Kiborq (ingilis dilindən qısaltma: ing. cybernetic organism; azərb. kibernetik orqanizm) — həm üzvi, həm də biomexatronik bədən hissələri olan varlıq. Termini 1960-cı ildə və işlədib. Biorobotlar və androidlərdən fərqli olaraq, kiborq termini əks əlaqəyə əsaslanan bəzi süni komponentlərin və ya texnologiyanın inteqrasiyası nəticəsində funksiyasını bərpa etmiş və ya inkişaf etmiş qabiliyyətlərə malik canlı orqanizmə aiddir.
İzahı və tərifi
"Kiborq" bionika, və ya eyni şey deyil; bu, bir növ əks əlaqəyə əsaslanan bəzi süni komponentlərin və ya texnologiyanın, məsələn protezlər, süni orqanlar, implantlar və ya bəzi hallarda geyilə bilən texnologiyanın inteqrasiyası nəticəsində funksiyasını bərpa etmiş və ya xüsusən də qabiliyyətlərini artırmış orqanizmə aiddir. Kiborq texnologiyaları kollektiv zəkaya imkan verə və ya dəstəkləyə bilər. Bununla əlaqədar, bəlkə də daha geniş termin "artırılmış insan"dır. Kiborqlar adətən məməlilər, o cümlədən insanlar hesab edilsə də, onlar hər hansı bir orqanizm ola bilər.
Yerləşdirmə və fərqlər
D. S. Halasinin "Kiborq: Supermenin təkamülü" (1965) əsərində "təkcə kosmos deyil, daha dərindən "daxili kosmos" ilə "xarici kosmos" arasındakı əlaqə – ağıl və materiya arasında körpü" olan "yeni sərhəd"dən bəhs edən giriş var idi.
""ndə bəşəriyyət və texnologiya arasında sərt sərhədlər anlayışını rədd edir və iddia edir ki, insanlar zaman keçdikcə daha çox texnologiyadan asılı olduğundan, bəşəriyyət və texnologiya aralarında xətt çəkilə bilməyəcək qədər iç-içə keçmiş vəziyyətdədir. O hesab edir ki, biz maşınların və texnologiyanın bu qədər inkişaf etməsinə icazə verdiyimizə və yaratdığımıza görə qorxmağa heç bir səbəb olmamalıdır və kiborqları qəbul etmək lazımdır, çünki onlar indi insan kimliklərinin bir hissəsidir. Bununla belə, Haravey elmi obyektivliyin və texnoloji təkamülün etikasının ziddiyyətlərindən də narahatlığını ifadə etdi və "Dünyanın elmi hesabatlarının siyasi nəticələri olduğunu" müdafiə etdi.
İstinadlar
- Manfred E. Clynes; Nathan S. Kline. "Cyborgs and space" (PDF). Astronautics. sentyabr 1960. 2023-11-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- Carvalko, Joseph. The Techno-human Shell-A Jump in the Evolutionary Gap. Sunbury Press. 2012. ISBN .
- Ramoğlu, Muhammet. "Cyborg-Computer Interaction: Designing New Senses". The Design Journal. 22 (sup1). 1 April 2019: 1215–1225. doi:10.1080/14606925.2019.1594986. ISSN 1460-6925.
- Ivana, Greguric. Philosophical Issues of Human Cyborgization and the Necessity of Prolegomena on Cyborg Ethics (ingilis). IGI Global. 22 October 2021. ISBN . 3 August 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 28 December 2023.
- "Augmented humans will feature apps for the brain and embeddable devices". ABC News (ingilis). 16 June 2016. 14 November 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 14 November 2022.
- Jahankhani, Hamid; Kendzierskyj, Stefan; Chelvachandran, Nishan; Ibarra, Jaime. Cyber Defence in the Age of AI, Smart Societies and Augmented Humanity (ingilis). Springer Nature. 6 April 2020. ISBN . 19 April 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 14 November 2022.
- D. S. Halacy. 1965. Cyborg: Evolution of the Superman. New York: Harper and Row Publishers. p. 7.
- Haraway, Donna. "A Cyborg Manifesto: Science, Technology, and Socialist-Feminism in the Late Twentieth Century. In The International Handbook of Virtual Learning Environments" (PDF). 2006 (1984): 117–158. 2023-12-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- Penley, Constance; Ross, Andrew; Haraway, Donna. "Cyborgs at Large: Interview with Donna Haraway". Social Text (25/26). 1990: 8–23. doi:10.2307/466237. JSTOR 466237.
Əlavə ədəbiyyat
- . 1996. Technologies of the Gendered Body: Reading Cyborg Women. Durham: Duke University Press.
- . 1972. . New York: Arbor House.
- . 2004. Natural-Born Cyborgs. Oxford: Oxford University Press.
- Crittenden, Chris. 2002. "Self-Deselection: Technopsychotic Annihilation via Cyborg." Ethics & the Environment 7(2):127–152.
- Flanagan, Mary, and Austin Booth, eds. 2002. Reload: Rethinking Women + Cyberculture. Cambridge, MA: MIT Press.
- Franchi, Stefano, and Güven Güzeldere, eds. 2005. Mechanical Bodies, Computational Minds: Artificial Intelligence from Automata to Cyborgs. Cambridge, MA: MIT Press.
- Glaser, Horst Albert and Sabine Rossbach. 2011. The Artificial Human. New York. .
- Gray, Chris Hables. ed. 1995. The Cyborg Handbook. New York: Routledge.
- ——— 2001. Cyborg Citizen: Politics in the Posthuman Age. .
- Grenville, Bruce, ed. 2002. The Uncanny: Experiments in Cyborg Culture. .
- Halacy, D. S. 1965. Cyborg: Evolution of the Superman. New York: Harper & Row.
- , and Ira Livingston. 1995. Posthuman Bodies. Bloomington: Indiana University Press. .
- . [1985] 2006. "." Pp. 103–18 in The Transgender Studies Reader, edited by and . New York: Routledge.
- ——— 1990. Simians, Cyborgs, and Women: The Reinvention of Nature. New York: Routledge.
- Ikada, Yoshito. Bio Materials: an approach to Artificial Organs
- Klugman, Craig. 2001. "From Cyborg Fiction to Medical Reality." 20(1):39–54.
- . 2005. The Singularity Is Near: When Humans Transcend Biology. Viking.
- . 2004. "Telematic Tubs against Terror: Bathing in the Immersive Interactive Media of the Post-Cyborg Age." Leonardo 37(5):372–73.
- Mann, Steve, and . 2001. Cyborg: Digital Destiny and Human Possibility in the Age of the Wearable Computer. . ISBN (pbk: ISBN ).
- . 1991. . Endnotes. Kodansha. ISBN .
- Mertz, David. [1989] 2008. "Cyborgs 2023-08-15 at the Wayback Machine." International Encyclopedia of Communications. Blackwell. . Retrieved 28 October 2008.
- Mitchell, Kaye. 2006. "Bodies That Matter: Science Fiction, Technoculture, and the Gendered Body." 33(1):109–28.
- Mitchell, William. 2003. Me++: The Cyborg Self and the Networked City. Cambridge, MA: MIT Press.
- Muri, Allison. 2003. "Of Shit and the Soul: Tropes of Cybernetic Disembodiment 2023-12-26 at the Wayback Machine." Body & Society 9(3):73–92. DOI:10.1177/1357034x030093005; 145706404.
- —— 2006. The Enlightenment Cyborg: A History of Communications and Control in the Human Machine, 1660–1830. Toronto: University of Toronto Press.
- Nicogossian, Judith. 2011. "From Reconstruction to the Augmentation of the Human Body in Restorative Medicine and in Cybernetics 2017-10-18 at the Wayback Machine [in French]" (PhD thesis). .
- Nishime, LeiLani. 2005. "The Mulatto Cyborg: Imagining a Multiracial Future." 44(2):34–49. DOI:10.1353/cj.2005.0011.
- 1971. As Man Becomes Machine: the Evolution of the Cyborg. Garden City, NY: .
- Rushing, Janice Hocker, and Thomas S. Frentz. 1995. Projecting the Shadow: The Cyborg Hero in American Film. Chicago: University of Chicago Press.
- Smith, Marquard, and Joanne Morra, eds. 2005. The Prosthetic Impulse: From a Posthuman Present to a Biocultural Future. Cambridge, MA: MIT Press.
- Warwick, Kevin. 2004. I, Cyborg, University of Illinois Press.
Reference entries
- Elrick, George S. 1978. The Science Fiction Handbook for Readers and Writers. Chicago: Chicago Review Press. p. 77.
- Nicholls, Peter, gen. ed. 1979. The Science Fiction Encyclopaedia (1st ed.). Garden City, NY: , p. 151.
- Simpson, J.A., and E.S.C. Weiner. 1989. The Oxford English Dictionary (2nd ed.), Vol. 4. Oxford: Clarendon Press. p. 188.
Xarici keçidlər
- Borgfest Cyborg Festival and Human Augmentation Expo
- Cyborg Anthropology
- Insect Cyborgs
- For a public service of human augmentation (an article on human augmentation and cyborgs by Thierry Hoquet)
- www.corpshybride.net Doctor in Biological Anthropology working on the hybrid body, this blog gathers thoughts, pieces of art and events on the cultural and biological changes regarding the human body, the so-called hybrid body or cyborg body
- First Cyborg Olympics
- Cybathlon
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kiborq ingilis dilinden qisaltma ing cybernetic organism azerb kibernetik orqanizm hem uzvi hem de biomexatronik beden hisseleri olan varliq Termini 1960 ci ilde ve isledib Biorobotlar ve androidlerden ferqli olaraq kiborq termini eks elaqeye esaslanan bezi suni komponentlerin ve ya texnologiyanin inteqrasiyasi neticesinde funksiyasini berpa etmis ve ya inkisaf etmis qabiliyyetlere malik canli orqanizme aiddir Humani Victus Instrumenta Ars Coquinaria WGA23954Izahi ve terifi Kiborq bionika ve ya eyni sey deyil bu bir nov eks elaqeye esaslanan bezi suni komponentlerin ve ya texnologiyanin meselen protezler suni orqanlar implantlar ve ya bezi hallarda geyile bilen texnologiyanin inteqrasiyasi neticesinde funksiyasini berpa etmis ve ya xususen de qabiliyyetlerini artirmis orqanizme aiddir Kiborq texnologiyalari kollektiv zekaya imkan vere ve ya destekleye biler Bununla elaqedar belke de daha genis termin artirilmis insan dir Kiborqlar adeten memeliler o cumleden insanlar hesab edilse de onlar her hansi bir orqanizm ola biler Yerlesdirme ve ferqlerD S Halasinin Kiborq Supermenin tekamulu 1965 eserinde tekce kosmos deyil daha derinden daxili kosmos ile xarici kosmos arasindaki elaqe agil ve materiya arasinda korpu olan yeni serhed den behs eden giris var idi nde beseriyyet ve texnologiya arasinda sert serhedler anlayisini redd edir ve iddia edir ki insanlar zaman kecdikce daha cox texnologiyadan asili oldugundan beseriyyet ve texnologiya aralarinda xett cekile bilmeyecek qeder ic ice kecmis veziyyetdedir O hesab edir ki biz masinlarin ve texnologiyanin bu qeder inkisaf etmesine icaze verdiyimize ve yaratdigimiza gore qorxmaga hec bir sebeb olmamalidir ve kiborqlari qebul etmek lazimdir cunki onlar indi insan kimliklerinin bir hissesidir Bununla bele Haravey elmi obyektivliyin ve texnoloji tekamulun etikasinin ziddiyyetlerinden de narahatligini ifade etdi ve Dunyanin elmi hesabatlarinin siyasi neticeleri oldugunu mudafie etdi IstinadlarManfred E Clynes Nathan S Kline Cyborgs and space PDF Astronautics sentyabr 1960 2023 11 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 12 28 Carvalko Joseph The Techno human Shell A Jump in the Evolutionary Gap Sunbury Press 2012 ISBN 978 1 62006 165 7 Ramoglu Muhammet Cyborg Computer Interaction Designing New Senses The Design Journal 22 sup1 1 April 2019 1215 1225 doi 10 1080 14606925 2019 1594986 ISSN 1460 6925 Ivana Greguric Philosophical Issues of Human Cyborgization and the Necessity of Prolegomena on Cyborg Ethics ingilis IGI Global 22 October 2021 ISBN 978 1 7998 9233 5 3 August 2023 tarixinde Istifade tarixi 28 December 2023 Augmented humans will feature apps for the brain and embeddable devices ABC News ingilis 16 June 2016 14 November 2022 tarixinde Istifade tarixi 14 November 2022 Jahankhani Hamid Kendzierskyj Stefan Chelvachandran Nishan Ibarra Jaime Cyber Defence in the Age of AI Smart Societies and Augmented Humanity ingilis Springer Nature 6 April 2020 ISBN 978 3 030 35746 7 19 April 2023 tarixinde Istifade tarixi 14 November 2022 D S Halacy 1965 Cyborg Evolution of the Superman New York Harper and Row Publishers p 7 Haraway Donna A Cyborg Manifesto Science Technology and Socialist Feminism in the Late Twentieth Century In The International Handbook of Virtual Learning Environments PDF 2006 1984 117 158 2023 12 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 12 28 Penley Constance Ross Andrew Haraway Donna Cyborgs at Large Interview with Donna Haraway Social Text 25 26 1990 8 23 doi 10 2307 466237 JSTOR 466237 Elave edebiyyat 1996 Technologies of the Gendered Body Reading Cyborg Women Durham Duke University Press 1972 New York Arbor House 2004 Natural Born Cyborgs Oxford Oxford University Press Crittenden Chris 2002 Self Deselection Technopsychotic Annihilation via Cyborg Ethics amp the Environment 7 2 127 152 Flanagan Mary and Austin Booth eds 2002 Reload Rethinking Women Cyberculture Cambridge MA MIT Press Franchi Stefano and Guven Guzeldere eds 2005 Mechanical Bodies Computational Minds Artificial Intelligence from Automata to Cyborgs Cambridge MA MIT Press Glaser Horst Albert and Sabine Rossbach 2011 The Artificial Human New York ISBN 3631578083 Gray Chris Hables ed 1995 The Cyborg Handbook New York Routledge 2001 Cyborg Citizen Politics in the Posthuman Age Grenville Bruce ed 2002 The Uncanny Experiments in Cyborg Culture Halacy D S 1965 Cyborg Evolution of the Superman New York Harper amp Row and Ira Livingston 1995 Posthuman Bodies Bloomington Indiana University Press ISBN 0 253 32894 2 1985 2006 Pp 103 18 in The Transgender Studies Reader edited by and New York Routledge 1990 Simians Cyborgs and Women The Reinvention of Nature New York Routledge Ikada Yoshito Bio Materials an approach to Artificial Organs Klugman Craig 2001 From Cyborg Fiction to Medical Reality 20 1 39 54 2005 The Singularity Is Near When Humans Transcend Biology Viking 2004 Telematic Tubs against Terror Bathing in the Immersive Interactive Media of the Post Cyborg Age Leonardo 37 5 372 73 Mann Steve and 2001 Cyborg Digital Destiny and Human Possibility in the Age of the Wearable Computer ISBN 0 385 65825 7 pbk ISBN 0 385 65826 5 1991 Endnotes Kodansha ISBN 4 7700 2919 5 Mertz David 1989 2008 Cyborgs 2023 08 15 at the Wayback Machine International Encyclopedia of Communications Blackwell ISBN 978 0 19 504994 7 Retrieved 28 October 2008 Mitchell Kaye 2006 Bodies That Matter Science Fiction Technoculture and the Gendered Body 33 1 109 28 Mitchell William 2003 Me The Cyborg Self and the Networked City Cambridge MA MIT Press Muri Allison 2003 Of Shit and the Soul Tropes of Cybernetic Disembodiment 2023 12 26 at the Wayback Machine Body amp Society 9 3 73 92 DOI 10 1177 1357034x030093005 145706404 2006 The Enlightenment Cyborg A History of Communications and Control in the Human Machine 1660 1830 Toronto University of Toronto Press Nicogossian Judith 2011 From Reconstruction to the Augmentation of the Human Body in Restorative Medicine and in Cybernetics 2017 10 18 at the Wayback Machine in French PhD thesis Nishime LeiLani 2005 The Mulatto Cyborg Imagining a Multiracial Future 44 2 34 49 DOI 10 1353 cj 2005 0011 1971 As Man Becomes Machine the Evolution of the Cyborg Garden City NY Rushing Janice Hocker and Thomas S Frentz 1995 Projecting the Shadow The Cyborg Hero in American Film Chicago University of Chicago Press Smith Marquard and Joanne Morra eds 2005 The Prosthetic Impulse From a Posthuman Present to a Biocultural Future Cambridge MA MIT Press Warwick Kevin 2004 I Cyborg University of Illinois Press Reference entries Elrick George S 1978 The Science Fiction Handbook for Readers and Writers Chicago Chicago Review Press p 77 Nicholls Peter gen ed 1979 The Science Fiction Encyclopaedia 1st ed Garden City NY p 151 Simpson J A and E S C Weiner 1989 The Oxford English Dictionary 2nd ed Vol 4 Oxford Clarendon Press p 188 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar Borgfest Cyborg Festival and Human Augmentation Expo Cyborg Anthropology Insect Cyborgs For a public service of human augmentation an article on human augmentation and cyborgs by Thierry Hoquet www corpshybride net Doctor in Biological Anthropology working on the hybrid body this blog gathers thoughts pieces of art and events on the cultural and biological changes regarding the human body the so called hybrid body or cyborg body First Cyborg Olympics Cybathlon