindən və hətta inklərdən də əvvələ gedib çıxır. Onun əsası Quanpodelaq ("səma qədər böyük torpaq" mənası verir) adlı kanyari hindiləri tərəfindən təxminən 500-cü ildə qoyulmuşdur. İspanların Amerikaya gəlişindən təxminən 50 il əvvəl şəhər inklər tərəfindən ələ keçirilmiş və Tomebamba adlandırılmışdır. İnklər şəhərin görkəmini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişmiş, şəhər memarlığını öz zövqlərinə uyğunlaşdırmışlar. Amma bununla belə onlar kanyarilərin milli kimliyini məhdudlaşdırsalar da, tam aradan qaldırmamışlar. Şəhər imperiyanın siyasi mərkəzlərindən biri olmuşdur, ancaq Ataualpa və Uaskar arasında hakimiyyət uğrunda gedən mübarizədə dağıdılmışdır.
1557-ci ilə qədər şəhərdə çox az sayda əhali yaşamışdır. 1548-ci ildə cənubi Ekvadorun digər vacib şəhəri olan Loxanın əsası qoyulandan sonra, 1557-ci ildə Perunun vitse-kralı Andres Ertado de Mendosanın sərəncamı ilə Tomembambanın da yerində Kuenka şəhəri salınmışdır. Müstəmləkəçilik dövründə şəhər əhalisi sürətlə artmış və 1820-ci ildə cənubi Ekvador öz müstəqilliyini elan edərkən özünün ən yüksək səviyyəsinə çatmışdır. Bundan sonra Kuenka yeni respublikanın üç əyalətindən biri olmuşdur.
Coğrafiyası
Kuenka Asuay əyalətinin inzibati mərkəzidir və And dağlarındakı (Ekvadorda "Syerra" adlandırılan) Austro bölgəsində, yəni ölkənin cənub hissəsində yerləşir. Şəhərə avtomobillə Kiotodan 9 saata, isə 4 saata getmək olur. Şəhər dəniz səviyyəsindən təxminən 2350-2560 metr yüksəklikdə yerləşir və relyefinin əsas xüsusiyyətinə - burada axan dörd çaya görə Kuenka (isp. Cuenca — "çay hövzəsi") adlandırılmışdır. Bunlar Tomebabma, Yanunkay, Tarki və Maçanqara çaylarıdır. Onlardan ilk üçü öz başlanğıcını Paramo rayonlarından, şəhərdən qərbdə yerləşən Kaxas Milli parkından götürür. Bütün bu çaylar Amazonka çayı hövzəsinin bir hissəsidir. Şəhər dörd tərəfdən dağlarla, qərb, cənub və şərq tərəflərdən isə aşırımlarla əhatə olunmuşdur.
Kuenkanın iqlimi bütün Ekvador andlarının iqlimi kimi ilboyu mülayimdir. Adətən gündüzlər hava isti, gecələr isə soyuq olur və əhali sviter, gödəkcə geyinir. Sutkalıq orta hərarət selsi üzrə 14,6 dərəcədir. İl iki əsas mövsümə bölünür - yağışlı və quru mövsüm. Quru mövsüm adətən iyuldan dekabra qədər davam edir. Səhər yağışsız keçən, günün sonunda isə yağışın yağdığı yağış mövsümü yanvardan maya qədər sürür. Ən güclü yağışlar isə "qış"da, yəni mart ayından may ayının sonuna qədər davam edir.
Turizm mövsümü
Turistlərin çoxu şəhərin şimal hissəsindəki Tomebamba çayı və Qran-Kolombiya küçəsi arasında yerləşən tarixi rayonunu, qərb hissəsindəki General Torres küçəsini və şərq hissəsindəki Yermano Migel küçəsini gəzməyə üstünlük verir. Rayon çox da böyük deyil və burada xeyli sayda əhəmiyyətli abidə mövcuddur. Məhz bu abidələr sayəsində rayonu yolu itirmədən çox asanlıqla gəzmək olur. Amma rayon ərazisindən kənarda yerləşən küçələrin çoxu bir-birinə bənzəyir. Şəhərin qonşuluğundakı Kanyar dairəsində Ekvadorda bu günə qədər qorunub saxlanmış ən böyük xarabalıq olan İnqapirka xarabalıqları yerləşir.
Kuenkada ən əhəmiyyətli şənliklər katolik miladı sayılan "Uşaq messası" və 6 yanvarda keçirilən Kralların təşrifi bayramları zamanı, eləcə də müstəqilliyin əldə olunduğu 3 noyabr tarixində təşkil olunur. Bayram günlərində çoxsaylı yürüşlər, mədəni tədbirlər və rəqs yarışları keçirilir.
Məşhur kuenkalılar
- (1858—1933) — Ekvador siyasətçisi, şair.
- — Ekvador siyasətçisi, 1924-1925-ci illərdə Ekvador prezidenti.
- — Ekvador siyasətçisi, 1939-1940-cı illərdə Ekvador prezidenti vəzifələrinin icraçısı, Kuenka meri.
Qardaş şəhərlər
İstinadlar
- "Copia archivada" (ispan). 2015-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-07-22.
- "Tranvía Cuenca". 2020-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-26.
Xarici keçidlər
- Şəhər rəhbərliyi (isp.)
- Cuancanos: La comunidad virtual de cuanca en el mundo Şəhər sakinlərinin portalı (isp.)
- TavolaEcuador Ekvador şəhərlərinin bar və restoranlarının bələdçisi (isp.)
- Cultura, tradición y turismo de Cuenca — Ecuador Turizm saytı (isp.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kuenka isp Cuenca Santa Ana de los cuatro Rios de Cuenca boyukluyune gore Ekvadorun ucuncu seheri Asuay eyaletinin inzibati merkezi Seher Ekvador andlarinda Syerra kimi taninan deniz seviyyesinden 2 560 metr yukseklikde yerlesir Seher 1557 ci ilde Xil Ramires Davalos terefinden qedim seher olan Tomebambanin yerinde Santa Ana de los cuatro rios de Cuenca adi ile salinmisdir Seherin merkezinde UNESCO nun Umumdunya Irsi siyahisina daxil edilmis ve mustemlekecilik dovrune aid cox sayda tarixi tikili movcuddur Kuenkaisp CuencaBayraq d Gerb d 2 53 50 c e 79 00 16 q u Olke EkvadorTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1557Sahesi 67 71 km Merkezin hundurluyu 2560 mSaat qursagiEhalisiEhalisi 329 928 nefer 2010 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 593 7Poct indeksi EC010150Digercuenca gob ecXeriteni goster gizle Kuenka Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1974 cu ilde cemi 105 000 ehalisi olan seherde 2010 cu ilin hesablamalarina gore 329 928 sakin yasayir Umumilikde aqlomerasiyanin muasir ehalisi ise texminen 700 000 neferdir Iqtisadiyyatinin esasini kend teserrufati ve senaye xususile toxuculuq ve yeyinti senayesi teskil edir ixracat ucun kustar usulla slyapa istehsal olunur Bundan basqa seherde 8 universitet fealiyyet gosterir Onlardan en qedimi olan Kuenka Universitetinde texminen 12 000 telebe tehsil alir 25 may 2020 ci ilde seherde tramvay xetti acilmisdir TarixiBakire Meryem kilsesi Seherin tarixi ispanlarin buraya gelmesinden ve hetta inklerden de evvele gedib cixir Onun esasi Quanpodelaq sema qeder boyuk torpaq menasi verir adli kanyari hindileri terefinden texminen 500 cu ilde qoyulmusdur Ispanlarin Amerikaya gelisinden texminen 50 il evvel seher inkler terefinden ele kecirilmis ve Tomebamba adlandirilmisdir Inkler seherin gorkemini ehemiyyetli derecede deyismis seher memarligini oz zovqlerine uygunlasdirmislar Amma bununla bele onlar kanyarilerin milli kimliyini mehdudlasdirsalar da tam aradan qaldirmamislar Seher imperiyanin siyasi merkezlerinden biri olmusdur ancaq Ataualpa ve Uaskar arasinda hakimiyyet ugrunda geden mubarizede dagidilmisdir 1557 ci ile qeder seherde cox az sayda ehali yasamisdir 1548 ci ilde cenubi Ekvadorun diger vacib seheri olan Loxanin esasi qoyulandan sonra 1557 ci ilde Perunun vitse krali Andres Ertado de Mendosanin serencami ile Tomembambanin da yerinde Kuenka seheri salinmisdir Mustemlekecilik dovrunde seher ehalisi suretle artmis ve 1820 ci ilde cenubi Ekvador oz musteqilliyini elan ederken ozunun en yuksek seviyyesine catmisdir Bundan sonra Kuenka yeni respublikanin uc eyaletinden biri olmusdur CografiyasiKuenkanin kucelerinden biri Kuenka Asuay eyaletinin inzibati merkezidir ve And daglarindaki Ekvadorda Syerra adlandirilan Austro bolgesinde yeni olkenin cenub hissesinde yerlesir Sehere avtomobille Kiotodan 9 saata ise 4 saata getmek olur Seher deniz seviyyesinden texminen 2350 2560 metr yukseklikde yerlesir ve relyefinin esas xususiyyetine burada axan dord caya gore Kuenka isp Cuenca cay hovzesi adlandirilmisdir Bunlar Tomebabma Yanunkay Tarki ve Macanqara caylaridir Onlardan ilk ucu oz baslangicini Paramo rayonlarindan seherden qerbde yerlesen Kaxas Milli parkindan goturur Butun bu caylar Amazonka cayi hovzesinin bir hissesidir Seher dord terefden daglarla qerb cenub ve serq tereflerden ise asirimlarla ehate olunmusdur Kuenkanin iqlimi butun Ekvador andlarinin iqlimi kimi ilboyu mulayimdir Adeten gunduzler hava isti geceler ise soyuq olur ve ehali sviter godekce geyinir Sutkaliq orta heraret selsi uzre 14 6 derecedir Il iki esas movsume bolunur yagisli ve quru movsum Quru movsum adeten iyuldan dekabra qeder davam edir Seher yagissiz kecen gunun sonunda ise yagisin yagdigi yagis movsumu yanvardan maya qeder surur En guclu yagislar ise qis da yeni mart ayindan may ayinin sonuna qeder davam edir Turizm movsumuTuristlerin coxu seherin simal hissesindeki Tomebamba cayi ve Qran Kolombiya kucesi arasinda yerlesen tarixi rayonunu qerb hissesindeki General Torres kucesini ve serq hissesindeki Yermano Migel kucesini gezmeye ustunluk verir Rayon cox da boyuk deyil ve burada xeyli sayda ehemiyyetli abide movcuddur Mehz bu abideler sayesinde rayonu yolu itirmeden cox asanliqla gezmek olur Amma rayon erazisinden kenarda yerlesen kucelerin coxu bir birine benzeyir Seherin qonsulugundaki Kanyar dairesinde Ekvadorda bu gune qeder qorunub saxlanmis en boyuk xarabaliq olan Inqapirka xarabaliqlari yerlesir Kuenkada en ehemiyyetli senlikler katolik miladi sayilan Usaq messasi ve 6 yanvarda kecirilen Krallarin tesrifi bayramlari zamani elece de musteqilliyin elde olundugu 3 noyabr tarixinde teskil olunur Bayram gunlerinde coxsayli yurusler medeni tedbirler ve reqs yarislari kecirilir Kuenka tramvayiMeshur kuenkalilarAndres Kordovanin Kuenka seherindeki heykeli 1858 1933 Ekvador siyasetcisi sair Ekvador siyasetcisi 1924 1925 ci illerde Ekvador prezidenti Ekvador siyasetcisi 1939 1940 ci illerde Ekvador prezidenti vezifelerinin icracisi Kuenka meri Qardas seherler Cili Ispaniya Peru Havana KubaIstinadlar Copia archivada ispan 2015 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2015 07 22 Tranvia Cuenca 2020 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 26 Xarici kecidlerSeher rehberliyi isp Cuancanos La comunidad virtual de cuanca en el mundo Seher sakinlerinin portali isp TavolaEcuador Ekvador seherlerinin bar ve restoranlarinin beledcisi isp Cultura tradicion y turismo de Cuenca Ecuador Turizm sayti isp