Kolxida bigəvəri (lat. Ruscus colchicus) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin bigəvər cinsinə aid bitki növü.
Kolxida bigəvəri | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Kolxida bigəvəri | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Təbii yayılması
Qərbi Zaqafqaziyada, Krasnodarda, Qaradəniz sahillərində, Tuapsedə, Azərbaycanda, Türkiyədə, Aralıq dənizi sahillərində təbii halda bitir.
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik yarımkoldur. Hündürlüyü 45-55 sm-ə çatır. Düz dayanan, çox vaxt sadə gövdələri və budaqları fillokladilərə çevrilmişdir. Yarpağı üçkünc, dərili, oturaq, paralel damarcıqlı və xırdadır. Fillokladiləri sıx yerləşmiş, çox iri, uzunsov və ya uzunsov-lansetvari, uzunluğu 6-9 sm, eni 2-4 sm, ucu biz, bünövrəsi dar, aşağıda üzbəüz, yuxarıda növbəlidir. Çiçəyi xırda (5-6), fillokladininin aşağı tərəfində, küt, lansetvari, xırda çiçəkaltlığının qoltuğunda yerləşir. Giləmeyvələri saplaqda, iri, qırmızı, diametri 8-10 mm, 2 toxumludur. Fillokladiləri forma və ölçülərinə görə dəyişir. Yayın axırlarında onların aşağı tərəfində yerləşən çiçək qrupları inkişaf edir. Çiçəkləri tədricən payızda və qışda açılır, yazda isə meyvələri yetişir. Toxumlarla və vegetativ yolla çoxalır. Zoğ böyüdükcə fillokladilər yaşıllaşır və dərili olur. Sürünən həşəratlarla tozlanır. Tökülmüş meyvələri ilyarım-iki ildən sonra cücərmə qabiliyyətinə malik olur. Toxumların bu cür uzunmüddətli dinclik dövrü artıq tökülmüş meyvədə rüşeymin yavaş inkişafı ilə əlaqədardır.
Ekologiyası
Əsasən kölgəli yerlərdə, qarışıq və yarpaqlı meşələrdə, şümşad, ağ şam meşələrində kiçik qruplarla rast gəlinir. Bigəvərin ən mezofil növüdür. Kölgəyə davamlı bitkilərdən biridir.
Azərbaycanda yayılması
Xəzər dənizinin cənub sahillərində geniş yayılmışdır.
İstifadəsi
Dekorativ bitkidir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kolxida bigeveri lat Ruscus colchicus bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin qulancarkimiler fesilesinin bigever cinsine aid bitki novu Kolxida bigeveriElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile QulancarkimilerYarimfesile Cins BigeverNov Kolxida bigeveriBeynelxalq elmi adiRuscus colchicus Yeo 1966Sekil axtarisiEOL 1082024Tebii yayilmasiQerbi Zaqafqaziyada Krasnodarda Qaradeniz sahillerinde Tuapsede Azerbaycanda Turkiyede Araliq denizi sahillerinde tebii halda bitir Botaniki xarakteristikasiCoxillik yarimkoldur Hundurluyu 45 55 sm e catir Duz dayanan cox vaxt sade govdeleri ve budaqlari fillokladilere cevrilmisdir Yarpagi uckunc derili oturaq paralel damarciqli ve xirdadir Fillokladileri six yerlesmis cox iri uzunsov ve ya uzunsov lansetvari uzunlugu 6 9 sm eni 2 4 sm ucu biz bunovresi dar asagida uzbeuz yuxarida novbelidir Ciceyi xirda 5 6 fillokladininin asagi terefinde kut lansetvari xirda cicekaltliginin qoltugunda yerlesir Gilemeyveleri saplaqda iri qirmizi diametri 8 10 mm 2 toxumludur Fillokladileri forma ve olculerine gore deyisir Yayin axirlarinda onlarin asagi terefinde yerlesen cicek qruplari inkisaf edir Cicekleri tedricen payizda ve qisda acilir yazda ise meyveleri yetisir Toxumlarla ve vegetativ yolla coxalir Zog boyudukce fillokladiler yasillasir ve derili olur Surunen heseratlarla tozlanir Tokulmus meyveleri ilyarim iki ilden sonra cucerme qabiliyyetine malik olur Toxumlarin bu cur uzunmuddetli dinclik dovru artiq tokulmus meyvede ruseymin yavas inkisafi ile elaqedardir EkologiyasiEsasen kolgeli yerlerde qarisiq ve yarpaqli meselerde sumsad ag sam meselerinde kicik qruplarla rast gelinir Bigeverin en mezofil novudur Kolgeye davamli bitkilerden biridir Azerbaycanda yayilmasiXezer denizinin cenub sahillerinde genis yayilmisdir IstifadesiDekorativ bitkidir IstinadlarHemcinin bax