Kipləşdirici maşınqayırmada hərəkətli hissələr arasında maye material nəqlinin qarşısını almaq üçün tətbiq olunan elementdir. Tipik hal kimi hidravlik maşınlarda kolbaların, , daxili yanma mühərriklərinin porşenlərdəki üzüklərin hərəkətini buna misal göstərmək olar.
Növləri
Kipləşdirmə hərəkətli və hərəkətsiz olaraq iki hssəyə bölünür. Hərəkətli kipləşdirmədə kipləşdirici element permanent olaraq kipləşdirici səthlər arasında ya toxunan, ya da toxunmayan oturdulurlar. Hərəkətli kipləşmələrdə yüksək sürət, kiplilik və aşağı sürtünmə təmin olunmalıdır. Bu tələblərin eyni zamanda əldə edilməsi çətindir. İdeal kipləşdirmə yalnız quru halda mümkündür. Bu isə işləyən maşın hissələrində mümkün deyil. Yeyilmənin qarşısını almaq üçün tətbiq edilən yağlama materialı kipləşdirici hissələrin arasına girərək irəli-geri hərəkət etdirilir və beləliklə maye bir hissədən digərinə keçir. Birləşmədə baş verən prosesə həm də kipləşdirmə təzyiqi, mayenin özlülüyü və hərəkət sürəti təsir edir. Kipləşdirici elementlər çox vaxt dodaqlara malik olur. Bununla birləşmənin kipliyi və təzyiqini artırmaq olur. Yeyilməni azaltmaq üçün kipləşdirilən hissələrin kələkötürlüyü Ra<0,16 mkm həddində götürülür.
Kipləşdirici üzüklər, yüksək təzyiqlə işləyən və kompakt formalı olan manjetlər yüksək təzyiq və sürətə tab gətirən formalara malikdirlər. Aşağı təzyiqdə işləyənlər boşqab formalı və dərin manjetlərdir. Adətən kipləşdirici elementlər süni kauçukdan hazırlanırlar. Stasionar hissələrdə kipləşdiricilər sökülən və söküləbilməyən olaraq iki növə bölünürlər. Söküləbilməyən kipləşdirmə adətən təzyiq altında işləyən borularda və çənlərdə qaynaqla yaradılırlar. Sökülən kipləşdirmədə xüsusi kipləşdirici elementlərdən istifadə olunur. Burada birləşmə yüksək dəqiqliklə emal olunmuş təmas səthlərinin köməyi ilə əldə edilir. Ensiz səthlərdə enlı səthlərə nisbətən daha yaxşı kipləşdirmə yaratmaq olur, çünki burada kiçik qüvvə ilə böyük səthi təzyiq almaq mümkündür. Bu üsuldan yüksək təzyiq və temperatur şəraitində işləyən turbinlərdə, yüksək təzyiqli buxar borularında istifadə edilərək flansların birləşmələrində geniş tətbiq olunur. , armaturlarda kipləşdirici səthlər pardaqlanır.
Bundan əlavə həlqələr, üzüklər və çərçivələrdən də söküləbilən kipləşdirici elementlər kimi geniş istifadə olunur. Onlar kiçik səthi təzyiq zamanı deformasiyaya uğrayaraq hissələr arasında kip mühit yaradır. Bu kipləşdiricilər metaldan hazırlanırlar. Yumşaq kipləşdiricilər kimi kağız, karton, rezin və başqa süni materiallardan istifadə olunur. Onlar aşağı temperaturda işləmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bir neçə qatlı kipləşdiricilərdə metal və süni materiallar kombinasiya olunur. Bərk kipləşdiricilərdə qurğuşun, aluminium, mis və poladdan hazırlanmış dördkünclü en kəsiyə malik elementlər düzəldilir. Onların tətbiqi yüksək sıxma qüvvəsi tələb edir.
Istinad
- Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kiplesdirici masinqayirmada hereketli hisseler arasinda maye material neqlinin qarsisini almaq ucun tetbiq olunan elementdir Tipik hal kimi hidravlik masinlarda kolbalarin daxili yanma muherriklerinin porsenlerdeki uzuklerin hereketini buna misal gostermek olar NovleriYanli mexaniki kiplesdirici 1 tenzimleyici vint 2 dairevi en kesikli uzuk 3 hereketli uzuye firlanma veren civi 4 4 hereketli uzuk 5 heretsiz ucuk 6 dairevi en kesikli uzuk ikinci kiplesdirici 7 govde 8 hereketsiz uzuyu saxlayab civi 5 9 val 10 hereketli uzuyu hereketsize sixan yaylar Kiplesdirme hereketli ve hereketsiz olaraq iki hsseye bolunur Hereketli kiplesdirmede kiplesdirici element permanent olaraq kiplesdirici sethler arasinda ya toxunan ya da toxunmayan oturdulurlar Hereketli kiplesmelerde yuksek suret kiplilik ve asagi surtunme temin olunmalidir Bu teleblerin eyni zamanda elde edilmesi cetindir Ideal kiplesdirme yalniz quru halda mumkundur Bu ise isleyen masin hisselerinde mumkun deyil Yeyilmenin qarsisini almaq ucun tetbiq edilen yaglama materiali kiplesdirici hisselerin arasina girerek ireli geri hereket etdirilir ve belelikle maye bir hisseden digerine kecir Birlesmede bas veren prosese hem de kiplesdirme tezyiqi mayenin ozluluyu ve hereket sureti tesir edir Kiplesdirici elementler cox vaxt dodaqlara malik olur Bununla birlesmenin kipliyi ve tezyiqini artirmaq olur Yeyilmeni azaltmaq ucun kiplesdirilen hisselerin kelekoturluyu Ra lt 0 16 mkm heddinde goturulur Helgeformali rezin kiplesdirici Kiplesdirici uzukler yuksek tezyiqle isleyen ve kompakt formali olan manjetler yuksek tezyiq ve surete tab getiren formalara malikdirler Asagi tezyiqde isleyenler bosqab formali ve derin manjetlerdir Adeten kiplesdirici elementler suni kaucukdan hazirlanirlar Stasionar hisselerde kiplesdiriciler sokulen ve sokulebilmeyen olaraq iki nove bolunurler Sokulebilmeyen kiplesdirme adeten tezyiq altinda isleyen borularda ve cenlerde qaynaqla yaradilirlar Sokulen kiplesdirmede xususi kiplesdirici elementlerden istifade olunur Burada birlesme yuksek deqiqlikle emal olunmus temas sethlerinin komeyi ile elde edilir Ensiz sethlerde enli sethlere nisbeten daha yaxsi kiplesdirme yaratmaq olur cunki burada kicik quvve ile boyuk sethi tezyiq almaq mumkundur Bu usuldan yuksek tezyiq ve temperatur seraitinde isleyen turbinlerde yuksek tezyiqli buxar borularinda istifade edilerek flanslarin birlesmelerinde genis tetbiq olunur armaturlarda kiplesdirici sethler pardaqlanir Bundan elave helqeler uzukler ve cercivelerden de sokulebilen kiplesdirici elementler kimi genis istifade olunur Onlar kicik sethi tezyiq zamani deformasiyaya ugrayaraq hisseler arasinda kip muhit yaradir Bu kiplesdiriciler metaldan hazirlanirlar Yumsaq kiplesdiriciler kimi kagiz karton rezin ve basqa suni materiallardan istifade olunur Onlar asagi temperaturda islemek ucun nezerde tutulmusdur Bir nece qatli kiplesdiricilerde metal ve suni materiallar kombinasiya olunur Berk kiplesdiricilerde qurgusun aluminium mis ve poladdan hazirlanmis dordkunclu en kesiye malik elementler duzeldilir Onlarin tetbiqi yuksek sixma quvvesi teleb edir IstinadRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s