Kiçik qıfotu (lat. Vinca minor) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin kəndirkimilər fəsiləsinin qıfotu cinsinə aid bitki növü.
Kiçik qıfotu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Kiçik qıfotu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Vətəni Avropanın materik hissəsi və Kiçik Asiyadır. İngiltərə, Şimali Afrika, Amerika, Avstraliya və Yeni Zelandiyada yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Həmişəyaşıl, çoxillik, nazik horizontal, kökümsovlu ot və ya kolcuqdur. Yarpaqları üzbəüz, ellipsvari, dərili, parlaq, uzunluğu 3-5 sm və eni 2,5 sm-dək olub, iti vəya küt, üstü yaşıl, alt tərəfi boz-yaşıl, saplaqların uzunluğu 2-5 mm, dəstələrdə 3 ədəd yerləşmişdir. Tək-tək göy-bənövşəyi rəngli çiçəkləri düz qalxan budaqların ucunda yerləşir. Çiçəkləri tək, diametri 2-3 sm, çiçək saplaqlarının uzunluğu 1-3 sm-dir. Kasacığı bitişik yarpaqlı, hissələrin uzunluğu 3-4 mm, iti, lansetvari-üçkünc, çılpaqdır. Çiçək tacı qıfvari, tünd göy və ya bənövşəyi-göy, uzunluğu təxminən 12 mm olan uzun, silindrik, nazik borucuqlu, küt kəsikli hissələrinin uzunluğu 10-12 mm-dir. Dişiciyi tükcüklü, ağızlıdır; yuxarı hissədə uzun, ağ tükcüklərlə örtülmüşdür. Erkəkcik saplaqları yumru, kasavari əyilmişdir; tozcuqları çiçək tacının borucuğunda oval formalı, uzunluğu 4 mm-dir. Yarpaqcıqları 2 ədəd, silindrik, ucu biz, yaşılımtıl, uzunluğu 7-8 sm-dir. Toxumları qonur, uzunsov, silindrik, əmzikli, kəkilsizdir. May-iyunda çiçəkləyir. Meyvələri avqust-sentyabrda yetişir. Toxum, yaşıl qələmlər və kolun bölünməsi yolu ilə çoxaldılır. Torpağa dəyən budaqları kök verir.
Ekologiyası
Meşələrdə, yamaclarda, kolluqlarda bitir. Torpağa az tələbkardır. Şəhər şəraitinə davamlədır.
Azərbaycanda yayılması
Mərdəkan dendrarisində introduksiya edilmişdir. Respublikanın rayonlarında mədəni şəraitdə park və bağlarda rast gəlinir.
İstifadəsi
Park və bağlarda çiçəklərinin dekorativ xüsusiyyətinə görə istifadə olunur, müalicəvi əhəmiyyətlidir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 209.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kicik qifotu lat Vinca minor bitkiler aleminin acicicekliler destesinin kendirkimiler fesilesinin qifotu cinsine aid bitki novu Kicik qifotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AciciceklilerFesile KendirkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins QifotuNov Kicik qifotuBeynelxalq elmi adiVinca minor L 1753Sekil axtarisiITIS 30238NCBI 60093EOL 585626Tebii yayilmasiVeteni Avropanin materik hissesi ve Kicik Asiyadir Ingiltere Simali Afrika Amerika Avstraliya ve Yeni Zelandiyada yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiHemiseyasil coxillik nazik horizontal kokumsovlu ot ve ya kolcuqdur Yarpaqlari uzbeuz ellipsvari derili parlaq uzunlugu 3 5 sm ve eni 2 5 sm dek olub iti veya kut ustu yasil alt terefi boz yasil saplaqlarin uzunlugu 2 5 mm destelerde 3 eded yerlesmisdir Tek tek goy benovseyi rengli cicekleri duz qalxan budaqlarin ucunda yerlesir Cicekleri tek diametri 2 3 sm cicek saplaqlarinin uzunlugu 1 3 sm dir Kasacigi bitisik yarpaqli hisselerin uzunlugu 3 4 mm iti lansetvari uckunc cilpaqdir Cicek taci qifvari tund goy ve ya benovseyi goy uzunlugu texminen 12 mm olan uzun silindrik nazik borucuqlu kut kesikli hisselerinin uzunlugu 10 12 mm dir Disiciyi tukcuklu agizlidir yuxari hissede uzun ag tukcuklerle ortulmusdur Erkekcik saplaqlari yumru kasavari eyilmisdir tozcuqlari cicek tacinin borucugunda oval formali uzunlugu 4 mm dir Yarpaqciqlari 2 eded silindrik ucu biz yasilimtil uzunlugu 7 8 sm dir Toxumlari qonur uzunsov silindrik emzikli kekilsizdir May iyunda cicekleyir Meyveleri avqust sentyabrda yetisir Toxum yasil qelemler ve kolun bolunmesi yolu ile coxaldilir Torpaga deyen budaqlari kok verir EkologiyasiMeselerde yamaclarda kolluqlarda bitir Torpaga az telebkardir Seher seraitine davamledir Azerbaycanda yayilmasiMerdekan dendrarisinde introduksiya edilmisdir Respublikanin rayonlarinda medeni seraitde park ve baglarda rast gelinir IstifadesiPark ve baglarda ciceklerinin dekorativ xususiyyetine gore istifade olunur mualicevi ehemiyyetlidir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 209 Hemcinin bax