Koqnitiv dissonans — psixologiya nəzəriyyəsi. Amerika psixoloqu Leon Festinger tərəfindən 1957-ci ildə təklif olunmuşdur.
Bu nəzəriyyəyə görə şəxs iki, bir birinə əks pozisiyanın və ya dərk edərək (cognition – koqnisiya) qəbul etdiyi ideyanın təsiri altındadırsa bu onda psixoloji gərginlik yaradır. Başqa sözlə, insan bir işi istəməyərək, şüurlu surətdə bu hərəkətlə razılaşmayaraq görürsə və ya istəyərək gördüyü işin doğru olmadığını bilirsə bu, onu narahat edir. Məsələn, nikotinin sağlamlığa zərər vurduğunu bilə bilə siqaret çəkmək, köklüyə meylli adamın, çəkisini artıracağını bildiyi halda çox yeməsi, şəxsin, imtahana hazırlaşmayacağı təqdirdə kəsiləcəyini bildiyi halda kənar, əyləncəli işlərə daha cox həvəs göstərməsi.
Sadalanan hallarda insanın düzgün hesab etdiyi baxışla (pozisiya) onun hərəkəti və ya istəyi arasında uyğunsuzluq (dissonans) mövcuddur. Bu isə insanın şüurunda gərginlik, sıxıntı yaradır.
Bir birinə uyğun gəlməyən iki pozisiyanın təsiri altında olan şəxs üzləşdiyi dilemmanı həll etmək və onu narahat edən gərginliyi azaltmaq üçün üç növ davranışdan istifadə edir:
- bu pozisiyalardan birini dəyişmək (məsələn, əylənməyi sonraya saxlayıb imtahana hazırlaşmaq);
- dissonans təşkil edən pozisiyalar barədə əvvəl qəbul etdiyi mühümlüyün azaldılması (məsələn, əgər imtahandan birinci dəfə qiymət almasa, ikinci cəhd imkanından istifadə edə bilmə fikri);
- bu iki pozisiyanı barışdıran mövqe tutulması (məsələn, əvvəl verilmiş imtahanlardan sonra istirahət etmə haqqının olması).
Mənbə
- A. Colman. Oxford Dictionary of Psychology. Oxford University Press. 2001
- Д. Майерс. Социальная психология. Попурри. 2001
- Ə. Bayramov, Ə. Əlizadə. Psixologiya. Çinar-Çap. 2006
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Koqnitiv dissonans psixologiya nezeriyyesi Amerika psixoloqu Leon Festinger terefinden 1957 ci ilde teklif olunmusdur Bu nezeriyyeye gore sexs iki bir birine eks pozisiyanin ve ya derk ederek cognition koqnisiya qebul etdiyi ideyanin tesiri altindadirsa bu onda psixoloji gerginlik yaradir Basqa sozle insan bir isi istemeyerek suurlu suretde bu hereketle razilasmayaraq gorurse ve ya isteyerek gorduyu isin dogru olmadigini bilirse bu onu narahat edir Meselen nikotinin saglamliga zerer vurdugunu bile bile siqaret cekmek kokluye meylli adamin cekisini artiracagini bildiyi halda cox yemesi sexsin imtahana hazirlasmayacagi teqdirde kesileceyini bildiyi halda kenar eylenceli islere daha cox heves gostermesi Sadalanan hallarda insanin duzgun hesab etdiyi baxisla pozisiya onun hereketi ve ya isteyi arasinda uygunsuzluq dissonans movcuddur Bu ise insanin suurunda gerginlik sixinti yaradir Bir birine uygun gelmeyen iki pozisiyanin tesiri altinda olan sexs uzlesdiyi dilemmani hell etmek ve onu narahat eden gerginliyi azaltmaq ucun uc nov davranisdan istifade edir bu pozisiyalardan birini deyismek meselen eylenmeyi sonraya saxlayib imtahana hazirlasmaq dissonans teskil eden pozisiyalar barede evvel qebul etdiyi muhumluyun azaldilmasi meselen eger imtahandan birinci defe qiymet almasa ikinci cehd imkanindan istifade ede bilme fikri bu iki pozisiyani barisdiran movqe tutulmasi meselen evvel verilmis imtahanlardan sonra istirahet etme haqqinin olmasi MenbeA Colman Oxford Dictionary of Psychology Oxford University Press 2001 D Majers Socialnaya psihologiya Popurri 2001 E Bayramov E Elizade Psixologiya Cinar Cap 2006