Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kolxida daşsarmaşığı (lat. Hedera colchica) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin araliyakimilər fəsiləsinin daşsarmaşığı cinsinə aid bitki növü. Qafqazda, Türkiyədə, Kiçik Asiyada, İranda rütubətli subtropiklərdə yayılmışdır.
| Kolxida daşsarmaşığı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Kolxida daşsarmaşığı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 30 m-ə çatan güclü, lianaşəkilli, həmişəyaşıl koldur. Zoğları nazik, qısasorucu köklüdür. Meyvə verən zoğları isə qalın və tüklüdür. Yarpaqlarının uzunluğu 25 sm-ə qədər, müxtəlif formaalı: parlaq dərili, bütöv, bəzən üç hissəli, yaşıl və spesifik qoxuludur. Payızda çiçəkləyir. Çiçəkləri ikicinsli, beşhissəli, yaşılımtıl-sarı, 12-35 ədədi çətirşəkilli hamaşçiçəklərə yığılmışdır. Saplaqlarının uzunluğu 2-3 sm-ə çatır. Kolxida sarmaşığının çiçək qrupunun bütün hissələri sarı-qonur, çoxşüalı, pulcuqlu tükcüklərlə örtülmüşdür. Ləçəklərin uzunluğu 4-4,5 mm və eni 2-2,5 mm, uzunsov-yumurtavari, ucu bizdir. Erkəkcikləri bir az ləçəklərindən qısadır. Sütuncuğun uzunluğu 1,5 mm-dir. Meyvələri qara, şarşəkilli, diametri 10-13 mm, 2,5 toxumludur. Növbəti ilin yayında yetişir.
Ekologiyası
Kolxida sarmaşığı kölgəli, nəmişli meşələrdə bitir, qayalarda sürünür. Şaxtaya az davamlıdır. Aşağı və orta meşə zolağında, 1500 m hündürlüyə qədər rast gəlinir. Təzə, məhsuldar torpağa ehtiyac vardır.
Azərbaycanda yayılması
Abşeronda, Qazaxda, Tərtərdə yarımkölgəli yerlərdə bitir. Bir çox formalarına rast gəlinir.
İstifadəsi
Şaquli yaşıllaşdırmada istifadə edilir. Sarmaşığın bütün hissələrində qədərində və çox miqdarda saponin vardır ki, ondan hazırlanan dərmanlar mədə şirəsinin sərbəst sulfat turşusunu azaldır, qanda şəkərin miqdarını azaldır. Həlimindən soyuqdəymədə, vərəm xəstəliklərində, böyrək daşının təmizlənməsində, podaqraya qarşı istifadə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kolxida dassarmasigi lat Hedera colchica bitkiler aleminin cetircicekliler destesinin araliyakimiler fesilesinin dassarmasigi cinsine aid bitki novu Qafqazda Turkiyede Kicik Asiyada Iranda rutubetli subtropiklerde yayilmisdir Kolxida dassarmasigiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste CetirciceklilerFesile AraliyakimilerYarimfesile AraliyalarCins DassarmasigiNov Kolxida dassarmasigiBeynelxalq elmi adiHedera colchica K Koch 1859Sekil axtarisiITIS 502898NCBI 82097EOL 1143006Botaniki tesviriHundurluyu 30 m e catan guclu lianasekilli hemiseyasil koldur Zoglari nazik qisasorucu kokludur Meyve veren zoglari ise qalin ve tukludur Yarpaqlarinin uzunlugu 25 sm e qeder muxtelif formaali parlaq derili butov bezen uc hisseli yasil ve spesifik qoxuludur Payizda cicekleyir Cicekleri ikicinsli beshisseli yasilimtil sari 12 35 ededi cetirsekilli hamasciceklere yigilmisdir Saplaqlarinin uzunlugu 2 3 sm e catir Kolxida sarmasiginin cicek qrupunun butun hisseleri sari qonur coxsuali pulcuqlu tukcuklerle ortulmusdur Leceklerin uzunlugu 4 4 5 mm ve eni 2 2 5 mm uzunsov yumurtavari ucu bizdir Erkekcikleri bir az leceklerinden qisadir Sutuncugun uzunlugu 1 5 mm dir Meyveleri qara sarsekilli diametri 10 13 mm 2 5 toxumludur Novbeti ilin yayinda yetisir EkologiyasiKolxida sarmasigi kolgeli nemisli meselerde bitir qayalarda surunur Saxtaya az davamlidir Asagi ve orta mese zolaginda 1500 m hundurluye qeder rast gelinir Teze mehsuldar torpaga ehtiyac vardir Azerbaycanda yayilmasiAbseronda Qazaxda Terterde yarimkolgeli yerlerde bitir Bir cox formalarina rast gelinir IstifadesiSaquli yasillasdirmada istifade edilir Sarmasigin butun hisselerinde qederinde ve cox miqdarda saponin vardir ki ondan hazirlanan dermanlar mede siresinin serbest sulfat tursusunu azaldir qanda sekerin miqdarini azaldir Heliminden soyuqdeymede verem xesteliklerinde boyrek dasinin temizlenmesinde podaqraya qarsi istifade edilir IstinadlarHemcinin bax