Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Klassik Yunanıstan (E.ə. V—IV əsrlər) — polis qurumunun ən yüksək inkişaf dövrü. Yunanların memarlıq, heykəltəraşlıq, vaza rəssamlığı, zərgərlik, poeziya, teatr sənəti, elm (astronomiya, həndəsə, fizika, zoologiya, tibb, psixologiya, məntiq, siyasətşünaslıq, sənət tarixi, ritorika, iqtisadiyyat, tarix, coğrafiya) sahələri üzrə nailiyyətləri bu dövrdə o qədər böyük oldu ki, onları təqlid etmək və nümunə götürmək istəyi yarandı. Buna görə bu dövr "klassik" adlanır, yəni təqlid etməyə layiq olan.
Hərbi-siyasi tarixi
Yunan-Fars müharibələrində (e.ə. 500-449) yunanların qələbəsi nəticəsində Afina şöhrət qazandı və Delos liqası (Afinanın rəhbərliyi ilə) yaradıldı. Afinanın ən qüdrətli dövrü, siyasi həyatının ən çox və mədəniyyətin çiçəklənməsi Periklın hakimiyyətinə (e.ə. 443—429) təsadüf edir. Afina və Sparta arasında Yunanıstanda hegemonluq və ticarət yolları uğrunda mübarizə nəticəsində Afina və Korinf arasında yaranan ziddiyyətlər Afinanın məğlubiyyəti ilə sona çatan Peloponnes müharibəsinə (e.ə. 431—404) səbəb oldu. Sonradan Spartanın Yunanıstanda hegemonluğu Teben (e.ə. 371) tərəfindən mübahisə edildi. Sonsuz vətəndaş qarşıdurması Yunanıstanı zəiflətdi və Makedoniya kralı II Filip e.ə. 338-ci ilə materik Yunanıstanın demək olar ki, bütün polislərini nəzarət altına ala bildi.
Sosial-iqtisadi tarixi
Yunan polisinin iqtisadi əsasını şəhər (divar ilə dövrələnmiş və ticarət limanı, bazar (agora) və şəhər iqtisadiyyatına malik əhalisi sıx olan böyük yaşayış məntəqəsi) və polisin əkinçilik periferiyasının birləşməsindən ibarət idi. Əcnəbilərin köləliyi yunan polislərində geniş tətbiq olunurdu. Spartada ilotiya (yunan əkinçilərinin böyük hissəsinin dövlət köləliyi) üstünlük təşkil edirdi. Əkinçilərin bənzər köləlik və təhkimçilik formaları bəzi geridə qalmış digər aqrar yunan polislərində mövcud idi. Klassik Yunanıstanın iqtisadiyyatı kredit və uzaq dəniz ticarətinin böyük inkişafı və tarixdə ilk dəfə olaraq pulun geniş yayılması (mis, gümüş və qızıldan hazırlanan metal sikkələr) ilə fərqlənirdi. Yunan polislərinin əksəriyyətində çoxlu üzüm və zeytun yetişdirilirdi, balıqçılıq, heyvandarlıq, keramika sənəti, gəmiqayırma, metallurgiya və metal emalı inkişaf edirdi. Taxılçılıq böyük miqyasda yalnız materik Yunanıstanın bəzi ovalıq əraziləri (Lakonika, Beotiya, Fessaliya və Makedoniya), Siciliyadakı bəzi yunan koloniyalarında (Sirakuze, Aqrigent) və şimali Qara dəniz bölgəsində (Kimmer Bosforo, Tavr Xersonesi, Olviya) yetişdirilirdi.
İstinadlar
- The "Classical Age" is "the modern designation of the period from about 500 B.C. to the death of Alexander the Great in 323 B.C." (Thomas R. Martin, Ancient Greece, Yale University Press, 1996, p. 94).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Klassik Yunanistan E e V IV esrler polis qurumunun en yuksek inkisaf dovru Yunanlarin memarliq heykelterasliq vaza ressamligi zergerlik poeziya teatr seneti elm astronomiya hendese fizika zoologiya tibb psixologiya mentiq siyasetsunasliq senet tarixi ritorika iqtisadiyyat tarix cografiya saheleri uzre nailiyyetleri bu dovrde o qeder boyuk oldu ki onlari teqlid etmek ve numune goturmek isteyi yarandi Buna gore bu dovr klassik adlanir yeni teqlid etmeye layiq olan Herbi siyasi tarixiYunan Fars muharibelerinde e e 500 449 yunanlarin qelebesi neticesinde Afina sohret qazandi ve Delos liqasi Afinanin rehberliyi ile yaradildi Afinanin en qudretli dovru siyasi heyatinin en cox ve medeniyyetin ciceklenmesi Periklin hakimiyyetine e e 443 429 tesaduf edir Afina ve Sparta arasinda Yunanistanda hegemonluq ve ticaret yollari ugrunda mubarize neticesinde Afina ve Korinf arasinda yaranan ziddiyyetler Afinanin meglubiyyeti ile sona catan Peloponnes muharibesine e e 431 404 sebeb oldu Sonradan Spartanin Yunanistanda hegemonlugu Teben e e 371 terefinden mubahise edildi Sonsuz vetendas qarsidurmasi Yunanistani zeifletdi ve Makedoniya krali II Filip e e 338 ci ile materik Yunanistanin demek olar ki butun polislerini nezaret altina ala bildi Sosial iqtisadi tarixiYunan polisinin iqtisadi esasini seher divar ile dovrelenmis ve ticaret limani bazar agora ve seher iqtisadiyyatina malik ehalisi six olan boyuk yasayis menteqesi ve polisin ekincilik periferiyasinin birlesmesinden ibaret idi Ecnebilerin koleliyi yunan polislerinde genis tetbiq olunurdu Spartada ilotiya yunan ekincilerinin boyuk hissesinin dovlet koleliyi ustunluk teskil edirdi Ekincilerin benzer kolelik ve tehkimcilik formalari bezi geride qalmis diger aqrar yunan polislerinde movcud idi Klassik Yunanistanin iqtisadiyyati kredit ve uzaq deniz ticaretinin boyuk inkisafi ve tarixde ilk defe olaraq pulun genis yayilmasi mis gumus ve qizildan hazirlanan metal sikkeler ile ferqlenirdi Yunan polislerinin ekseriyyetinde coxlu uzum ve zeytun yetisdirilirdi baliqciliq heyvandarliq keramika seneti gemiqayirma metallurgiya ve metal emali inkisaf edirdi Taxilciliq boyuk miqyasda yalniz materik Yunanistanin bezi ovaliq erazileri Lakonika Beotiya Fessaliya ve Makedoniya Siciliyadaki bezi yunan koloniyalarinda Sirakuze Aqrigent ve simali Qara deniz bolgesinde Kimmer Bosforo Tavr Xersonesi Olviya yetisdirilirdi IstinadlarThe Classical Age is the modern designation of the period from about 500 B C to the death of Alexander the Great in 323 B C Thomas R Martin Ancient Greece Yale University Press 1996 p 94