Kiçik Asiya qar çöl siçanı (Chionomys roberti) , (Rodentia) dəstəsindan bir Məməli növü. Baş Qafqaz silsiləsi və Kiçik Qafqazda Ch. roberti (Kiçik Asiya qar çöl siçanı) endemik hesab olunur. Az təhlükə altındadır, mühafizəyə baxımlı növdür. Nadir, azsaylı, ümumi areal daxilində az öyrənilmiş növdür.
Kiçik Asiya qar siçanı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Kiçik Asiya qar siçanı | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Təsviri
Bədəninin uzunluğu 160 mm, quyruq uzunluğu 84–98 mm, qulağı 17 mm, arxa pəncəsi 29 mm-ə qədərdir. Yaşlı fərdlərinin çəkisi 81 qr ətrafındadır. Rəngi kifayət qədər tünd, qonur və ya qonur-qəhvəyi, quyruğu kəskin ikirənglidir, tükü kobud, quyruğu nisbətən seyrək tüklərlə örtülmüşdür. Üst azı dişlərinin uzunluğu 7–8 mm, aşağı 7–8.2 mm. M1–3.0–3.16–3.5 mm.
Yayılması
Ümumi areal: dünyada arealı Böyük Qafqaz dağ silisiləsinin Qərb və mərkəzindən başlayaraq Qərbi Dağıstana qədər və ona bitişik Asiya sahəsi ilə məhdudlaşmışdır. Cənubi Qafqazın cənub-qərbindən şimalda Soçiyə qədər, şərqdən isə Məshəti dağından Türkiyənin şimal-şərqinə qədər yayılmışdır. Azərbaycanda: Balakən, Zaqatala və qismən Qax rayonlarında yayılmışdır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Əsasən d.s-dən 3000 m yüksəklikdə qeydə alınır. Bataqlaşmış meşə qurşaqlarında təsadüf olunur. Bəzi məlumatlara görə, Katexçay boyunca yayılmışdır. Eygelisə görə, onların arealı şərqdə Kurmuxçaya qədər uzanır. Onlara d.s-dən 800–2000 m hündürlüklərdə rast gəlinir Azərbaycan faunasında göstərilir ki, yalnız Zaqatalada Katexçay sahili boyunca, meşə, subalp və alp qurşaqlarında yayılmışdır. Əsasən gecə aktiv olurlar, bəzən gündüzlər də fəal olurlar.
Azalma səbəbi
Təbii və antropogen amillər nəticəsində biotopların dəyişkənliyə uğraması. Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər: İUCN siyahısına salınmışdır. Yaşayış yerləri Zaqatala və İlisu Dövlət Təbiət Qoruqlarında mühafizə olunur. Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər: Ekologiyası öyrənilmədiyinə görə qorunma tədbirləri hələ hazırlanmamışdır.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kicik Asiya qar col sicani Chionomys roberti Rodentia destesindan bir Memeli novu Bas Qafqaz silsilesi ve Kicik Qafqazda Ch roberti Kicik Asiya qar col sicani endemik hesab olunur Az tehluke altindadir muhafizeye baximli novdur Nadir azsayli umumi areal daxilinde az oyrenilmis novdur Kicik Asiya qar sicaniElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Kicik Asiya qar sicaniBeynelxalq elmi adiChionomys roberti Michael Roger Oldfield Thomas 1906Seklin VikiAnbarda axtarisiITIS 632824NCBI 269650TesviriBedeninin uzunlugu 160 mm quyruq uzunlugu 84 98 mm qulagi 17 mm arxa pencesi 29 mm e qederdir Yasli ferdlerinin cekisi 81 qr etrafindadir Rengi kifayet qeder tund qonur ve ya qonur qehveyi quyrugu keskin ikirenglidir tuku kobud quyrugu nisbeten seyrek tuklerle ortulmusdur Ust azi dislerinin uzunlugu 7 8 mm asagi 7 8 2 mm M1 3 0 3 16 3 5 mm YayilmasiUmumi areal dunyada areali Boyuk Qafqaz dag silisilesinin Qerb ve merkezinden baslayaraq Qerbi Dagistana qeder ve ona bitisik Asiya sahesi ile mehdudlasmisdir Cenubi Qafqazin cenub qerbinden simalda Sociye qeder serqden ise Mesheti dagindan Turkiyenin simal serqine qeder yayilmisdir Azerbaycanda Balaken Zaqatala ve qismen Qax rayonlarinda yayilmisdir Yasayis yeri ve heyat terziEsasen d s den 3000 m yukseklikde qeyde alinir Bataqlasmis mese qursaqlarinda tesaduf olunur Bezi melumatlara gore Katexcay boyunca yayilmisdir Eygelise gore onlarin areali serqde Kurmuxcaya qeder uzanir Onlara d s den 800 2000 m hundurluklerde rast gelinir Azerbaycan faunasinda gosterilir ki yalniz Zaqatalada Katexcay sahili boyunca mese subalp ve alp qursaqlarinda yayilmisdir Esasen gece aktiv olurlar bezen gunduzler de feal olurlar Azalma sebebiTebii ve antropogen amiller neticesinde biotoplarin deyiskenliye ugramasi Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler IUCN siyahisina salinmisdir Yasayis yerleri Zaqatala ve Ilisu Dovlet Tebiet Qoruqlarinda muhafize olunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler Ekologiyasi oyrenilmediyine gore qorunma tedbirleri hele hazirlanmamisdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0