Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Kino tarixi — XIX-cu əsrin sonlarında kino texnologiyalarından istifadə etməklə yaradılmış vizual sənət növünün inkişafından başlanır.
Filmin bədii vasitə kimi meydana çıxması dəqiq müəyyən edilməmişdir. Əvvəllər kinematoqrafik nümayişlər olurdu, lakin 1895-ci il dekabrın 28-də Parisdə Lümyer qardaşlarının qısametrajlı filmlərinin kommersiya, ictimai nümayişi proqnozlaşdırılan kinofilmlərin irəliləyişi kimi qiymətləndirmək olar.
Ən erkən filmlər qara və ağ rəngdə, bir dəqiqədən az uzunluqda, səssiz idi və sabit kameradan bir kadrdan ibarət idi. İlk onillikdə filmin yenilikdən, bütün dünyada yaradılmış kino istehsal şirkətləri və studiyaları ilə qurulmuş kütləvi əyləncə sənayesinə keçidi oldu. Filmin çəkilməsi, kameranın inkişafı və filmlərin təsvirində xüsusi rollara töhfə verən digər kino texnikaları ilə ümumi kinematoqrafiyaya dair konvensiyalar inkişaf etdirildi.
Populyar yeni media, o cümlədən televiziya (1950-ci illərdən bəri geniş yayılmışdır), ev videosu (1980-ci illər) və internet (1990-cı illər) filmlərin yayılmasına və istehlakına təsir göstərmişdir.
Film istehsalı adətən texniki yeniliklərə (o cümlədən geniş ekran, 3D və 4D film) və daha möhtəşəm filmlərlə cavab verirdi. Daha ucuz və daha asan idarə olunan sistemlər (8 mm-lik film, video və smartfon kameraları daxil olmaqla) artan sayda insana ev filmləri və video incəsənət də daxil olmaqla istənilən məqsəd üçün müxtəlif keyfiyyətlərdə filmlər yaratmağa imkan verdi. Texniki keyfiyyət adətən peşəkar filmlərdən aşağı idi, lakin rəqəmsal video və sərfəli, yüksək keyfiyyətli rəqəmsal kameralarla təkmilləşdirildi. Zamanla təkmilləşən rəqəmsal istehsal üsulları 1990-cı illərdə daha populyarlaşdı və nəticədə getdikcə daha real vizual effektlər və məşhur uzunluqlu kompüter animasiyaları yarandı.
Kino tarixi ərzində müxtəlif film janrları yaranıb və müxtəlif dərəcədə uğur qazanıb.
İlk addımlar
Kinonun mənşəyi tarixdən əvvəlki dövrlərə, şəkillərdə hərəkəti təsvir etmək cəhdlərinə gedib çıxır. Hərəkət illüziyasını yaratmaq üçün bir sıra hərəkətsiz təsvirləri sintez edən ilk qurğular XIX-cu əsrin birinci yarısında meydana çıxdı. Bunlara fenakistiskop (1832), zootrop (1834), praksinoskop (1877) və 1830-1870-ci illərdə icad edilmiş digər “sehrli fənərlər” kimi alətlər daxildir. Bu mexaniki qurğular ən sadə animasiya səhnələrini nümayiş etdirərək cizgi filmlərinin inkişafının başlanğıcını qoydu. Şəkilləri şaquli ekrana proyeksiya etmək üçün bu fənər XVII-ci əsrdə geniş şəkildə tanındı. Sadə və içərisində böyüdücü boru və lampa olan bir qutu idi. Bu lampanın arxasında boru ilə qutu arasında mürəkkəblə çəkilmiş çərçivənin qoyulduğu bir boşluq var idi. Eyni zamanda, görüntü statik idi.
Kinematoqrafiyaya doğru növbəti addım 1830-cu ildə Maykl Faradey və onun dostu Maks Rocer tərəfindən atıldı. Bütün Avropa rəsmi canlandırmaq üçün bir cihaz icad etməyə çalışırdı. Faradeyin aləti fenakistiskop adlanırdı. Cihazla bir sıra ardıcıl şəkillər təqdim etmək olurdu. Əvvəl alim Cozef Plato hərəkətin fazalara parçalanması üzərində işləyirdi (məsələn, insan hərəkəti). Faradey bu əsərləri əlinə alanda fenakistoskopu tamamlamağa çox az qalmışdı. Nəticədə, bir neçə saniyə davam edən hərəkətli rəsm (lakin faktiki təsvir deyil) yaratmaq mümkün oldu.
Üçüncü addım 1877-ci ildə xronofotoqrafiyanın ixtirası ilə baş verdi. Bu, kifayət qədər yüksək fotohəssaslıq lakin çəkilişdən dərhal əvvəl fotoqrafiya materialının hazırlanmasını tələb edən Lui Dager və Jozef Nisefor Nyepsın işi sayəsində mümkün oldu. Yüksək fotohəssaslıq, ekspozisiya müddətini azaltmağa imkan verdi, bunsuz sürətlə hərəkət etdirmək mümkün olmazdı. Bu, onlara hərəkət prosesini vizual şəkildə canlandırmaq və kinematoqrafiya texnologiyasının ilk nümunələrini yaratmağa yaxınlaşmaq imkanı verdi. 1878-ci ildə Kaliforniya qubernatoru Leland Stanford və fotoqraf Edvard Meybric çapan atı çəkmək üçün təcrübə apardılar. Onlar xüsusi işıq keçirməyən kabinələrdə yerləşən at yarışı yolu boyunca 12 kamera quraşdırıblar. Kabinələrdəki köməkçilər siqnal fiti ilə eyni vaxtda çəkiliş üçün foto lövhələr hazırlamağa başladılar. 1901-ci ildə Meybric "Hərəkətdə olan insan fiquru" adlı kitab nəşr etdi.
Yenilik dövrü (1890-1900-cü illərin əvvəlləri)
XIX-cu əsrin sonlarında Vordsvort Donisthorp, Louis Le Princ, Uilliam Fries-Greene və Skladanovski qardaşları kimi bir neçə ixtiraçı hərəkətli təsvirləri çəkə və nümayiş etdirə bilən cihazların inkişafına qabaqcıl töhfələr verdi və kinonun yaranması üçün zəmin yaratdılar. Bu gün Roundhay bağı səhnəsi (1888) kimi tanınan ən qədim film, Louis Le Prince tərəfindən çəkilmiş və qısa müddət ərzində onun ailə üzvlərini hərəkətdə təsvir etmişdir.
Skladanovski qardaşları 1 noyabr 1895-ci ildə Berlində tamaşaçılara ödənişli ilk hərəkətli şəkil şousunu göstərmək üçün özləri hazırladıqları Bioscopdan istifadə etdilər. Lakin onların sürət əldə etmək üçün keyfiyyəti və ya maliyyə resursları yox idi. Bu filmlərin əksəriyyəti heç vaxt eksperimental mərhələdən keçmədi və onların səyləri kino uğur qazanana qədər ictimaiyyətin diqqətini çox çəkmədi.
Sonrakı illərdə aktuallıqların və kinoxronikanın nümayişi sərfəli oldu. 1897-ci ildə Korbett və Fitzsimonsun döyüşü haqqında film işıq üzü gördü. Film Nevada ştatının Karson Siti şəhərində keçirilən ağır çəkili dünya çempionatının boks matçı faqqında idi. Film daha çox gəlir gətirdi və o dövrdə istehsal olunan ən uzun kino idi.
1910-cu ildə ilk dəfə təbiət haqqında sənədli film çəkildi.
Səssiz kino və kinoteatrların formalaşması
Lümer komandası kino kameraları satmaqla deyil, kinoteatrlar şəbəkəsi yaratmaqla biznes qurmağa qərar verdi. Lümyerlər və onların tərəfdaşları film nümayişləri təşkil etdi (ümumilikdə, Lümyerlər üç il ərzində bir neçə yüz bir dəqiqəlik film çəkdi).
Səsli və rəngli kinonun tarixi XX-ci əsrin əvvəllərindən başlayır. Kinoda rənglə bağlı ilk təcrübələr Georges Méliès tərəfindən əl ilə rəngləmə çərçivələri ilə həyata keçirildi. Lakin 1910-cı illərdə əl ilə rəngləmə mexanikləşdirilmiş tonlama və rəngləmə prosesləri ilə əvəz edilmişdir.
Eyni zamanda kinoteatrlarda musiqinin canlı ifa olunduğu səssiz kino dövründə kinoda səs yaranıb. Sinxronlaşdırılmış səs ilk dəfə 1920-ci illərdə ayrıca səs disklərindən istifadə edən Vaytafon sistemi ilə təqdim edilmişdir.
İstinadlar
- Fischer, Paul. The man who invented motion pictures: a true tale of obsession, murder, and the movies (1st). New York: Simon & Schuster. 2022. ISBN . OCLC 1201301040.
- Woods, Alan. "James J. Corbett: Theatrical Star". Journal of Sport History. 3 (2). 1976: 162–175. ISSN 0094-1700. JSTOR 43609159.
- Dixon, Bryony. "Smith, Percy (1880–1945)". BFI Screenonlinee. İstifadə tarixi: 24 April 2011.
- "Percy Smith". wildfilmhistory.org. İstifadə tarixi: 24 April 2011.
- "History of film - Color, Cinematography, Movies | Britannica". www.britannica.com (ingilis). 2024-05-13. İstifadə tarixi: 2024-07-03.
- "A brief history of sound in film". National Science and Media Museum blog (ingilis). 2021-09-13. İstifadə tarixi: 2024-07-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 1 saniye evvel Nigar1972 muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Kino tarixi XIX cu esrin sonlarinda kino texnologiyalarindan istifade etmekle yaradilmis vizual senet novunun inkisafindan baslanir 1907 ci ilde Berlinde operatorlar Filmin bedii vasite kimi meydana cixmasi deqiq mueyyen edilmemisdir Evveller kinematoqrafik numayisler olurdu lakin 1895 ci il dekabrin 28 de Parisde Lumyer qardaslarinin qisametrajli filmlerinin kommersiya ictimai numayisi proqnozlasdirilan kinofilmlerin irelileyisi kimi qiymetlendirmek olar En erken filmler qara ve ag rengde bir deqiqeden az uzunluqda sessiz idi ve sabit kameradan bir kadrdan ibaret idi Ilk onillikde filmin yenilikden butun dunyada yaradilmis kino istehsal sirketleri ve studiyalari ile qurulmus kutlevi eylence senayesine kecidi oldu Filmin cekilmesi kameranin inkisafi ve filmlerin tesvirinde xususi rollara tohfe veren diger kino texnikalari ile umumi kinematoqrafiyaya dair konvensiyalar inkisaf etdirildi Populyar yeni media o cumleden televiziya 1950 ci illerden beri genis yayilmisdir ev videosu 1980 ci iller ve internet 1990 ci iller filmlerin yayilmasina ve istehlakina tesir gostermisdir Film istehsali adeten texniki yeniliklere o cumleden genis ekran 3D ve 4D film ve daha mohtesem filmlerle cavab verirdi Daha ucuz ve daha asan idare olunan sistemler 8 mm lik film video ve smartfon kameralari daxil olmaqla artan sayda insana ev filmleri ve video incesenet de daxil olmaqla istenilen meqsed ucun muxtelif keyfiyyetlerde filmler yaratmaga imkan verdi Texniki keyfiyyet adeten pesekar filmlerden asagi idi lakin reqemsal video ve serfeli yuksek keyfiyyetli reqemsal kameralarla tekmillesdirildi Zamanla tekmillesen reqemsal istehsal usullari 1990 ci illerde daha populyarlasdi ve neticede getdikce daha real vizual effektler ve meshur uzunluqlu komputer animasiyalari yarandi Kino tarixi erzinde muxtelif film janrlari yaranib ve muxtelif derecede ugur qazanib Ilk addimlarKinonun menseyi tarixden evvelki dovrlere sekillerde hereketi tesvir etmek cehdlerine gedib cixir Hereket illuziyasini yaratmaq ucun bir sira hereketsiz tesvirleri sintez eden ilk qurgular XIX cu esrin birinci yarisinda meydana cixdi Bunlara fenakistiskop 1832 zootrop 1834 praksinoskop 1877 ve 1830 1870 ci illerde icad edilmis diger sehrli fenerler kimi aletler daxildir Bu mexaniki qurgular en sade animasiya sehnelerini numayis etdirerek cizgi filmlerinin inkisafinin baslangicini qoydu Sekilleri saquli ekrana proyeksiya etmek ucun bu fener XVII ci esrde genis sekilde tanindi Sade ve icerisinde boyuducu boru ve lampa olan bir qutu idi Bu lampanin arxasinda boru ile qutu arasinda murekkeble cekilmis cercivenin qoyuldugu bir bosluq var idi Eyni zamanda goruntu statik idi Kinematoqrafiyaya dogru novbeti addim 1830 cu ilde Maykl Faradey ve onun dostu Maks Rocer terefinden atildi Butun Avropa resmi canlandirmaq ucun bir cihaz icad etmeye calisirdi Faradeyin aleti fenakistiskop adlanirdi Cihazla bir sira ardicil sekiller teqdim etmek olurdu Evvel alim Cozef Plato hereketin fazalara parcalanmasi uzerinde isleyirdi meselen insan hereketi Faradey bu eserleri eline alanda fenakistoskopu tamamlamaga cox az qalmisdi Neticede bir nece saniye davam eden hereketli resm lakin faktiki tesvir deyil yaratmaq mumkun oldu Ucuncu addim 1877 ci ilde xronofotoqrafiyanin ixtirasi ile bas verdi Bu kifayet qeder yuksek fotohessasliq lakin cekilisden derhal evvel fotoqrafiya materialinin hazirlanmasini teleb eden Lui Dager ve Jozef Nisefor Nyepsin isi sayesinde mumkun oldu Yuksek fotohessasliq ekspozisiya muddetini azaltmaga imkan verdi bunsuz suretle hereket etdirmek mumkun olmazdi Bu onlara hereket prosesini vizual sekilde canlandirmaq ve kinematoqrafiya texnologiyasinin ilk numunelerini yaratmaga yaxinlasmaq imkani verdi 1878 ci ilde Kaliforniya qubernatoru Leland Stanford ve fotoqraf Edvard Meybric capan ati cekmek ucun tecrube apardilar Onlar xususi isiq kecirmeyen kabinelerde yerlesen at yarisi yolu boyunca 12 kamera qurasdiriblar Kabinelerdeki komekciler siqnal fiti ile eyni vaxtda cekilis ucun foto lovheler hazirlamaga basladilar 1901 ci ilde Meybric Hereketde olan insan fiquru adli kitab nesr etdi Yenilik dovru 1890 1900 cu illerin evvelleri source source source source source source source Louis Le Prince terefinden cekilen Roundhay bagi sehnesi 1888 XIX cu esrin sonlarinda Vordsvort Donisthorp Louis Le Princ Uilliam Fries Greene ve Skladanovski qardaslari kimi bir nece ixtiraci hereketli tesvirleri ceke ve numayis etdire bilen cihazlarin inkisafina qabaqcil tohfeler verdi ve kinonun yaranmasi ucun zemin yaratdilar Bu gun Roundhay bagi sehnesi 1888 kimi taninan en qedim film Louis Le Prince terefinden cekilmis ve qisa muddet erzinde onun aile uzvlerini hereketde tesvir etmisdir Skladanovski qardaslari 1 noyabr 1895 ci ilde Berlinde tamasacilara odenisli ilk hereketli sekil sousunu gostermek ucun ozleri hazirladiqlari Bioscopdan istifade etdiler Lakin onlarin suret elde etmek ucun keyfiyyeti ve ya maliyye resurslari yox idi Bu filmlerin ekseriyyeti hec vaxt eksperimental merheleden kecmedi ve onlarin seyleri kino ugur qazanana qeder ictimaiyyetin diqqetini cox cekmedi Sonraki illerde aktualliqlarin ve kinoxronikanin numayisi serfeli oldu 1897 ci ilde Korbett ve Fitzsimonsun doyusu haqqinda film isiq uzu gordu Film Nevada statinin Karson Siti seherinde kecirilen agir cekili dunya cempionatinin boks matci faqqinda idi Film daha cox gelir getirdi ve o dovrde istehsal olunan en uzun kino idi 1910 cu ilde ilk defe tebiet haqqinda senedli film cekildi Sessiz kino ve kinoteatrlarin formalasmasiLumer komandasi kino kameralari satmaqla deyil kinoteatrlar sebekesi yaratmaqla biznes qurmaga qerar verdi Lumyerler ve onlarin terefdaslari film numayisleri teskil etdi umumilikde Lumyerler uc il erzinde bir nece yuz bir deqiqelik film cekdi Sesli ve rengli kinonun tarixi XX ci esrin evvellerinden baslayir Kinoda rengle bagli ilk tecrubeler Georges Melies terefinden el ile rengleme cerciveleri ile heyata kecirildi Lakin 1910 ci illerde el ile rengleme mexaniklesdirilmis tonlama ve rengleme prosesleri ile evez edilmisdir Eyni zamanda kinoteatrlarda musiqinin canli ifa olundugu sessiz kino dovrunde kinoda ses yaranib Sinxronlasdirilmis ses ilk defe 1920 ci illerde ayrica ses disklerinden istifade eden Vaytafon sistemi ile teqdim edilmisdir IstinadlarFischer Paul The man who invented motion pictures a true tale of obsession murder and the movies 1st New York Simon amp Schuster 2022 ISBN 978 1 9821 1482 4 OCLC 1201301040 Woods Alan James J Corbett Theatrical Star Journal of Sport History 3 2 1976 162 175 ISSN 0094 1700 JSTOR 43609159 Dixon Bryony Smith Percy 1880 1945 BFI Screenonlinee Istifade tarixi 24 April 2011 Percy Smith wildfilmhistory org Istifade tarixi 24 April 2011 History of film Color Cinematography Movies Britannica www britannica com ingilis 2024 05 13 Istifade tarixi 2024 07 03 A brief history of sound in film National Science and Media Museum blog ingilis 2021 09 13 Istifade tarixi 2024 07 03