Kiçik qəşəng böcək (lat. Calosoma(Acalosoma)inquisitor) — sərtqanadlılar dəstəsinə, karabidlər fəsiləsinə aid növ. Təhlükə həddinə yaxınlaşır, yaxın gələcəkdə təhlükəli vəziyyətə düşə bilər. Azsaylı növdür.
Kiçik qəşəng böcək | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Kiçik qəşəng böcək | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təsviri
Bədəni tünd bürüncü və ya yaşılımtıl qara, nadir hallarda göy, çox zaman parlaq , kənarları qırmızı və ya yaşıl rəngdə olan böcəkdir. Uzunluğu 15–28 mm-dir. Ətrafları qara rəngli, uzun və nazikdir.
Yayılması və Sayı
İran, Mərkəzi Avropa, Qafqaz, Orta Asiya, Uzaq Şərq, Azərbaycanda Şabran və İsmayıllı meşələrində rast gəlinmişdir. 2004-cü ildə İ.A.Nuriyeva tərəfindən Şabran rayonunda 4 ədəd, 2006-cı ildə 3 ədəd, 2010-cu ildə 3 ədəd qeydə alınmışdır (4,5,6).
Həyat tərzi
Enliyarpaqlı meşə ağaclarının gövdə və budaqları üzərində, torpaq üzərində yaşayırlar. Böcəklərə aprelin ikinci yarısında təsadüf edilir və onlar 2 – 4 ilə qədər yaşayır. müxtəlif , kötük və s. içərisində başa çatır. Yumurta torpağa qoyulur, sürfə 2 -3 həftə ərzində inkişaf edir və puplaşma torpaqda baş verir. Böcək və onun sürfələri müxtəlif yarpaqgəmirən tırtılları fəal sürətdə tapır və yeyir. Bunlara tək və həlqəvi , həmçinin qış qarışçısını aid etmək olar. Beləliklə, onlar meşəçilik təsərrüfatına xeyli fayda verirlər. quş və heyvanlardan xilas olmaq üçün göyəm, yemişan və s. tikanlı sıx kolların içərisində gizlənirlər.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Yaşayış arealının antropogen təsirlər nəticəsində daralması. Meşələrdə zərərvericilərə qarşı kimyəvi mübarizənin plansız surətdə aparılması.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Meşələrin qırılmasının və insektisidlərin plansız istifadəsinin qarşısının alınması, yayıldığı ərazilərin qorunması.
İstinadlar
- Azərbaycan Qırmızı Kitabı. I cild, 1989-ci il
- Батиашвили И.Д. и др. Редкие насекомые, М.: Лесн. Пром-сть, 1982. -165 с.;
- Azərbaycan Qırmızı Kitabı. II cild, 2013-cü il
4. Nuriyeva İ.A. Azərbaycanın karabid böcəklər (Coleoptera ,Carabidae) faunasına dair. AMEA Xəbərlər cild 63 №5-6 Bakı “Elm” 2008. s.81-86.
5.Nuriyeva İ.A. Azərbaycanın Böyük Qafqazın Cənub-Şərq və Lənkəran vilayətlərinin karabid böcəklərinin (Carabidae) ekoloji xüsusiyyətləri. Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri. II cild Bakı “Elm” 2010. s.384-389.
6. Нуриева И.А. Данные о жужелицах различных районов Азербайджана. Научно-практический конференция I-ых международных Беккеровских чтений Волгоград -2010. с.473-476
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kicik qeseng bocek lat Calosoma Acalosoma inquisitor sertqanadlilar destesine karabidler fesilesine aid nov Tehluke heddine yaxinlasir yaxin gelecekde tehlukeli veziyyete duse biler Azsayli novdur Kicik qeseng bocekElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Kicik qeseng bocekBeynelxalq elmi adiCalosoma inquisitor L 1758Sekil axtarisiNCBI 49409EOL 3463757FW 287022TesviriBedeni tund buruncu ve ya yasilimtil qara nadir hallarda goy cox zaman parlaq kenarlari qirmizi ve ya yasil rengde olan bocekdir Uzunlugu 15 28 mm dir Etraflari qara rengli uzun ve nazikdir Yayilmasi ve SayiIran Merkezi Avropa Qafqaz Orta Asiya Uzaq Serq Azerbaycanda Sabran ve Ismayilli meselerinde rast gelinmisdir 2004 cu ilde I A Nuriyeva terefinden Sabran rayonunda 4 eded 2006 ci ilde 3 eded 2010 cu ilde 3 eded qeyde alinmisdir 4 5 6 Heyat terziEnliyarpaqli mese agaclarinin govde ve budaqlari uzerinde torpaq uzerinde yasayirlar Boceklere aprelin ikinci yarisinda tesaduf edilir ve onlar 2 4 ile qeder yasayir muxtelif kotuk ve s icerisinde basa catir Yumurta torpaga qoyulur surfe 2 3 hefte erzinde inkisaf edir ve puplasma torpaqda bas verir Bocek ve onun surfeleri muxtelif yarpaqgemiren tirtillari feal suretde tapir ve yeyir Bunlara tek ve helqevi hemcinin qis qariscisini aid etmek olar Belelikle onlar mesecilik teserrufatina xeyli fayda verirler qus ve heyvanlardan xilas olmaq ucun goyem yemisan ve s tikanli six kollarin icerisinde gizlenirler Mehdudlasdirici amillerYasayis arealinin antropogen tesirler neticesinde daralmasi Meselerde zerervericilere qarsi kimyevi mubarizenin plansiz suretde aparilmasi Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerLitvanin ve Belarusun Qirmizi kitabina daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerMeselerin qirilmasinin ve insektisidlerin plansiz istifadesinin qarsisinin alinmasi yayildigi erazilerin qorunmasi IstinadlarAzerbaycan Qirmizi Kitabi I cild 1989 ci il Batiashvili I D i dr Redkie nasekomye M Lesn Prom st 1982 165 s Azerbaycan Qirmizi Kitabi II cild 2013 cu il 4 Nuriyeva I A Azerbaycanin karabid bocekler Coleoptera Carabidae faunasina dair AMEA Xeberler cild 63 5 6 Baki Elm 2008 s 81 86 5 Nuriyeva I A Azerbaycanin Boyuk Qafqazin Cenub Serq ve Lenkeran vilayetlerinin karabid boceklerinin Carabidae ekoloji xususiyyetleri Azerbaycan Zooloqlar cemiyyetinin eserleri II cild Baki Elm 2010 s 384 389 6 Nurieva I A Dannye o zhuzhelicah razlichnyh rajonov Azerbajdzhana Nauchno prakticheskij konferenciya I yh mezhdunarodnyh Bekkerovskih chtenij Volgograd 2010 s 473 476Hemcinin bax