Bu məqaləni lazımdır. |
Kodlar
Kodlar - Rəqəmsal elektronikada edilən işləri asanlaşdırmaq , səhv nisbətini azaltmaq və məlumat ötürülməsi təmin etmək məqsədiylə istifadə edilər.
- BCD Kodu
- Excess -3 Kodu
- BIQUANIRY (ikili - beşli ) Kodu
- GRAY Kodu
- pi1arity Kodu
- Oktal Kodu
- Hexadesimal Kodu
BCD Kodu
Onluq say sistemindəki bir ədədin hər bir pilləsinin 4-bit ikili ədəd sistemi ilə ifadə edilməsindən yaradılan koddur.
Desimal 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
BCD 0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001
NÜMUNƏ : ( 263 ) 10 sayını BCD kodu ilə ifadə edin ? ? ( 263 ) 10 ? ? 0010 0110 0011 ? ? (263) 10 = (001001100011) BCD ? ? NÜMUNƏ : (100100110110) BCD kodu onlu qarşılığını yazınız ? ? 1001 0011 0110 ? ? 9 3 6 ? ? (100100110110) BCD = ( 936) 10
Excess-3 Kodu
8421 BCD koduna 3 əlavə olunaraq tapılar. Nümunə 1: ( 6) 10 = (?) XS -3 ( 6) 10 = (1001 ) XS -3 Nümunə 2: ( 425 ) 10 = (?) XS -3 ( 425 ) 10 = ( 0111 0101 1000) XS -3
BIQUANIRY (ikili - beşli )
Bu kod sistemində 0,1,2,3,4 ədədləri üçün 01 , 5,6,7,8,9 ədədləri üçün də 10 alınar.
Decimal Nömrələr BIQUANIRY Kodu 0 01 00001 1 01 00010 2 01 00100 3 01 01000 4 01 10000 5 10 00001 6 10 00010 7 10 00100 8 10 01000 9 10 10000
GRAY Kodu
Keçişi əsnasında səhvi minimuma endirmək üçün inkişaf etdirilmiş bir koddur. Adını ixtiraçısı alır.
Xüsusiyyəti , Ard-arda iki sayı arasında yalnız tək bit dəyişikliyinin .
Normal Binary kodunda ardaşık sayda çoxu dəfə birdən çox bit dəyişikliyi söz mövzusudur. Dövrələrdə 0-1 vəziyyətləri arasındakı dəyişmə əsnasında oxucu fərqli dəyərlər oxuya bilər.
Gray kodunda yalnız tək bit dəyişdiyindən , və binary sayı olduğundan , gray kodunda bu səhv aradan qaldırılmışdır.
Gray kodu sıralaması çətin olduğundan 4 bitdən böyük sayda çox rahat deyil. Karnaugh Diaqram üsulunda Gray kodu istifadə .
Uint Binary Kod 4 bit Gray Kodu
0000 = 0 0000 0 0001 = 1 0001 1 0010 = 2 0011 3 0011 = 3 0010 2 0100 = 4 0110 6 0101 = 5 0111 7 0110 = 6 0101 5 0111 = 7 0100 4
Parity Kodu
Parity kodu , digital siqnalların çatdırılmasında yarana biləcək səhvlərin təsbitində istifadə edilər. Tek parity və cüt parity olmaq üzrə ikiyə ayrılar : Tek parity Bit Kodu : Birin məbləği cüt isə ; parity biti olaraq 0 , tək isə parity biti olaraq 1 çıxarılar. Tek parity kodunda 1lərin məbləği tektir.Tek parity kodunda 1lərin sayı tək tutularaq səhv daraması asanlaşdırılır . Nümunə 1 : 1965 Çatdırılacaq Sayı BCD Kodu Tek parity Control Biti Səhv Control 1 0001 1 1 9 1001 0 4 6 0110 0 3 5 0101 0 3 Ötürülən 9 sayında səhv nəzarət biti 4 cüt sayı olduğundan ötəri səhvdir. Cüt parity Bit Kodu : Cüt parite kodu hanesine 1lərin məbləği cütdür. Nümunə 1: 12437 Çatdırılacaq Sayı BCD Kodu Cüt parity Control Biti Səhv Control 1 0001 0 2 2 0010 0 2 4 0100 0 2 3 0011 1 3 7 0111 0 Ötürülən 3 sayında səhv nəzarət biti 3 tək sayı olduğundan ötəri səhvdir.
Oktal Kodu
Oktal kodunda isə 3 bit var. Aşağıda Oktal kodu Desimal qarşılıqları verilmişdir. İki və ya daha çox rəqəm Desimal ədədlər üçün yuxarıdakı nümunə etibarlıdır.
Desimal 0 1 2 3 4 5 6 7 Oktal 000 001 010 011 100 101 110 111
Hexadesimal Kodu
Hexadesimal kodunda da yenə 4 bit istifadə edilmişdir. Lakin BCD dən fərqi 10 deyil 16 Desimal sayı qarşılığı verər . Yəni 4bit Binary kodu bütün birləşmələri istifadə edilmişdir. Daha çox pillə üçün yuxarıdakı nümunə etibarlıdır.
BCD 0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110 1111 Hex . 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ABCDEF
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin KodlarKodlar Reqemsal elektronikada edilen isleri asanlasdirmaq sehv nisbetini azaltmaq ve melumat oturulmesi temin etmek meqsediyle istifade ediler BCD Kodu Excess 3 Kodu BIQUANIRY ikili besli Kodu GRAY Kodu pi1arity Kodu Oktal Kodu Hexadesimal KoduBCD Kodu Onluq say sistemindeki bir ededin her bir pillesinin 4 bit ikili eded sistemi ile ifade edilmesinden yaradilan koddur Desimal 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 BCD 0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001 NUMUNE 263 10 sayini BCD kodu ile ifade edin 263 10 0010 0110 0011 263 10 001001100011 BCD NUMUNE 100100110110 BCD kodu onlu qarsiligini yaziniz 1001 0011 0110 9 3 6 100100110110 BCD 936 10 Excess 3 Kodu 8421 BCD koduna 3 elave olunaraq tapilar Numune 1 6 10 XS 3 6 10 1001 XS 3 Numune 2 425 10 XS 3 425 10 0111 0101 1000 XS 3 BIQUANIRY ikili besli Bu kod sisteminde 0 1 2 3 4 ededleri ucun 01 5 6 7 8 9 ededleri ucun de 10 alinar Decimal Nomreler BIQUANIRY Kodu 0 01 00001 1 01 00010 2 01 00100 3 01 01000 4 01 10000 5 10 00001 6 10 00010 7 10 00100 8 10 01000 9 10 10000 GRAY Kodu Kecisi esnasinda sehvi minimuma endirmek ucun inkisaf etdirilmis bir koddur Adini ixtiracisi alir Xususiyyeti Ard arda iki sayi arasinda yalniz tek bit deyisikliyinin Normal Binary kodunda ardasik sayda coxu defe birden cox bit deyisikliyi soz movzusudur Dovrelerde 0 1 veziyyetleri arasindaki deyisme esnasinda oxucu ferqli deyerler oxuya biler Gray kodunda yalniz tek bit deyisdiyinden ve binary sayi oldugundan gray kodunda bu sehv aradan qaldirilmisdir Gray kodu siralamasi cetin oldugundan 4 bitden boyuk sayda cox rahat deyil Karnaugh Diaqram usulunda Gray kodu istifade Uint Binary Kod 4 bit Gray Kodu 0000 0 0000 0 0001 1 0001 1 0010 2 0011 3 0011 3 0010 2 0100 4 0110 6 0101 5 0111 7 0110 6 0101 5 0111 7 0100 4 Parity Kodu Parity kodu digital siqnallarin catdirilmasinda yarana bilecek sehvlerin tesbitinde istifade ediler Tek parity ve cut parity olmaq uzre ikiye ayrilar Tek parity Bit Kodu Birin meblegi cut ise parity biti olaraq 0 tek ise parity biti olaraq 1 cixarilar Tek parity kodunda 1lerin meblegi tektir Tek parity kodunda 1lerin sayi tek tutularaq sehv daramasi asanlasdirilir Numune 1 1965 Catdirilacaq Sayi BCD Kodu Tek parity Control Biti Sehv Control 1 0001 1 1 9 1001 0 4 6 0110 0 3 5 0101 0 3 Oturulen 9 sayinda sehv nezaret biti 4 cut sayi oldugundan oteri sehvdir Cut parity Bit Kodu Cut parite kodu hanesine 1lerin meblegi cutdur Numune 1 12437 Catdirilacaq Sayi BCD Kodu Cut parity Control Biti Sehv Control 1 0001 0 2 2 0010 0 2 4 0100 0 2 3 0011 1 3 7 0111 0 Oturulen 3 sayinda sehv nezaret biti 3 tek sayi oldugundan oteri sehvdir Oktal Kodu Oktal kodunda ise 3 bit var Asagida Oktal kodu Desimal qarsiliqlari verilmisdir Iki ve ya daha cox reqem Desimal ededler ucun yuxaridaki numune etibarlidir Desimal 0 1 2 3 4 5 6 7 Oktal 000 001 010 011 100 101 110 111 Hexadesimal Kodu Hexadesimal kodunda da yene 4 bit istifade edilmisdir Lakin BCD den ferqi 10 deyil 16 Desimal sayi qarsiligi verer Yeni 4bit Binary kodu butun birlesmeleri istifade edilmisdir Daha cox pille ucun yuxaridaki numune etibarlidir BCD 0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110 1111 Hex 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ABCDEFIstinadlar